ماده ۸۸۷ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

* {{زیتونی|[[ماده ۸۸۶ قانون مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}

* {{زیتونی|[[ماده ۸۸۸ قانون مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}

== مواد مرتبط ==

* [[ماده ۸۸۶ قانون مدنی]]

«[[حجب نقصانی]]»، یعنی محرومیت وارث نسبت به بخشی از حصه خود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فقه تطبیقی با نگاهی به قانون مدنی (احوال شخصیه) (ترجمه و تبیین جلد دوم الفقه علی المذاهب الخمسه)|ترجمه=|جلد=|سال=1379|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1176884|صفحه=|نام۱=مصطفی|نام خانوادگی۱=جباری|نام۲=حمید (ترجمه)|نام خانوادگی۲=مسجدسرایی|چاپ=1}}</ref>

اقسام حجب عبارتند از: حجب از اصل ارث، و حجب از بخش از ترکه.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی حقوق اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1085304|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اساس در قوانین مدنی (المدونه)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1445180|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=1}}</ref> در حجب از اصل ارث، هر [[طبقات ارث|طبقه]] ای، حاجب طبقه بعدی وراث بوده یا به عبارتی، [[اقربا|اقربای]] نزدیک متوفی، خویشان دورتر او را از ارث محروم می‌نمایند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی حقوق اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1085304|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=1}}</ref> حجب نقصانی، مربوط به وارثی است که سهم او، همیشه نسبت مشخصی از ماترک می‌باشد؛ که حاجب، سهم او را از حد بالا به حد پایین، کاهش می‌دهد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ارث|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=154920|صفحه=|نام۱=مهدی|نام خانوادگی۱=شهیدی|چاپ=8}}</ref>

علاوه بر این، حجب را می‌توان به اقسام زیر تقسیم نمود: [[حجب به نفع خود]]، و [[حجب به نفع دیگری]]، حجب به نفع خود مانند اینکه فرزندان متوفی، وارث همه ماترک او گردیده و به نوادگان، چیزی نمی‌رسد، حجب به نفع دیگری، مانند موردی که با وجود دو برادر ابوینی برای میت، سهم مادر از یک سوم به یک ششم تنزل نموده؛ و بقیه ترکه به پدر می‌رسد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی حقوق اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1085312|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=1}}</ref>

== سوابق و مستندات فقهی ==

=== سوابق و مستندات فقهی ===

بعضی از وراث متوفی، محجوب از اصل ارث هستند؛ و برخی دیگر، تنها از قسمتی از ارث محروم می‌شوند؛ و برخی دیگر را، هیچ وارث دیگری نمی‌تواند از ارث محروم نماید، برای قسم اخیر، فرزندان متوفی را می‌توان مثال زد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مسائل مستحدثه (جنین، کودکان نامشروع، کودکان بزهکار، توارث در اهدای گامت، تشریح و حجب)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=22256|صفحه=|نام۱=آیت اله خلیل|نام خانوادگی۱=قبله ای خویی|چاپ=2}}</ref>

== انتقادات ==

با وجود اولاد برای میت، سهم پدر او، یک ششم ترکه است؛ و این به معنای تنزل سهم پدر، از فرض اعلی به فرض ادنی نمی‌باشد؛ چون پدر فقط دارای یک فرض است و اگر متوفی دارای فرزند نباشد، پدر او، [[قرابت بر]] است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره حقوق مدنی (جلد اول) (ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=198288|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=5}}</ref> و در مورد [[عول]] نیز، نقصان به خواهر یا خواهران میت وارد می‌شود؛ بی آنکه سهم آنان از فرض اعلی به فرض ادنی، تنزل یابد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره حقوق مدنی (جلد اول) (ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=198284|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=5}}</ref> پس تعریف حجب نقصانی، به تنزل فرض وارث از حد اعلی به حد ادنی، صحیح نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره حقوق مدنی (جلد اول) (ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=198288|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=5}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره حقوق مدنی (جلد دوم) (ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4275220|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=2}}</ref>

== مصادیق و نمونه ها ==

* چنانچه متوفی دارای فرزند یا نوه باشد؛ در این صورت سهم پدر و مادر او، به یک ششم تنزل می‌کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره حقوق مدنی (جلد دوم) (ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4281272|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=2}}</ref>

* پدر متوفی، [[جد|پدربزرگ]] او را از ارث، محروم می‌نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی حقوق اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1085304|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=1}}</ref>

* خواهر متوفی، حاجب برادرزاده او است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره حقوق مدنی (جلد دوم) (ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4275584|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=2}}</ref>

{{هوش مصنوعی (ماده)}}

# حجب به دو نوع تقسیم می‌شود: حجب از اصل ارث و حجب از کاهش سهم‌الارث.

# مثال برای حجب از کاهش سهم‌الارث: سهم شوهر از نصف به ربع کاهش می‌یابد اگر زن دارای اولاد باشد.

# مثال دیگر برای حجب از کاهش سهم‌الارث: سهم زن از ربع به ثمن کاهش می‌یابد اگر شوهر دارای اولاد باشد.

== مقالات مرتبط ==

[[نقد و بررسی ماده 892 قانون مدنی «حجب نقصانی»]]

== منابع ==

{{پانویس|۲}}

[[رده:ارث]]

[[رده:حجب]]