وقف مشروط در حقوق ایران و مذاهب خمسه
 | |
| عنوان | وقف مشروط در حقوق ایران و مذاهب خمسه |
|---|---|
| رشته | حقوق |
| دانشجو | محمدنبی تاجداری |
| استاد راهنما | سیدحسن وحدتی شبیری |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۸۴ |
| دانشگاه | دانشگاه قم |
وقف مشروط در حقوق ایران و مذاهب خمسه عنوان پایان نامه ای است که توسط محمدنبی تاجداری، با راهنمایی سیدحسن وحدتی شبیری در سال ۱۳۸۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.
چکیده
وقف مشروط همانطور که از نامش بر می آید، وقفی است که با شرط قرین شده است. شرطی که با وقف همراه می شود ممکن است موجب توقیت آن شده و وصف دوام را از آن بگیرد، که چنین شرطی بنابرنظر اکثریت فقها غیر از مالکیه باعث بطلان یا تغییر ماهیت وقف به حبس می شود. همچنین است اگر واقف برای خود شرط خیار فسخ کند. چنین شرطی را نیز اکثریت فقها جایز ندانسته و موجب بطلان وقف یا تغییر ماهیتش به حبس می دانند.اما اگر شرط موجب انقطاع وقف شود، بنابر نظر مشهور تنها در قسمتی که انقطاع رخ داده وقف باطل خواهد بود، لذا شروط موجب انقطاع باطل هستند، اما باعث بطلان وقف به طور کلی نمی شوند. و اگر شرط موجب تعلیق وقف شود، اکثریت فقها بر این نظرند که باطل و مبطل وقف بوده، مگر در وقف معلق بر فوت که ماهیت وقف را به وصیت تبدیل می کند. همچنین اگر واقف در ضمن وقف شرطی بگذارد که موجب بهره مندی اش از وقف شود، بنابر نظر اکثریت فقها وقف و شرط هر دو باطل بوده، مگر اینکه وقف عام باشد و واقف خود از مصادیق موقوف علیهم قرار بگیرد. در مقابل گروهی نیز در چنین حالتی وقف و شرط را صحیح و عمل به آن را بر موقوف علیه یا متولی واجب می دانند.آوردن شروطی که باعث ایجاد محدودیت در مصارف وقف یا تعیین نحوه خاصی برای اداره موقوفه باشد نیز، اگر مستلزم امر حرام، غیر شرعی و غیرقانونی ای نباشد، صحیح و بلااشکال است. همچنین است شروطی که موجب استثناء از عین موقوفه می شوند، زیرا در این حالت قسمت استثنا شده از ابتدا تحت حکم وقف قرار نگرفته است.
ساختار و فهرست پایان نامه
فهرست مطالب صفحه
مقدمه: ۱
الف: بیان مساله تحقیق ۱
ب: سوالات تحقیق ۲
ج: فرضیات تحقیق: ۲
د: پیشینه تحقیق ۳
ه– : روش تحقیق ۴
و: ساختار تحقیق ۴
فصل اول: کلیات ۶
مبحث نخست: وقف ۷
گفتار اول: معنای وقف ۷
بند اول: معنای لغوی ۷
بند دوم: معنای اصطلاحی وقف ۷
الف: وقف در اصطلاح فقها ۷
ب: وقف در اصطلاح حقوقدانان ۱۰
گفتار سوم: ادله مشروعیت وقف ۱۱
بند اول: آیات ۱۱
بند دوم: روایات ۱۲
گفتار چهارم: اقسام وقف ۱۳
فهرست مطالب صفحه
گفتار پنجم: ماهیت وقف ۱۴
گفتار ششم: وضعیت مالکیت موقوفه پس از وقف ۱۸
بند اول: وضعیت ملکیت واقف پس از وقف ۱۹
بند دوم: انتقال مالکیت موقوفه پس از وقف ۲۱
مبحث دوم: شرط ۲۳
گفتار اول: تعریف شرط ۲۳
گفتار دوم: شروط صحت شرط ۲۴
بند اول: مقدور بودن شرط ۲۴
بند دوم: روا و جایز بودن شرط ۲۵
بند سوم: ترتب غرض عقلایی بر شرط ۲۵
بند چهارم: عدم مخالفت شرط با کتاب ۲۶
بند پنجم: عدم منافات شرط با مقتضای عقد ۲۷
بند ششم: مجهول نبودن شرط ۲۷
بند هفتم: محال نبودن شرط ۲۸
بند هشتم: ذکر شرط در متن عقد ۲۹
گفتار سوم: ماهیت شرط ۳۰
مبحث سوم: ماهیت وقف مشروط ۳۱
فصل دوم: اعتبار شروط راجع به عقد وقف ۳۴
فهرست مطالب صفحه
مبحث نخست: شروط موجب توقیت یا انقطاع وقف ۳۵
گفتار اول: شروط موجب توقیت ۳۵
گفتار دوم: شروط موجب انقطاع ۳۷
بند اول: دیدگاه فقهای امامیه ۳۷
بند دوم: دیدگاه فقهای اهل سنت ۴۰
مبحث دوم: شروط موجب تعلیق وقف ۴۲
گفتار اول: شرط تنجیز در وقف ۴۲
گفتار دوم: وقف معلق بر فوت ۴۳
مبحث سوم: شرط خیار فسخ ۴۴
گفتار اول: دیدگاه فقهای امامیه ۴۴
گفتار دوم: دیدگاه فقهای اهل سنت ۴۸
فصل سوم: اعتبار شروط راجع به واقف ۵۰
مبحث نخست: شروط موجب بهره مندی واقف از وقف ۵۱
گفتار اول: شروط موجب وقف بر نفس ۵۱
گفتار دوم: شروط موجب بهره مندی واقف از منافع وقف ۵۲
گفتار سوم: دیدگاه فقهای اهل سنت ۵۳
بند اول: قایلین به بطلان ۵۳
فهرست مطالب صفحه
بند دوم: قایلین به صحت ۵۵
گفتار چهارم: دیدگاه حقوقدانان ۵۶
مبحث دوم: شروط محدود کننده مصارف وقف ۵۶
گفتار اول: آوردن شروط محدود کننده که در ضمن وقف ۵۷
گفتار دوم: شرط تغییر موقوف علیهم و مصارف وقف پس از وقف ۶۰
فصل چهارم: شروط راجع به عین موقوفه ۶۳
مبحث نخست: شرط استثناء از عین موقوفه ۶۴
گفتار اول: دیدگاه فقهای امامیه ۶۴
گفتار دوم: دیدگاه فقهای اهل سنت ۶۵
مبحث دوم: شروط راجع به نحوه اداره عین موقوفه(اداره عین موقوفه در قالب شرکت تجاری) ۶۷
گفتار اول: متولی ۶۷
بند اول: شرط تعیین متولی ۶۷
بند دوم: وظایف متولی ۷۱
گفتار دوم: ناظر ۷۱
گفتار سوم: اداره موقوفه در قالب شرکت تجاری ۷۴
نتیجه گیری ۷۶
فهرست منابع ۷۸
کلیدواژه ها
- وقف مشروط
- وقف
- مذاهب خمسه
- انتقال مالکیت
- شرط (حقوق)
- خیار فسخ (فقه)
- نظام حقوقی
- ایران
- مشروعیت