لوازم عقلی دعوا

لوازم عقلی دعوا نام مقاله ای از خیراله هرمزی و سید فرید الدین تکاپو بوده که در شماره سی و دوم دوره هشتم (پاییز 1399) فصلنامه علمی پژوهش حقوق خصوصی منتشر شده است.

چکیده

اصل تسلط طرفین بر تعیین قلمرو امور موضوعی دعوا که در حقوق فرانسه به le princip dispositif شهرت دارد اقتضا می کند دادرس حق و تکلیفی نسبت به تعیین موضوع دعوا و قلمرو آن نداشته باشد. دادرس موظف است در محدوده و چارچوب امور موضوعی که طرفین تعیین نموده اند به دعوا رسیدگی کند. با این وجود گاه آنچه که خواهان تحت عنوان «خواسته» در دادخواست خود ذکر می کند چنان قرابت و ملازمه عقلی و منطقی با اثبات یا نفی امور دیگر دارد که موجب می شود دادرس بدون رسیدگی به این امور امکان رسیدگی به خواسته را نداشته باشد. تردید نسبت به تکلیف دادگاه برای رسیدگی به این امور و اثبات یا نفی خود به خود آنها از جایی نشات می گیرد که این امور به صورت صریح و مستقیم جزو خواسته ی خواهان قرار نگرفته است اما بنا به طبیعت دعوا،اثبات خواسته مستلزم اثبات لوازم آن نیز می گردد. در این نوشتار در صدد اثبات این فرضیه هستیم که خواسته لوازم عقلی و منطقی مترتب بر خود را ثابت می کند و چنین امری منافاتی با اصل تسلط طرفین بر قلمرو امور موضوعی و اصل تغییر ناپذیری دعوا ندارد .

کلیدواژه ها

• اصــل تســلط طرفین بر تعیین قلمرو امور موضــوعی
• امور حکمی
• امور موضوعی
• خواسته جانبی
• تغییرناپذیری عناصر دعوا

مواد مرتبط

• ماده 51 قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده 130 قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده 135 قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده 142 قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده 221 قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده 426 قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده 3 قانون اجرای احکام مدنی
• ماده 147 قانون ثبت
• ماده 29 قانون حمایت خانواده
• ماده 7 قانون آیین دادرسی مدنی فرانسه
• ماده 562 قانون آیین دادرسی مدنی فرانسه
• ماده 565 قانون آیین دادرسی مدنی فرانسه