ماده ۵۱ قانون آیین دادرسی مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ماده ۵۱ قانون آیین دادرسی مدنی''': [[دادخواست]] باید به زبان فارسی در روی برگ‌های چاپی مخصوص نوشته شده و حاوی نکات زیر باشد:  

2. نام، نام خانوادگی، اقامتگاه و شغل [[خوانده]].

 

3. تعیین [[خواسته]] و [[بهای خواسته|بهای]] آن مگر آن که تعیین بهاء ممکن نبوده یا خواسته، مالی نباشد.

 

4. [[تعهد|تعهدات]] و جهاتی که به موجب آن خواهان خود را مستحق مطالبه می‌داند به طوری که مقصود واضح و روشن باشد.

 

5. آنچه که خواهان از [[دادگاه]] [[درخواست]] دارد.

 

6. ذکر [[دلیل|ادله]] و وسایلی که خواهان برای اثبات [[ادعا|ادعای]] خود دارد، از [[سند|اسناد]] و نوشتجات و اطلاع مطلعین و غیره، ادله مثبته به ترتیب و واضح نوشته می‌شود و اگر دلیل، گواهی [[شاهد|گواه]] باشد، خواهان باید اسامی و مشخصات و محل اقامت آنان را به‌طور صحیح معین کند.

 

7. امضای دادخواست دهنده و در صورت عجز از امضاء، اثر انگشت او.

 

*{{زیتونی|[[ماده ۵۰ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}

*{{زیتونی|[[ماده ۵۲ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}

* [[اصل ۱۷ قانون اساسی|اصل 17 قانون اساسی]]

* [[ماده ۱۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری|ماده 18 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری]]

مفاد ماده مذکور به طور پراکنده و تقسیم شده در مواد [[ماده 186 قوانین موقتی اصول محاکمات حقوقی|186]]، [[ماده 190 قوانین موقتی اصول محاکمات حقوقی|190]] و [[ماده 191 قوانین موقتی اصول محاکمات حقوقی|191 قوانین موقتی اصول محاکمات حقوقی]] مصوب 1290 ذکر گردیده و به ترتیب چنین بودند:  

[[ماده 186 قوانین موقتی اصول محاکمات حقوقی]]: «[[محکمه]] بدون [[عرضحال]] شروع به رسیدگی نمی‌کند و در عرضحال باید نکات مفصله قید شود: (۱) تعیین [[محکمه]] که به آن عرضحال داده می‌شود (۲) اسم و رسم پدر و شغل و [[اقامتگاه]] [[مدعی]] و [[مدعی علیه|مدعی‌علیه]] (۳) تعیین قیمت [[مدعی به]] مگر این که‌ ممکن نباشد (۴) بیان اوضاع و احوالی که باعث ادعا شده است به طوری که مقصود واضح و روشن باشد (۵) اقدامی را که از [[محکمه]] تقاضا می‌کند».<ref>[[ماده 186 قوانین موقتی اصول محاکمات حقوقی]]</ref>

[[ماده 190 قوانین موقتی اصول محاکمات حقوقی]]: «باید [[عرضحال]] به زبان فارسی نوشته شود ولی امضاء ممکن است به زبان غیر فارسی باشد در این صورت مترجم محکمه یا کسی که‌ معرف محکمه است و زبان امضاء را می‌داند امضاء را تصدیق می‌کند».<ref>[[ماده 190 قوانین موقتی اصول محاکمات حقوقی]]</ref>

[[ماده 191 قوانین موقتی اصول محاکمات حقوقی]]: «مطالبی که به عرضحال ضمیمه می‌شود (۱) [[سند|اسنادی]] که مدرک ادعای [[عارض]] است یا [[سواد مصدق|سواد سند مصدق]] آن‌ها و در صورتی که مدعی‌ نخواهد که اصل یا سواد مصدق خود را به عرضحال ضمیمه کند می‌تواند بعضی از فقرات یا نکات اسناد مذکوره را خارج‌نویس کرده ضمیمه نماید و یا‌ مفاد سند را در عرضحال یا در ورقه جداگانه بیان نماید (۲) هر گاه اسناد در زبان غیر فارسی نوشته شده باشد و مدعی اسناد مزبوره را به عرضحال‌ ضمیمه کرده باشد باید ترجمه اسناد مزبوره فارسی نیز ضمیمه شود (۳) [[وکالتنامه]] [[وکیل]] در موقعی که او عرضحال می‌دهد».<ref>[[ماده 191 قوانین موقتی اصول محاکمات حقوقی]]</ref>

همچنین بند هفتم ماده ۵۱ قانون جدید، قبلاً در یک ماده جداگانه (ماده ۷۸ قانون سابق) آورده شده بود و در صدر آن ماده بیان شده بود: «تاریخ تقدیم دادخواست باید شمسی و با تمام حروف نوشته شود» که در ماده ۵۱ این موضوع وجود ندارد، در مورد شمسی بودن تاریخ نیاز به تصریح وجود ندارد، زیرا [[اصل ۱۷ قانون اساسی|اصل 17 قانون اساسی]] در مورد تاریخ رسمی مبنای کار ادارات دولتی را هجری شمسی بیان کرده‌است؛ این استدلال را می‌توان در مورد به زبان فارسی بودن دادخواست نیز مطرح کرد که چون در [[اصل ۱۵ قانون اساسی|اصل 15 قانون اساسی]] بیان شده‌است نیاز به تصریح ندارد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1379|ناشر=خط سوم|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3544576|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>

