وحدت نظام حقوق بین الملل

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
وحدت نظام حقوق بین الملل
عنوانوحدت نظام حقوق بین الملل
رشتهحقوق بین الملل
دانشجوارامش شهبازی
استاد راهنماسیدقاسم زمانی
استاد مشاورهمایون حبیبی، حسین شریفی طرازکوهی
مقطعدکتری
سال دفاع۱۳۸۸
دانشگاهدانشگاه علامه طباطبایی


وحدت نظام حقوق بین الملل عنوان رساله ای است که توسط ارامش شهبازی، با راهنمایی سیدقاسم زمانی و با مشاوره همایون حبیبی و حسین شریفی طرازکوهی در سال ۱۳۸۸ و در مقطع دکتری دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.

چکیده

نظام حاکم بر سیستم حقوق بین الملل، یک نظام حقوقی واحد و در عین حال متکثر است. وحدت و یکپارچگی نظام حقوقی از ذات سیستم حقوقی نشات می گیرد، که موجبات انسجام و هماهنگی ذاتی میان اجزا و عناصر سیستم را در پی دارد و از سوی دیگر، تکثر و تنوع در هنجارها، تاسیسات و صلاحیتها، پویایی و انعطاف پذیری نظام حقوقی حاکم بر سیستم حقوقی را به همراه دارد. در بعد هنجاری، علاوه بر ضرورت هماهنگ سازی در میان هنجارها، دو اصل حقوقی قاعده خاص و قاعده موخر جز در صورت تعارض هنجارهایی از درجه قواعد آمره یا تعهدات عام الشمول در حل تعارض احتمالی هنجارها قابل تمسک می باشند. همین اصول در تعارض میان قواعد ثانویه سیستم حقوقی مادر و زیر سیستم ها (رژیمهای خاص) نیز به کار می آیند.الگوهایی از مواجهه نظام حاکم بر سیستم حقوق بین الملل با فرایند تکثر همزمان با حفظ وحدت در دو قالب کلی قابل ارزیابی است. نخست، تصویری از وجود سیستم حقوقی دارای قانون اساسی که ابتنای این قانون بر ارزشهای سیستم، می تواند مبین تاکید بر وحدت ذاتی یک جامعه حقوقی بین المللی باشد؛ این در حالی است که الگوی دوم که متاثر از باور به پلورالیسم حقوقی در نظام حقوق بین الملل است، علاوه بر پذیرش انسجام سیستمیک، تکثر میان هنجارها، تاسیسات و صلاحیتها، نشان از توجه بیشتر به واقعیات موجود در سیستم حقوقی است که همزمان سیستم حقوق بین الملل را با ویژگی های وحدت و تکثر معرفی می نماید.

