نظریه شماره 7/1402/495 مورخ 1402/11/10 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۷/۱۴۰۲/۴۹۵
شماره پرونده	۱۴۰۲-۱۸۶/۱-۴۹۵ک
تاریخ نظریه	۱۴۰۲/۱۱/۱۰

نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۴۹۵ مورخ ۱۴۰۲/۱۱/۱۰ اداره کل حقوقی قوه قضاییه: استعلام: با عنایت به ماده ۱۰۳ قانون مجازات اسلامی و اصل غیر قابل گذشت بودن جرایم و عدم تصریح ماده ۱۰۴ قانون مارالذکر و ماده ۱۱ قانون کاهش حبس تعزیری در خصوص بزه پخش مطالب خلاف واقع مقرر در بند ۱۱ ماده ۶ قانون مطبوعات که تبصره ۲ ماده مذکور آن را مستوجب مجازات ماده ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی دانسته است، آیا جرم مذکور قابل گذشت می باشد؟

لازم به توضیح است:

۱- آن اداره کل در خصوص بزه نشر اکاذیب رایانه ای موضوع ماده ۷۴۶ تعزیرات، در دو نظریه ۷/۹۸/۵۸۹ مورخ ۱۳۹۸/۱۰/۴ و ۷/۹۹/۱۴۵ مورخ ۱۳۹۹/۳/۱۹ به قابل گذشت بودن آن جرم عقیده داشته است. حال با توجه به استدلال به کار رفته در دو نظریه مذکور مبنی بر الغای خصوصیت رایانه ای و مخابراتی بودن آیا در جرم مذکور نیز، مطبوعات و نشریات الکترونیکی خصوصیت و موضوعیت ندارد و مانند جرم مرجوع الیه و مادر خود قابل گذشت محسوب می شود؟

۲- با توجه به ابعاد، جوانب و آثار مطبوعات و رسانه ها بر افکار عمومی، در پاسخ به سؤال توجه ویژه گردد.

۳- عقیده به قابل گذشت بودن بزه نشر مطالب خلاف واقع، موجب خلع سلاح دادستانی و هیأت نظارت بر مطبوعات در اعلام جرم ها خواهد بود.

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

آنچه در بند ۱۱ ماده ۶ قانون مطبوعات اصلاحی ۱۳۷۹ مقرر شده است پخش شایعات و مطالب خلاف واقع یا تحریف مطالب دیگران است که در واقع نشر اکاذیب از طریق مطبوعات می باشد و مجازات متخلف، طبق تبصره ۲ ماده ۶ قانون پیش گفته، بر اساس ماده ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵ تعیین می شود و با توجه به اینکه جرم موضوع این ماده طبق ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی اصلاحی ۱۳۹۹ قابل گذشت است و موضوع جرایم آن نیز نشر اکاذیب است در نتیجه جرم موضوع بند ۱۱ ماده ۶ قانون مطبوعات جرم قابل گذشت محسوب می شود. لازم به ذکر است که نشر اکاذیب موضوع ماده ۷۴۶ قانون مجازات اسلامی الحاقی ۱۳۸۸ با عنایت به استدلالی که در صدر نظریه مشورتی شماره ۱۳۹۵/۹۹/۷ مورخ ۷/۱۰/۱۳۹۹ این اداره کل بیان شده است، جرم غیر قابل گذشت می باشد و وصف قابل گذشت بودن ماده ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۵ به جرم نشر اکاذیب موضوع ماده ۷۴۶ پیش گفته تسری ندارد.