تکلیف مزبور در ماده‌ی فوق، از جمله به منظور سهولت دفاع [[خوانده]] و رسیدگی [[دادگاه]] تعیین گردیده‌است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی (جلد دوم) (دوره پیشرفته)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دراک|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1343492|صفحه=|نام۱=عبدالله|نام خانوادگی۱=شمس|چاپ=24}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجله پژوهش های حقوقی شماره 17 بهار و تابستان 1389|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1733168|صفحه=|نام۱=موسسه مطالعات|پژوهش های حقوقی شهر دانش|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref>

مطابق [[ماده ۵۱ قانون آیین دادرسی مدنی]] [[دادخواست]] باید در روی برگ‌های چاپی مخصوص نوشته شود و در نتیجه دادخواست دهنده باید هر یک از ارکان مختلف دادخواست خود را در قسمت مربوط بنویسد، علی‌رغم تصریح این شرط در هیچ‌یک از مواد آیین دادرسی مدنی ضمانت اجرایی برای آن پیش‌بینی ننموده‌است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اعاده دادرسی در امور مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2888260|صفحه=|نام۱=مهرزاد|نام خانوادگی۱=مسیحی|چاپ=2}}</ref>  

با توجه به بند ۴ ماده ۵۱ قانون آیین دادرسی مدنی لازم است در دادخواست تعهدات و جهاتی که به موجب آن خواهان خود را مستحق مطالبه می‌داند، به طوری که مقصود واضح و روشن باشد ذکر شود. اما گروهی از فقها معتقدند لازم نیست در استماع دعوی، مدعی سسبب استحقاق منشأ کیفیت و خصوصیات حق خود را در دادخواست بیان کند بلکه می‌تواند دعوی خود را به‌طور مطلق و بدون ذکر سبب طرح نماید اعم از این که خواسته حق عینی باشد یا دینی. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ادله اثبات دعوا در امور مدنی و کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=تدریس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1637736|صفحه=|نام۱=عبدالرسول|نام خانوادگی۱=دیانی|چاپ=1}}</ref> به نظر می‌رسد مقصود از بند ۴ ماده ۵۱ آن است که خواهان باید رابطهٔ حقوقی خود را با خوانده که موجب اختلاف شده‌است، با عبارت‌های خلاصه و مفید شرح داده و منشأ حق خود را توضیح بدهد که منشأ حق او ممکن است تعهدات (عقود و معملات) یا جهات دیگر (از جمله اسباب تملک مانند ارث یا الزامات خارج از قرارداد) باشد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1243404|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref>

۲)در صورتی که مدعی در تقاضای خود از محکمه در موضوع مدعی به خود مردد باشد و منجزا از محکمه امر بخصوصی را تقاضا ننماید در این صورت رد عرضحالش تخلف نیست .<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5657260|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref>

 

۳) بر حسب ماده ۷۱ قانون (قدیم) آیین دادرسی مدنی (ماده ۵۱ کنونی) دادخواست باید به زبان فارسی نوشته شود و مقصود از فارسی، فارسی معمولی است بنابراین دادخواستی که به زبان خارجی یا محلی باشد، قابل رسیدگی نیست. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5657076|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref>

* [[نظریه شماره 7/99/1243 مورخ 1399/09/26 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم لزوم طرح دعوای اعلام بطلان توثیق درفرض استنادمعترض ثالث اجرایی به حکم قطعی]]

 

* [[نظریه شماره 7/99/1624 مورخ 1399/11/13 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره شرایط و مقررات دعوای تعدیل اقساط]]

۱)وقتی دعاوی مالی و غیر مالی را احصاء می نمائیم، ملاحظه می‌گردد غلبه با دعاوی غیر مالی است، زیرا کلیه دعاوی مربوط به ثبت احوال، خانواده (بجز مطالبه مهریره و نفقه معوقه) کلیه دعاوی موجر و مستأجر (بجز مطالبه اجور معوقه و خسارت وارده)، کلیه دعاوی مربوط به امور حسبی، کلیه درخواست‌ها مانند درخواست تأمین دلیل، تأمین خواسته، دستور موقت، مهر و موم ترکه، تحریر ترکه و .. دعوی تولیت، رفع تصرف عدوانی، رفع مزاحمت و ممانعت از حق و .. غیر مالی است . <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی (جلد اول و دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=نگاه بینه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1950968|صفحه=|نام۱=بهرام|نام خانوادگی۱=بهرامی|چاپ=11}}</ref>

۲)خواسته تحویل اتومبیل است و آن اتومبیل به مبلغ چهار میلیون ریال تقویم شده‌است در حالی که بیع نامه عادی یا رسمی مستند دعوا حکایت دارد خواهان اتومبیل را پنجاه میلیون ریال خریداری کرده‌است. بدیهی است در این حالت دفتر یا دادگاه نمی‌توانند به خواهان ایراد نمایند که چرا خواسته را بطور غیر واقعی تقویم نموده‌است؛ مگر خوانده در مهلت ایراد کرده باشد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=461908|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref>

* [[چالش‌های اجرای دادرسی الکترونیکی در حقوق ایران از منظر ‏دادرسی عادلانه و حقوق اصحاب دعوا]]

* [[نقص شکلي و ماهوي در دادرسي مدني]]

{{پانویس}}