۳۴٬۱۶۳
ویرایش
وصیت عهدی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''وصیت عهدی''' عبارت است از این که شخصی یک یا چند نفر را برای انجام امر یا اموری یا [[تصرف|تصرفات]] دیگری مأمور می‌نماید.<ref>[[ماده ۸۲۶ قانون مدنی]]</ref> وصیت عهدی، [[ | '''وصیت عهدی''' عبارت است از این که شخصی یک یا چند نفر را برای انجام امر یا اموری یا [[تصرف|تصرفات]] دیگری مأمور می‌نماید.<ref>[[ماده ۸۲۶ قانون مدنی]]</ref> وصیت عهدی، وصیت به ولایت نیز، نامیده شده‌است؛ زیرا به موجب چنین وصیتی، [[وصی]] در امری معین، [[ولایت]] پیدا می‌کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (وصیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=295084|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=2}}</ref> وصیت عهدی، [[تعهد]] محسوب می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ضمان عقدی در حقوق مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=35324|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=1}}</ref> | ||
== مواد مرتبط == | == مواد مرتبط == | ||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
* [[ماده ۸۳۴ قانون مدنی]] | * [[ماده ۸۳۴ قانون مدنی]] | ||
==مصادیق== | ==مصادیق== | ||
*اگر [[موصی]]، وصیت نماید که شخصی پس از [[وفات]] وی، [[مال]] او را به [[تملیک]] شخص دیگری درآورد؛ چنین وصیتی، وصیت عهدی محسوب می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲|1=|عنوان=بررسی فقهی و حقوقی وصیت مواد 825-860 قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مرکز نشر علوم اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=200584|صفحه=|نام۱=سیدمصطفی|نام خانوادگی۱=محقق داماد|چاپ=4}}</ref> | *اگر [[موصی]]، [[وصیت]] نماید که شخصی پس از [[وفات]] وی، [[مال]] او را به [[تملیک]] شخص دیگری درآورد؛ چنین وصیتی، وصیت عهدی محسوب می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲|1=|عنوان=بررسی فقهی و حقوقی وصیت مواد 825-860 قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مرکز نشر علوم اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=200584|صفحه=|نام۱=سیدمصطفی|نام خانوادگی۱=محقق داماد|چاپ=4}}</ref> | ||
*[[ولی قهری]]، می‌تواند برای دوران پس از مرگ خویش، جهت اداره امور [[مولی علیه]]، وصی تعیین نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (وصیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=301508|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=2}}</ref> | *[[ولی قهری]]، می‌تواند برای دوران پس از مرگ خویش، جهت اداره امور [[مولی علیه]]، وصی تعیین نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (وصیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=301508|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=2}}</ref> | ||
*وصیت بر [[فک رهن|فک ملک مرهونه]]، وصیت عهدی به‌شمار می‌آید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد پنجم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=346436|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> | *وصیت بر [[فک رهن|فک ملک مرهونه]]، وصیت عهدی به‌شمار می‌آید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد پنجم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=346436|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
== ماهیت == | == ماهیت == | ||
قانونگذار، در مورد [[عقد معوض|معوض]] یا [[عقد غیرمعوض|رایگان]] بودن وصیت عهدی، سکوت اختیار نموده‌است، منظور از رایگان بودن وصیت عهدی، این نیست که وصی، حق اخذ [[اجرت]] ندارد؛ بلکه در چنین وصیتی، موصی، نمی‌تواند بابت تسلیط دیگری بر مال خود، یا اعطای ولایت به وی، مالی دریافت نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (دوره عقود معین، قسمت سوم) (عطایا، هبه، وصیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2778984|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=7}}</ref> | قانونگذار، در مورد [[عقد معوض|معوض]] یا [[عقد غیرمعوض|رایگان]] بودن وصیت عهدی، [[سکوت قانون|سکوت]] اختیار نموده‌است، منظور از رایگان بودن وصیت عهدی، این نیست که وصی، [[حق]] اخذ [[اجرت]] ندارد؛ بلکه در چنین وصیتی، موصی، نمی‌تواند بابت تسلیط دیگری بر مال خود، یا اعطای ولایت به وی، مالی دریافت نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (دوره عقود معین، قسمت سوم) (عطایا، هبه، وصیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2778984|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=7}}</ref> | ||
== قبول در وصیت عهدی == | |||
=== عدم امکان رد وصیت عهدی پس از فوت موصی === | |||
در وصیت عهدی، [[قبول]] [[شرطیت|شرط]] نیست لیکن وصی می‌تواند مادام که موصی زنده است وصایت را [[رد وصایت|رد]] کند و اگر قبل از فوت موصی رد نکرد بعد از آن حق رد ندارد اگر چه جاهل بر وصایت بوده باشد.<ref>[[ماده ۸۳۴ قانون مدنی]]</ref> | |||
==== مبنا ==== | |||
اگر وصی، واقعاً قصد رد وصایت را داشت؛ باید پیش از موت موصی، قصد خود را اعلام می‌نمود؛ لذا با مرگ موصی، وصیت [[عقد لازم|لازم]] می‌گردد، چرا که هدف قانونگذار در این مورد، حمایت از [[منفعت|منافع]] موصی بوده‌است؛ و به عبارتی، موصی، بهتر از هر شخص دیگری می‌دانسته که چه کسی پس از مرگ او، به نحو شایسته تری، می‌تواند به خواسته‌هایش جامه عمل بپوشاند،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=وصیت در حقوق اسلامی (شیعه)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=زریاب|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=861032|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=مصدق|چاپ=1}}</ref> و وصیت عهدی را نمی‌توان یک تعهد حقوقی دانست که در آن، قبول [[متعهد]]، در ایجاد تعهد مؤثر باشد؛ بلکه وصیت مزبور، تکلیفی شرعی محسوب می‌گردد؛ که به موجب آن، وصی، حق سرپیچی از دستور شارع مقدس را ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی فقهی و حقوقی وصیت مواد 825-860 قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مرکز نشر علوم اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=200568|صفحه=|نام۱=سیدمصطفی|نام خانوادگی۱=محقق داماد|چاپ=4}}</ref> | |||
==== رد وصایت قبل از موت موصی ==== | |||
وصیت عهدی، [[ایقاع معلق]] به فوت موصی است و تا زمانی که موصی در قید حیات است؛ وصیت او نیز تحقق نیافته؛ و در نتیجه وصی قبل از موت موصی، می‌تواند وصایت را رد نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد سوم) (در شفعه، وصایا، ارث) (با تجدیدنظر، تصحیح کامل اضافات)|ترجمه=|جلد=|سال=1376|ناشر=اسلامیه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=15448|صفحه=|نام۱=سیدحسن|نام خانوادگی۱=امامی|چاپ=13}}</ref> اعتبار رد وصایت در دوران حیات موصی، منوط به ابلاغ به وی شده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تفسیر قانون مدنی اسناد آرا و اندیشه‌های حقوقی (با تجدیدنظر و اضافات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=362676|صفحه=|نام۱=سیدمرتضی|نام خانوادگی۱=قاسم‌زاده|نام۲=حسن|نام خانوادگی۲=ره پیک|نام۳=عبداله|نام خانوادگی۳=کیایی|چاپ=3}}</ref> به نظر برخی از حقوقدانان، چنانچه وصی در صورت عدم تمایل به پذیرش وصیت، در دوران حیات موصی، رد وصایت را به او ابلاغ ننماید؛ بعد از فوت او، ملزم به اجرای مفاد وصیت خواهد بود،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=99468|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=26}}</ref> و قبول وصیت عهدی توسط وصی، لازم است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تفسیر قانون مدنی اسناد آرا و اندیشه‌های حقوقی (با تجدیدنظر و اضافات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=362676|صفحه=|نام۱=سیدمرتضی|نام خانوادگی۱=قاسم‌زاده|نام۲=حسن|نام خانوادگی۲=ره پیک|نام۳=عبداله|نام خانوادگی۳=کیایی|چاپ=3}}</ref> و برخی دیگر معتقدند که رد وصایت قبل از مرگ موصی، دلالت بر زوال آثار آن دارد؛ حتی اگر موصی، آگاه به این رد نگردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد سوم) (در شفعه، وصایا، ارث) (با تجدیدنظر، تصحیح کامل اضافات)|ترجمه=|جلد=|سال=1376|ناشر=اسلامیه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=14144|صفحه=|نام۱=سیدحسن|نام خانوادگی۱=امامی|چاپ=13}}</ref> | |||
==== در فقه ==== | |||
با استناد به روایتی از امام صادق، رد وصایت زمانی معتبر است؛ که به موصی ابلاغ گردیده؛ و وی از فرصت کافی برای تغییر وصی، برخوردار باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه محشای قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1715392|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=3}}</ref> | |||
==== مصادیق ==== | |||
*در موردی که موصی، شخصی را، وصیت به انجام [[امور خیریه]] نموده باشد؛ شخص مزبور نمی‌تواند پس از حیات موصی، از انجام مورد وصیت خودداری کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=206548|صفحه=|نام۱=سیدعلی|نام خانوادگی۱=حائری شاه باغ|چاپ=3}}</ref> | |||
*اگر موصی، وصیت نماید که شخصی پس از وفات وی، مال او را به تملیک شخص دیگری درآورد؛ چنین وصیتی، وصیت عهدی محسوب می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی فقهی و حقوقی وصیت مواد 825-860 قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مرکز نشر علوم اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=200584|صفحه=|نام۱=سیدمصطفی|نام خانوادگی۱=محقق داماد|چاپ=4}}</ref> | |||
== مقالات مرتبط == | == مقالات مرتبط == | ||
| خط ۲۵: | خط ۴۳: | ||
* [[وصیت و ارث نسبت به حقوق مادی اثر ادبی و هنری]] | * [[وصیت و ارث نسبت به حقوق مادی اثر ادبی و هنری]] | ||
*[[ایقاع منبعی نوین برای تشکیل شرکت: چالش‌ها و راهبردهای تئوری شخصیت حقوقی با عضو واحد]] | |||
*[[ارث حسابهای مجازی]] | |||
*[[ضرورت ابلاغ اراده و حفظ مصلحت در اعمال حقوقی]] | |||
== کتب مرتبط == | == کتب مرتبط == | ||