ماده ۱۹۷ قانون آیین دادرسی مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
ابرابزار
(صفحه‌ای تازه حاوی «اصل برائت است، بنابراین اگر کسی مدعی حق یا دینی بردیگری باشد باید آنرا اثبات...» ایجاد کرد)
 
(ابرابزار)
خط ۲: خط ۲:


== توضیح واژگان ==
== توضیح واژگان ==
اصل برائت : اصل برائت مستظهر به دلیل عقل است از این رو آن را برائت عقلی نامند و حکم عقل این است که تکلیف و کیفری وجود ندارد مگر حکم آن وجود داشته باشد .در این ماده اصل به معنای قاعده است یعنی مبنا و اساس در مورد خوانده دعوی برائت است.855659/487865
اصل برائت: اصل برائت مستظهر به دلیل عقل است از این رو آن را برائت عقلی نامند و حکم عقل این است که تکلیف و کیفری وجود ندارد مگر حکم آن وجود داشته باشد. در این ماده اصل به معنای قاعده است یعنی مبنا و اساس در مورد خوانده دعوی برائت است. ۸۵۵۶۵۹/۴۸۷۸۶۵


== پیشینه ==
== پیشینه ==
قاعده تعلق بار اثبات دلیل بر عهده مدعی ، نه تنها یک قاعده کلی بلکه مفاد یک روایت نبوی نیز می باشد و هم در امور کیفری و هم مدنی لازم الرعایه است . 409563در کتاب دیزست الپین حقوقدان رومی آمده است زحمت اثبات صحت ادعایی خلاف ظاهر با مدعی آن می باشد که این قاعده در ماده 1257 قانون مدنی ما با توجه به ترجمه آن از ماده 1315 قانون مدنی فرانسه آمده است.816054قاعده مذبور نتیجه منطقی اصل برائت می باشد.
قاعده تعلق بار اثبات دلیل بر عهده مدعی، نه تنها یک قاعده کلی بلکه مفاد یک روایت نبوی نیز می‌باشد و هم در امور کیفری و هم مدنی لازم الرعایه است. ۴۰۹۵۶۳در کتاب دیزست الپین حقوقدان رومی آمده‌است زحمت اثبات صحت ادعایی خلاف ظاهر با مدعی آن می‌باشد که این قاعده در ماده ۱۲۵۷ قانون مدنی ما با توجه به ترجمه آن از ماده ۱۳۱۵ قانون مدنی فرانسه آمده‌است. ۸۱۶۰۵۴قاعده مزبور نتیجه منطقی اصل برائت می‌باشد.


== نکات توضیحی و تفسیری دکترین ==
== نکات توضیحی و تفسیری دکترین ==
اصل برائت یکی از اصول عملی است و در جایی می توان استفاده نمود گه دلیلی نباشد و پیرامون وجود یا عدم دلیل ، تحقیق صورت گرفته باشد.306944
اصل برائت یکی از اصول عملی است و در جایی می‌توان استفاده نمود گه دلیلی نباشد و پیرامون وجود یا عدم دلیل، تحقیق صورت گرفته باشد. ۳۰۶۹۴۴


در حقوق کنونی اصل برائت  مفهوم و قلمرو گسترده ای پیدا کرده است و مبنای بسیاری از اصول که در واقع شاخه های اصل برائت می باشند قرار گرفته است مانند  اصل مباح بودن ، اصل حاکمیت اراده و اصل ازادی قراردادی و اصل تکمیلی بودن قوانین از شاخه های اصل برائت است.272274
در حقوق کنونی اصل برائت مفهوم و قلمرو گسترده‌ای پیدا کرده‌است و مبنای بسیاری از اصول که در واقع شاخه‌های اصل برائت می‌باشند قرار گرفته‌است مانند اصل مباح بودن، اصل حاکمیت اراده و اصل آزادی قراردادی و اصل تکمیلی بودن قوانین از شاخه‌های اصل برائت است. ۲۷۲۲۷۴


با توجه به این اصل اگر کسی مدعی حق یا دینی بر دیگری باشد باید آن را ثابت کند و الا مطابق این اصل حکم به برائت مدعی علیه صادر می شود.627570
با توجه به این اصل اگر کسی مدعی حق یا دینی بر دیگری باشد باید آن را ثابت کند و الا مطابق این اصل حکم به برائت مدعی علیه صادر می‌شود. ۶۲۷۵۷۰


در تمام مواردی که اصل برائت جاری است اصل عدم نیز قابل جریان است اما عکس این موضوع صادق نیست.1201901
در تمام مواردی که اصل برائت جاری است اصل عدم نیز قابل جریان است اما عکس این موضوع صادق نیست. ۱۲۰۱۹۰۱


در مورد فرض عدم مسئولیت در قرارداد ها نقش این شرط جابهجا کردن بار اثبات دعوا می باشد ، در اینجا با توجه به اصل برائت فرض می شود که متعهد مقصر و مسئول نیست لذا برای مطالبه خسارت از او باید عمد و قصد اضرار یا تقصیر سنگین وی را اثبات نمود.58715
در مورد فرض عدم مسئولیت در قراردادها نقش این شرط جابهجا کردن بار اثبات دعوا می‌باشد، در اینجا با توجه به اصل برائت فرض می‌شود که متعهد مقصر و مسئول نیست لذا برای مطالبه خسارت از او باید عمد و قصد اضرار یا تقصیر سنگین وی را اثبات نمود. ۵۸۷۱۵


