نظریه شماره 7/1402/913 مورخ 1402/12/28 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۷/۱۴۰۲/۹۱۳
شماره پرونده	۱۴۰۲-۱۶۸-۹۱۳ک
تاریخ نظریه	۱۴۰۲/۱۲/۲۸

نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۹۱۳ مورخ ۱۴۰۲/۱۲/۲۸ اداره کل حقوقی قوه قضاییه: استعلام: آیا دادگاه حقوقی در مقام رسیدگی به خواسته جبران زیان معنوی ناشی از جرم، مجاز به صدور حکم به انتشار رأی دادگاه کیفری می باشد؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

هرچند مستفاد از بند ب ماده ۹ و قسمت اخیر ماده ۱۰، ماده ۱۴ و تبصره یک این ماده از قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ و ماده ۱۶ قانون پیش گفته با لحاظ مواد ۱، ۲، ۳ و ۱۰ قانون مسؤولیت مدنی، در مواردی که مدعی خصوصی برای مطالبه ضرر و زیان معنوی ناشی از جرم به دادگاه حقوقی مراجعه و دعوای مذکور را در این دادگاه اقامه می کند، شیوه و چگونگی جبران آن (از جمله از طریق درج حکم در جراید) با مرجع قضایی است؛ با این حال مطابق مواد ۱۲ و ۱۳ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ و اصل قانونی بودن مجازات ها حکم به مجازات یا اقدام تأمینی و تربیتی نباید از میزان و کیفیتی که در قانون یا حکم دادگاه مشخص شده است، تجاوز کند و از آن جا که انتشار حکم محکومیت کیفری مطابق بند س ماده ۲۳ و بند چ ماده ۲۰ و ماده ۳۶ قانون مجازات اسلامی و تبصره آن، یکی از اقسام مجازات ها (مجازات تکمیلی اختیاری یا اجباری) می باشد؛ بنابراین موارد لزوم یا جواز انتشار محکومیت قطعی، همان است که در قوانین مجاز شمرده شده است. بدیهی است که دادگاه حقوقی برای صدور حکم به مجازات اصولا فاقد صلاحیت ذاتی است و دادگاه کیفری نیز فقط در محدوده قانون چنین اجازه ای دارد. قابل ذکر است اگر متهم از اتهام انتسابی تبرئه شود، انتشار حکم برائت قطعی وی مطابق ماده ۵۱۲ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ انجام خواهد شد.