اصل ۷۴ قانون اساسی: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
ابرابزار
(ابرابزار)
خط ۴: خط ۴:
در مجلس نمایندگان آمریکا ابتکار دسته جمعی جایز نیست و هر یک از نمایندگاه باید طرحی را انفرادا با امضای خود تسلیم آن مجلس نماید.
در مجلس نمایندگان آمریکا ابتکار دسته جمعی جایز نیست و هر یک از نمایندگاه باید طرحی را انفرادا با امضای خود تسلیم آن مجلس نماید.


در انگلستان ابتکار فردی در تا آنجا حمایت شده است که طرح تصویب شده در یکی از مجالس فقط در صورتی قابل طرح در مجلس دیگر است که نماینده ای مسئولیت آن را به عهده بگیرد و آن را در مجلس متبوع به نام خود ثبت نماید. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق اساسی و نهادهای سیاسی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5253744|صفحه=|نام۱=سیدابوالفضل|نام خانوادگی۱=قاضی شریعت پناهی|چاپ=13}}</ref>
در انگلستان ابتکار فردی در تا آنجا حمایت شده‌است که طرح تصویب شده در یکی از مجالس فقط در صورتی قابل طرح در مجلس دیگر است که نماینده ای مسئولیت آن را به عهده بگیرد و آن را در مجلس متبوع به نام خود ثبت نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق اساسی و نهادهای سیاسی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5253744|صفحه=|نام۱=سیدابوالفضل|نام خانوادگی۱=قاضی شریعت پناهی|چاپ=13}}</ref>


== فلسفه و مبانی نظری ==
== فلسفه و مبانی نظری ==
علت اینکه پیشنهاد باید توسط 15 نفر از نمایندگان مجلس باشد این است که پیشنهاد جدی بوده و در مجلس حامیانی داشته باشد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون اساسی در نظام حقوقی ایران پیشینه، آموزه ها، قوانین|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=نامه هستی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4423924|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=ایمانی|نام۲=امیررضا|نام خانوادگی۲=قطمیری|چاپ=1}}</ref> در مورد لایحه قانونی ، وجود قوه مجریه پیشنهاد دهنده بهتری برای وضع قوانین جدید یا اصلاح قوانین موجود است. به این دلیل که در عمل نقایص و مشکلات اجرای قانون را در می یابد همچنین در خصوص لوایح مطالعات کارشناسی بیشتری انجام می شود و لوایح از سطح علمی و فنی بالاتری برخوردارند. از این رو امروز تعداد لوایح قانونی رو به افزایش است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کلیات حقوق اساسی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5155968|صفحه=|نام۱=محمدرضا|نام خانوادگی۱=ویژه|چاپ=1}}</ref>
علت اینکه پیشنهاد باید توسط ۱۵ نفر از نمایندگان مجلس باشد این است که پیشنهاد جدی بوده و در مجلس حامیانی داشته باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون اساسی در نظام حقوقی ایران پیشینه، آموزه‌ها، قوانین|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=نامه هستی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4423924|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=ایمانی|نام۲=امیررضا|نام خانوادگی۲=قطمیری|چاپ=1}}</ref> در مورد لایحه قانونی، وجود قوه مجریه پیشنهاد دهنده بهتری برای وضع قوانین جدید یا اصلاح قوانین موجود است. به این دلیل که در عمل نقایص و مشکلات اجرای قانون را در می‌یابد همچنین در خصوص لوایح مطالعات کارشناسی بیشتری انجام می‌شود و لوایح از سطح علمی و فنی بالاتری برخوردارند. از این رو امروز تعداد لوایح قانونی رو به افزایش است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کلیات حقوق اساسی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5155968|صفحه=|نام۱=محمدرضا|نام خانوادگی۱=ویژه|چاپ=1}}</ref>


== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
ابتکار قانون به معنای پیشنهاد متنی برای وضع قانونگذاری و یا اصلاح قانون است و نخستیت مرحله قانون گذاری به شمار می رود. بدیهی است که طراحان اولیه محتوای قانون نقش اصلی را در شکل دادن به آن دارند. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=الزامات و آموزه های حقوق اساسی|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5135500|صفحه=|نام۱=خیراله|نام خانوادگی۱=پروین|چاپ=1}}</ref> بر این اساس قبل از قانونگذاری ابتکار تدوین و تصویب لوایح با قوه مجریه است. و می تواند سیاستهای خود را از طریق لایحه به قوه مقننه القا کند. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق اساسی و ساختارهای سیاسی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3839948|صفحه=|نام۱=سیدمحمد|نام خانوادگی۱=هاشمی|چاپ=1}}</ref>
ابتکار قانون به معنای پیشنهاد متنی برای وضع قانونگذاری یا اصلاح قانون است و نخستیت مرحله قانون گذاری به‌شمار می‌رود. بدیهی است که طراحان اولیه محتوای قانون نقش اصلی را در شکل‌دادن به آن دارند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=الزامات و آموزه‌های حقوق اساسی|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5135500|صفحه=|نام۱=خیراله|نام خانوادگی۱=پروین|چاپ=1}}</ref> بر این اساس قبل از قانونگذاری ابتکار تدوین و تصویب لوایح با قوه مجریه است. و می‌تواند سیاستهای خود را از طریق لایحه به قوه مقننه القا کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق اساسی و ساختارهای سیاسی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3839948|صفحه=|نام۱=سیدمحمد|نام خانوادگی۱=هاشمی|چاپ=1}}</ref>


== رویه‌های حکومتی ==
== رویه‌های حکومتی ==
نظر تفسیری شماره ۵۱۴۶ /۲۱ /۷۸ مورخ ۲۴ /۵ /۱۳۷۸ شورای نگهبان: «نظر به اینکه عبارت «هرگونه اصلاحات در قانون بودجه» کلی است باید مصادیق آن مشخص گردد تا پاسخ روشن داده شود.۱- تغییر در ارقام بودجه به نحوی که در کل بودجه تأثیر بگذارد به وسیله طرح قانونی با توجه به اصل ۵۲ قانون اساسی امکان‌پذیر نیست.۲- تصویب متمم و چند دوازدهم بودجه از طریق طرح قانونی با توجه به اصل ۵۲ قانون اساسی جایز نمی‌باشد.۳- در خصوص تغییر در ارقام بودجه به وسیله طرح قانونی در صورتی که در بودجه کل کشور تأثیر نگذارد رأی تفسیری نیاورده است.۴- الحاق و حذف نیز همانند تغییر در ارقام بودجه است». ‏
نظر تفسیری شماره ۵۱۴۶ /۲۱ /۷۸ مورخ ۲۴ /۵ /۱۳۷۸ شورای نگهبان: «نظر به اینکه عبارت «هرگونه اصلاحات در قانون بودجه» کلی است باید مصادیق آن مشخص گردد تا پاسخ روشن داده شود. ۱- تغییر در ارقام بودجه به نحوی که در کل بودجه تأثیر بگذارد به وسیله طرح قانونی با توجه به اصل ۵۲ قانون اساسی امکان‌پذیر نیست. ۲- تصویب متمم و چند دوازدهم بودجه از طریق طرح قانونی با توجه به اصل ۵۲ قانون اساسی جایز نمی‌باشد. ۳- در خصوص تغییر در ارقام بودجه به وسیله طرح قانونی در صورتی که در بودجه کل کشور تأثیر نگذارد رأی تفسیری نیاورده است. ۴- الحاق و حذف نیز همانند تغییر در ارقام بودجه است». ‏


== مواد مرتبط ==
== مواد مرتبط ==
آیین نامه داخلی مجلس مصوب 1378
آیین‌نامه داخلی مجلس مصوب ۱۳۷۸


== مقالات مرتبط ==
== مقالات مرتبط ==
[[نظریه اعتباریات علامه طباطبایی و نظام حقوقی‌- سیاسی جامعه]]
[[نظریه اعتباریات علامه طباطبایی و نظام حقوقی- سیاسی جامعه]]


== منابع ==
== منابع ==
۳۴٬۲۰۹

ویرایش

منوی ناوبری