ماده ۳۴۹ قانون تجارت: تفاوت میان نسخه‌ها

اگر دلال برخلاف وظیفه خود نسبت به کسی که به او مأموریت داده به نفع طرف دیگر معامله اقدام نماید و یا برخلاف عرف تجارتی محل از طرف مزبور وجهی دریافت و یا وعده وجهی را قبول کند مستحق اجرت و مخارجی که کرده نخواهد بود به علاوه محکوم به مجازات مقرر برای خیانت در امانت خواهد شد.

هرچند بزه مندرج در این ماده، دارای ارکان خاص خود است؛ لیکن به لحاظ شباهتی که به جهت امانی بودن ید دلال، با جرم خیانت در امانت دارد؛ قانونگذار برای جرم مزبور نیز، مجازات خیانت در امانت را پیش بینی نموده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تحلیل جرایم کلاهبرداری و خیانت در امانت در حقوق کیفری ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2021500|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=حبیب زاده|چاپ=2}}</ref> توضیح اینکه مجازات خیانت در امانت برای جرم موضوع این ماده، در ماده 674 قانون تعزیرات مصوب 1375 تعیین گردیده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (مشتمل بر کلیه مباحث)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2480244|صفحه=|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=حسنی|چاپ=5}}</ref> البته چنین مجازاتی، برای جرایم مربوط به ورشکستگی، و نیز تخطی حق العمل کار، از حدود برخی اختیارات خویش نیز، مقرر گردیده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جلد دوم) (جرایم علیه اموال و مالکیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1945544|صفحه=|نام۱=هوشنگ|نام خانوادگی۱=شامبیاتی|چاپ=1}}</ref>

مقنن، در برخی موارد، موضوع را به عرف تجاری ارجاع می دهد. که البته درواقع قانونگذار، عرف خاص مناطق گوناگون مملکت، و یا عرف گروه های اجتماعی متعدد را، ملاک قرار می دهد؛ تا بدینوسیله رسومات رایج در همه نقاط کشور، و نیز نظرات مطرح در اقشار مختلف جامعه، حسب مورد، و در موقعیت خاص خود، معتبر شناخته شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (مشتمل بر کلیه مباحث)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2480620|صفحه=|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=حسنی|چاپ=5}}</ref> که البته ارجاع به عرف، منحصر به همین یک ماده از قانون تجارت نمی گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فلسفه حقوق(جلد دوم) (منابع حقوق)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2841788|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=4}}</ref> <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کلیات حقوق (نظریه عمومی)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2974256|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=3}}</ref>

دلیل تصویب این ماده، و ضمانت اجرایی تخلف از مفاد آن، این است که امانتداری و صداقت را، باید از اصول و ویژگی های ذاتی قرارداد دلالی به شمار آورد. لذا دریافت وجه از طرف مقابل آمر، درصورتیکه مخالفتی با عرف تجارتی محل نداشته باشد؛ و نیز امری خلاف محسوب نگردد؛ اشکالی ندارد. هرچند از نظر آمر، امری خلاف تلقی شود. در تجارت بین المللی، باید عرف حاکم بر مملکت محل مأموریت دلال را، ملاک قرار داد؛ نه عرف کشور متبوع آمر را.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=عرف و عادت در نظم حقوقی ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=800248|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=زمانی|چاپ=1}}</ref>  

{{پانویس}}