ماده ۳ قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان مصوب ۱۳۴۸

ماده ۳ قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان: حقوق پدیدآورنده شامل حق انحصاری نشر و پخش و عرضه و اجرای اثر و حق بهره برداری مادی و معنوی از نام و اثر او است.

مواد مرتبط

• مواد 9 و 11 کنوانسیون برن

توضیح واژگان

حق عرضه عمومی، دارای مفهومی فراتر از پخش یا نمایش می باشد. عرضه به معنای در دسترس قرار دادن یا نمایش دادن یک اثر برای عموم است و اجرا به معنای نمایش زنده و مستقیم اثر برای عده ای از افراد است.

نشر و تکثیر عبارت است از هر عملی که منجر به ساختن یا تهیه نمونه های دیگری از اثر اصلی می شود.

مطالعات تطبیقی

حق انحصاری نمایش و عرضه، به موجب ماده 11 کنوانسیون برن به پدیدآورنده اثر اعطا شده است.

حق انحصاری نسخه برداری (تکثیر)، به موجب بند 1 ماده 9 کنوانسیون برن به پدیدآورنده اثر اختصاص داده شده است.

فلسفه و مبانی نظری ماده

اگر حقوق مالکیت فکری دائمی باشد، این واهمه وجود دارد که اثر، بعد از فوت پدیدآورنده، به فراموشی سپرده شود و به جامعه عرضه نشود. لذا مالکیت حقوق مادی مولف موقت در نظر گرفته شده تا جامعه بتواند از آن نهایت استفاده را ببرد. در واقع آنچه که اینجا ارجحیت یافته، حقوق اجتماعی است، نه حقوق فردی مولف.

نکات توضیحی

این ماده، به حقوق مادی پدیدآورنده اشاره دارد.

پیدایش و توسعه پخش تلویزیونی، مفهومی جدید به حق اجرا داد و این حق، در قالب مفهومی جدید به نام حق عرضه به عموم بیان گردید.

حقوق مادی مولف، قابل تجزیه به اشکال مختلف است. یعنی هم قابلیت تفکیک موضوعی دارد، هم تفکیک و تجزیه زمانی و مکانی.

حقوق مادی مولف مانند سایر حقوق مالی، قابل توقیف توسط طلبکاران شخص مولف است. البته تأمین و توقیف حق مالی مولف زمانی موضوعیت دارد که اثر انتشار یافته باشد. پیش از انتشار اثر، حقی به وجود نیامده تا موضوع توقیف واقع شود.

همچنین حقوق مادی، قابل انتقال به دیگری و محدود به زمان معینی می باشند و از کشوری به کشور دیگر متفاوت اند.

تصمیم بر انتشار، حقی است منحصرا در اختیار مولف، چراکه تنها او می تواند در مورد انتشار یا عدم انتشار اثرش و کیفیت و چگونگی این انتشار، تصمیم بگیرد.

انتقادات

عدم تعیین و تفکیک صریح اقسام حقوق مادی و معنوی مولف، یکی از مهم ترین خلأهای این قانون می باشد.

مقالات مرتبط

• مبانی حمایت از مالکیت فکری با مطالعه موردی حق مولف
• اشتراک سازی آثار ادبی و هنری، چالش ها و فرصت ها
• وصیت و ارث نسبت به حقوق مادی اثر ادبی و هنری
• حق انصراف از انتشار آثار ادبی ( مطالعه تطبیقی در اسناد بین المللی و برخی نظام های حقوقی شناسایی کننده حق )