== سوابق و مستندات فقهی ==
== سوابق و مستندات فقهی ==
زمانی که طرفین ادعای ناهمخوانی در مبلغ بدعی دارد به نظر می رسد باید کسی که زیاده را انکار میکند موافق اصل برائت سخن می گوید و مدعی باید اثبات نماید.881109
زمانی که طرفین ادعای ناهمخوانی در مبلغ بدعی دارد به نظر می‌رسد باید کسی که زیاده را انکار می‌کند موافق اصل برائت سخن می‌گوید و مدعی باید اثبات نماید. ۸۸۱۱۰۹


آیه 7 سوره طلاق : « لا یکلف الله نفسا الا ما آتاها : خواند کسی را مکلف به کاری نمی کند مگر اینکه تکلیف را برای او بیان کرده باشد» از منابع اصل برائت می باشد.902932
آیه ۷ سوره طلاق: «لا یکلف الله نفسا الا ما آتاها: خواند کسی را مکلف به کاری نمی‌کند مگر اینکه تکلیف را برای او بیان کرده باشد» از منابع اصل برائت می‌باشد. ۹۰۲۹۳۲


اگر خواهان نمی داند که حق دارد مدعی علیه را سوگند بدهد ، بر حاکم واجب است که وی را از جق خود آگاه کند .( نظر آیت الله خمینی (ره) )312368
اگر خواهان نمی‌داند که حق دارد مدعی علیه را سوگند بدهد، بر حاکم واجب است که وی را از جق خود آگاه کند .(نظر آیت الله خمینی (ره))۳۱۲۳۶۸


اصل برائت دامنه وسیعی را در بر می گیرد و در عمل بازگشت اصل اباحه به اصل برائت خواهد بود.1053632
اصل برائت دامنه وسیعی را در بر می‌گیرد و در عمل بازگشت اصل اباحه به اصل برائت خواهد بود. ۱۰۵۳۶۳۲


== انتقادات ==
== انتقادات ==
به نظر می رسد در صورتی که خواهان نمی تواند صحت ادعای خود را ثابت نماید دادرس مکلف است دعوای وی را رد نماید816054، در این ماده ظاهرا میان قسمت ابتدایی و انتهایی ماده تعارض وجود دارد و این پرسش مطرح می شود که چرا خوانده که اصل برائت با اوست باید قسم یاد کند ، آیا تعیین نوعی تکلیف به عهده خوانده نیست؟ در پاسخ باید گفت در حقیقت این ماده بازتابی از حدیث نبوی البینه علی المدعی و الیمین علی المنکر و تابعی از قاعده بینه و یمین می باشد بنابر این وقتی خواهان موظف به ارائه دلایل می باشد و عاجز از ارایه می باشد و بر ادعای خود پافشاری می کند خوانده با نفی ادعای خواهان موجبات اجرای اصل برائت را فراهم می کند. تکلیف سوگند مقرر در این ماده هنگامی برای خوانده ایجاد می شود که خواهاندر اثر عجز از اراده بینه ، از خوانده درخواست سوگند کند.117925
به نظر می‌رسد در صورتی که خواهان نمی‌تواند صحت ادعای خود را ثابت نماید دادرس مکلف است دعوای وی را رد نماید۸۱۶۰۵۴، در این ماده ظاهراً میان قسمت ابتدایی و انتهایی ماده تعارض وجود دارد و این پرسش مطرح می‌شود که چرا خوانده که اصل برائت با اوست باید قسم یاد کند، آیا تعیین نوعی تکلیف به عهده خوانده نیست؟ در پاسخ باید گفت در حقیقت این ماده بازتابی از حدیث نبوی البینه علی المدعی و الیمین علی المنکر و تابعی از قاعده بینه و یمین می‌باشد بنابر این وقتی خواهان موظف به ارائه دلایل می‌باشد و عاجز از ارایه می‌باشد و بر ادعای خود پافشاری می‌کند خوانده با نفی ادعای خواهان موجبات اجرای اصل برائت را فراهم می‌کند. تکلیف سوگند مقرر در این ماده هنگامی برای خوانده ایجاد می‌شود که خواهاندر اثر عجز از اراده بینه، از خوانده درخواست سوگند کند. ۱۱۷۹۲۵


== مصادیق و نمونه ها ==
== مصادیق و نمونه‌ها ==
1) شک در حرمت آب فشرده خرما پس از به جوش آمدن آن : در اینجا دلیلی بر حرمت نرسیده و عقل نیز حکم بر عدم حرمت دارد و شارب آن در خود کیفر نیست و اصل برائت جاری است.487865
۱) شک در حرمت آب فشرده خرما پس از به جوش آمدن آن: در اینجا دلیلی بر حرمت نرسیده و عقل نیز حکم بر عدم حرمت دارد و شارب آن در خود کیفر نیست و اصل برائت جاری است. ۴۸۷۸۶۵


2)خواهان مدعی طلب 200 دلاری است و خوانده مدعی مدیونیت 100 دلاریست ! در اینجا اصل برائت در مورد زیاده انکار شده جاری می شود و در صورت نبود دلیل دیگر مدیون سوگند یاد کرده و 100 دلار مدیونیت محکوم شده واز  100 دلار مورد ادعای خواهان برائت حاصل می کند.58715
۲)خواهان مدعی طلب ۲۰۰ دلاری است و خوانده مدعی مدیونیت ۱۰۰ دلاریست! در اینجا اصل برائت در مورد زیاده انکار شده جاری می‌شود و در صورت نبود دلیل دیگر مدیون سوگند یاد کرده و ۱۰۰ دلار مدیونیت محکوم شده واز ۱۰۰ دلار مورد ادعای خواهان برائت حاصل می‌کند. ۵۸۷۱۵

منوی ناوبری