ساختار و فهرست رساله

فهرست اجمالی مطالب

بخش اول: نظام حقوقی حاکم بر سیستم حقوق بین الملل ۱

فصل اول جامعه بین المللی و سیستم بین المللی ۳

فصل دوم جامعه حقوقی بین المللی و سیستم حقوق بین الملل ۱۵

فصل سوم نظام حقوق بین الملل و مولفه های ذی ربط ۳۷

بهره کلام ۵۱


بخش دوم: وحدت یا تکثر نظام حاکم بر سیستم حقوقی بین الملل ۵۳

فصل اول وحدت و کثرت، امکان یا امتناع ۵۵

فصل دوم تکثر نظام حاکم بر سیستم حقوق بین الملل از حیث هنجاری ۸۵

بهره کلام ۱۱۱


بخش سوم: الگوهای حقوق بین الملل در عصر تکثر هنجاری و سازمانی ۱۱۴

فصل اول الگوهای حقوق بین الملل در مواجهه با کثرت هنجاری ۱۱۶

فصل دوم الگوهای متصور از تکثر در گستره صلاحیتها در نظام حقوق بین الملل ۱۴۱

بهره کلام ۱۷۲


سخن آخر ۱۷۶





فهرست تفصیلی مطالب

فهرست اختصارات ا

چکیده ج

طرح تحقیق ی

تبیین مساله ک

پرسش های اصلی و فرعی ع

الف) پرسش اصلی ع

ب) پرسشهای فرعی ع

بررسی منابع ع

نخست) ادبیات حقوقی به زبان انگلیسی ص

دوم) ادبیات حقوقی به زبان فرانسه ت

اهداف تحقیق ث

فرضیه های تحقیق ث

الف) فرضیه های اصلی و رقیب ث

ب) فرضیه های فرعی ث

تعریف مفاهیم خ

آثار اثبات فرضیه غ

نقطه تمرکز ظ

سازماندهی پژوهش ب ب


بخش اول

نظام حقوقی حاکم بر سیستم حقوق بین الملل

درآمد ۲

فصل اول جامعه بین المللی و سیستم بین المللی ۳

بند اول تاملی در مفهوم جامعه بین المللی ۳

بند دوم اجتماع بین المللی و جامعه بین المللی ۴

بند سوم تحول مفهومی جامعه بین المللی ۶

بند چهارم فرض وجود ثالث در جامعه بین المللی ۱۰

بند پنجم سیستم بین المللی ۱۳

فصل دوم جامعه حقوقی بین المللی و سیستم حقوق بین الملل ۱۵

بند اول سیستم حقوق بین الملل ۱۵

بند دوم ملل متحد و مفهوم جامعه حقوقی بین المللی ۲۵

الف) منشور ملل متحد ۲۵

ب) کمیسیون حقوق بین الملل و مفهوم جامعه حقوقی بین المللی ۲۹

ج) مفهوم جامعه حقوقی بین المللی از منظر دیوان بین المللی دادگستری ۳۰

بند سوم امکان و امتناع عینی مفهوم جامعه حقوقی بین المللی ۳۲

فصل سوم نظام حقوق بین الملل و مولفه های ذی ربط ۳۷

بند اول ماهیت نظام حقوقی ۳۷

بند دوم ارتباط میان مفاهیم مرتبط با نظام حقوق بین الملل ۳۹

الف) رابطه حاکمیت و نظام حقوق بین الملل ۳۹

ب) رابطه نظام حقوقی با سیستم های حقوقی ملی و بین المللی ۴۴

ج) تعامل جهانی شدن با نظام حقوق بین الملل ۴۸

بهره کلام ۵۱


بخش دوم

وحدت یا تکثر نظام حاکم بر سیستم حقوقی بین الملل

درآمد ۵۴

فصل اول وحدت و کثرت، امکان یا امتناع ۵۵

بند اول درک مفهومی وحدت در نظام حقوق بین الملل ۵۵

بند دوم وحدت وکثرت حقوق بین الملل در بستر تاریخ ۵۹

الف) تکثر سرآغاز وحدت: ۱۹۱۴–۱۸۷۰ ۵۹

ب) نهادینه سازی، به عنوان ابزاری در جهت حرکت به سوی یک نظام حقوقی واحد: ۱۹۲۵–۱۹۱۴ ۶۰

ج) غلبه بر تکثر با فرض وجود سیستمی منسجم از حقوق بین الملل: ۱۹۳۹– ۱۹۲۵ ۶۱

د) تکثر، آیینه ای تمام نما از جهان نامتحد،۱۹۶۰–۱۹۳۹ ۶۳

ه‍ ) تکثر، تجلی حقوق مشترک بشریت: ۱۹۸۹–۱۹۶۰ ۶۴

و) تکثر، در راستای رهایی از توهم به سوی پذیرش واقعیت: ۱۹۸۹ به بعد ۶۶

بند سوم تاملی درکثرت و وحدت سیستم حقوق بین الملل ۶۷

بند چهارم رژیمهای خاص( خودبسنده)؛ تجلی وحدت یا تکثر در حقوق بین الملل ۷۰

بند پنجم خودبسندگی رژیمهای حقوقی ۷۶

بند ششم منطقه گرایی و جهانگرایی در حقوق بین الملل ۷۹

بند هفتم تدابیر زمینه ساز در تحقق تکثر ۸۱

فصل دوم تکثر نظام حاکم بر سیستم حقوق بین الملل از حیث هنجاری ۸۵

بند اول تاملی در تعارض هنجارها ۸۵

الف) تعارض هنجاری در رویکردهای نظری (نقش قواعد خاص و قواعد موخر) ۸۶

ب) تعارض هنجارهای حقوق بین الملل در عمل ۹۰

۱ تعارض در مرحله شکل گیری تعهدات ۹۱

۲ تعارض در اجرای تعهدات قراردادی ۹۶

۳ صلاحیت در برابر قانون قابل اعمال ۹۷

۴ صلاحیت در برابر تفسیر ۹۸

بند دوم تکثر صلاحیتها در قلمرو حقوق بین الملل ۱۰۲

الف) مخاطرات و منافع احتمالی ناشی از تکثر مراجع قضایی بین المللی ۱۰۳

ب) رویکرد کمیسیون حقوق بین الملل به موضوع تکثر در میان مراجع قضایی بین المللی ۱۰۵

بند سوم رابطه میان تکثر هنجاری و صلاحیتی در قلمرو حقوق بین الملل ۱۰۷

بند چهارم وحدت نظام حاکم بر سیستم حقوق بین الملل در عین تکثر آن ۱۰۹

بهره کلام ۱۱۱


بخش سوم

الگوهای حقوق بین الملل در عصر تکثر هنجاری و سازمانی

درآمد ۱۱۵

فصل اول الگوهای حقوق بین الملل در مواجهه با کثرت هنجاری ۱۱۶

بند اول ترسیم الگوی سلسله مراتبی از هنجارهای بین المللی ۱۱۷

الف) باور به یک قانون اساسی برای نظام حقوق بین الملل در رویکردهای نظری ۱۲۳

ب) باور به قانون اساسی نظام حقوق بین الملل در عمل ۱۲۵

بند دوم الگوی مبتنی بر پلورالیسم حقوقی در میان هنجارها ۱۳۴

بند سوم گزینشی در میان الگوهای مفروض برای تکثر در هنجارها ۱۳۹

فصل دوم الگوهای متصور از تکثر در گستره صلاحیتها در نظام حقوق بین الملل ۱۴۱

بند اول تاملی در تکثر سیستم قضایی بین المللی ۱۴۱

بند دوم ترسیم الگوی سلسله مراتبی در میان مراجع قضایی بین المللی با برتری دیوان بین المللی دادگستری ۱۴۴

الف)جایگاه دیوان بین المللی دادگستری در حفظ انسجام سیستم حقوق بین المللی ۱۴۵

ب)کارویژه های مراجع قضایی بین المللی ۱۴۶

ج)حمایتهای حقوقی از نقش برتر دیوان بین المللی دادگستری در سلسله مراتب سیستم قضایی بین المللی ۱۵۱

نخست تاملی در برتری دیوان بین المللی دادگستری در سیستم قضایی بین المللی در اسناد حقوقی ۱۵۱

۱ منشور ملل متحد ۱۵۲

۲ کنوانسیون وین حقوق معاهدات ۱۵۴

دوم رویکرد دولتها نسبت به برتری دیوان بین المللی دادگستری در سیستم قضایی بین المللی ۱۵۷

د) برخی چالشهای پیش روی دیوان بین المللی دادگستری به عنوان یک دیوان برتر در سیستم قضایی بین المللی ۱۵۸

بند سوم ترسیم الگویی از تکثر صلاحیتی مبتنی بر پلورالیسم در سیستم قضایی بین المللی ۱۶۱

الف) جایگاه نزاکت در میان مراجع قضایی بین المللی ۱۶۳

ب) نزاکت در تعارض صلاحیتهای مراجع قضایی بین المللی ۱۶۴

ج) جایگاه رقابت در میان مراجع قضایی ۱۶۶

بند چهارم منافع و مضار الگوی مبتنی بر رقابت و نزاکت در سیستم قضایی بین المللی ۱۶۹

بهره کلام ۱۷۲

سخن آخر ۱۷۶

فهرست منابع ۱۸۲

نخست – منابع فارسی ۱۸۲

۱ کتب ۱۸۲

۲ مقالات ۱۸۲

۳ پایان نامه ها ۱۸۲

دوم – منابع خارجی ۱۸۴

۱ کتب ۱۸۴

۲ مقالات ۱۹۰

۳ قضایا ۱۹۷

۴ اسناد ۱۹۹

چکیده انگلیسی ۱۹۸

کلیدواژه ها

  • حقوق بین الملل
  • روابط بین المللی
  • نظام حقوقی
  • عدالت کیفری
  • دادرسی عادلانه
  • حقوق مدنی
  • وحدت
  • کثرت گرایی
  • وحدت
  • کثرت
  • قانون اساسی جامعه بین المللی
  • کثرت گرایی