تبیین جایگاه «منفعت اعتماد» در حقوق غربی و شناسایی مصادیق آن در فقه

تبیین جایگاه «منفعت اعتماد» در حقوق غربی و شناسایی مصادیق آن در فقه نام مقاله ای از اسماعیل نعمت اللهی و روح الله رضایی است که در شماره بیستم (اسفند ۱۴۰۰) دوفصلنامه علمی دانش حقوق مدنی منتشر شده است.

چکیده

منفعت اعتماد یکی از منافع سه‌گانه قراردادی است که می‌تواند پس از نقض قرارداد، توسط زیان­دیده از دادگاه مطالبه شود. منفعت اعتماد هنگامی مطرح می‌شود که متعهدله پیش از نقض قرارداد به­وسیله متعهد، در راستای اجرای بخش قراردادی خود و با اعتماد بر اینکه طرف مقابل تعهدات قراردادی خود را انجام خواهد داد، اقدام به صرف هزینه‌‌هایی کرده ‌است که پس از نقض متعهد این هزینه‌ها بی‌ثمر مانده ‌است. هدف از پرداخت خسارت به زیان­دیده در چنین موقعیتی، قرار دادن وی در همان وضعیتی است که پیش از انعقاد قرارداد در آن وضعیت قرار داشته ‌است. زیان­دیده از نقض قرارداد می‌تواند تحت شرایطی به جای منفعت انتظار و استرداد، از باب منفعت اعتماد، خسارات وارده بر خود را از دادگاه مطالبه کند. در حقوق ایران و فقه امامیه هرچند صراحتاً به منفعت اعتماد اشاره نشده ‌است، اما فروعاتی وجود دارد که می‌توان آنها را مصادیقی از منفعت اعتماد دانست.

کلیدواژه ها

• نقض قرارداد
• خسارات قراردادی
• منفعت انتظار
• منفعت اعتماد

• منفعت استرداد

مواد مرتبط

• ماده ۵۱۵ قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده ۲۶۳ قانون مدنی
• ماده ۳۸۴ قانون مدنی
• ماده ۳۸۵ قانون مدنی
• ماده ۳۳۱ قانون مدنی
• ماده ۴۱۱ قانون مدنی
• ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی