قانون حمایت خانواده

قانون حمایت خانواده از جمله قوانین شکلی و ماهوی حاکم بر روابط خانوادگی می‌باشد که با هدف تنظیم روابط مالی و غیر مالی زوجین با یکدیگر و والدین و فرزندان تصویب گردیده. این قانون سه دوره قانونگذاری را طی کرده؛ نخستین بار در سال 1346 تصویب گردیده و سپس در سال 1353 قانون قبلی نسخ و قانون جدیدی تحت همین عنوان تصویب شد و در سال 1391 آخرین و جدیدترین قانون حمایت از خانواده تصویب گردید.

پیشینه

از لحاظ تاریخی اولین قانون ازدواج به سال 1310 بر‌می‌گردد. سپس در سال 1313 تحت مقرراتی از قانون مدنی به وضع احکامی راجع به خانواده پرداخته شده است. قانون اعطای حضانت مصوب 1364 و قانون مربوط به حضانت مصوب 1365 و قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق مصوب 1371 قوانینی هستند که به مسائل مرتبط با خانواده پرداخته‌اند اما مهمترین سندی که در این باره وجود دارد قانون حمایت از خانواده مصوب 1346 مجلسین سنا و شورای ملی می‌باشد که در سال 1353 تکمیل گردید. آخرین قانون در زمینه حمایت خانواده قانون حمایت خانواده مصوب 1391 می‌باشد که قانونی برای حمایت از حقوق زنان در خانواده تلقی شده است.

مطالعات تطبیقی

با توجه به تلاش قانونگذار برای متعادل کردن حقوق زن و مرد در نظام خانوادگی و در نظر گرفتن امتیازات متعدد برای بانوان در قانون حمایت خانواده و محدودیت برای اعمال برخی حقوق توسط مرد از جمله حق طلاق اسناد بین المللی متعددی وجود دارند که مفاد آنها از جهاتی مشابه قانون حمایت خانواده ایران می‌باشند از جمله؛

اعلامیه جهانی حقوق بشر

این اعلامیه به برابری حقوق زن و مرد چه در مرحله ازدواج و چه انحلال نکاح اشاره کرده است از جمله مقرر داشته: ((هر مرد و زن بالغ حق دارند بدون هیچ گونه محدودیت از نظر نژاد، ملیت، تابعیت، یا مذهب با همدیگر زناشویی کندد و تشکیل خانواده دهند. در تمام مدت زناشویی و هنگام انحلال آن زن و مرد از حقوق برابر برخوردارند.))

میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی

در این میثاق چنین آمده است که:((دولت های طرف این میثاق تدابیر مقتضی به منظور تساوی حقوق مسئولیت های زوجیندر مورد ازدواجدر مدت زوجیت و هنگام انحلال آن اتخاذ خواهند کرد.))