ماده ۶۷۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

هرکس از سفید مُهر یا سفید امضایی که به او سپرده شده است یا به هر طریق به دست آو‌رده سوء استفاده نماید به شش ماه تا یک سال و شش ماه حبس محکوم خواهد شد.

توضیح واژگان

سفید مهر ورقه ای است به کلی سفید که دارای امضا ،مهر یا اثر انگشت است و صاحب امضا یا مهر نظر به اعتماد به طرف مقابل،آن را به او میدهد تا اگر بخواهد ان را کامل گرداند.سفید مهر مترادف سفید امضاست

منظور از سوءاستفاده آن است که دارنده سفید مهر یا سفید امضا چیزی در آن بنویسد که که مورد توافق آنها نبوده است.

پیشینه

در قانون تعزیرات 1362 سفید مهر سپرده شده به شخص را در حکم خیانت در امانت و و سوءاستفاده از سفید مهری که سپرده نشده و خود شخص آن را به دست آورده بود جعل به حساب می آورد.این تفاوت در حال حاضر در ماده 673 مصوب 1375 وجود ندارد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

رفتار فیزیکی این جرم سوءاستفاده است و به صورت فعل مادی مثبت محقق میشود.مانند آنکه در کاغذی که سفید مهر یا سفید امضاست چیزی نوشته شود.

همچنین عنصرمعنوی این جرم سوءنیت عام است و قصد اضرار به دیگری به عنوان سوءنیت خاص است که با توجه به اطلاق ماده ضرر هر شخص ذی نفعی برای تحقق جرم کفایت میکند.

پرواضح است امضا یا مهر در ورقه باید قبل از درج مطالب در سند ، به منظور تایید بعدی آنها به عمل آمده باشد. بنابراین اگر در سفید مهر یا سفید امضا چیزی نوشته شده باشد و آن نوشته را تغییر دهند یا چیزی به ان اضافه کنند از شمول ماده 673 خارج و عنوان جعل پیدا میکند. همچنین جرم موضوع این ماده اگرچه در مبحث خیانت در امانت بیان شده است اما احکام خاص خیانت در امانت در موردآن اعمال نمیشود.مثلا قرار تامین بازداشت موقت در جرم موضوع ماده 673 الزامی نیست و تعلیق مجازات در آن امکان دارد.

این جرم واجد حیثیت عمومی است و با گذشت شاکی تعقیب متهم و اجرای مجازات موقوف نخواهد شد.

مصادیق و نمونه ها

کسب اعتبار و شهرت کاذب با نوشتن مطالبی بر روی سفید امضا یا ایجاد مشکلات سیاسی و خانوادگی برای صاحب امضا با انجام این کار موجب تحقق جرم موضوع این ماده میشود.