مسیولیت مدنی سازندگان ساختمان

عنوان	مسیولیت مدنی سازندگان ساختمان
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	فرح کلایی
استاد راهنما	محمد عزیزی
استاد مشاور	جلال سلطان احمدی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۴
دانشگاه	دانشگاه پیام نور استان تهران

مسیولیت مدنی سازندگان ساختمان عنوان پایان نامه ای است که توسط فرح کلایی، با راهنمایی محمد عزیزی و با مشاوره جلال سلطان احمدی در سال ۱۳۹۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور استان تهران دفاع گردید.

چکیده

با توجه به اینکه ساخت و ساز در دنیای کنونی حایز اهمیت بسیار است مسیله ی تفاوت مبانی آن و تطبیق آن با نیازهای روز، از مسایل مهم مسیولیت مدنی است اما متاسفانه حقوق ما در این زمینه تغییر چندانی ننموده و کماکان مسیولیت مدنی سازندگان مبتنی بر تقصیر است و ارکان و آثار قواعد عام مسیولیت مدنی را دارا است. اما با نگاهی نو می توان این مسیولیت را مبتنی بر خطر و جبران ضرر را حداقل در بخش هایی از این مسیولیت مورد قبول قرار داد. با مطالعه قوانین و متون حقوقی می توان دریافت که مبنای مسیولیت مدنی سازندگان ساختمان کماکان مبتنی بر تقصیر، ارکان این مسیولیت تابع قواعد عام مسیولیت مدنی است و آثار مسیولیت مدنی سازندگان ساختمان نیز تابع قواعد عام مسیولیت مدنی و جبران خسارت می باشد که در این خصوص بیمه های خاص وجود دارد ولی بیمه عام ساختمان وجود ندارد.

ساختار و فهرست پایان نامه

فصل اول: کلیات ۱

مبحث اول: مقدمه ۲

الف) بیان مسیله وسوال های اصلی تحقیق ۲

ب) سابقه و ضرورت انجام تحقیق ۲

ج) هدف ها ۳

د) فرضیه ها ۳

ه) کاربردهای متصور از تحقیق ۳

و) مراجع استفاده کننده از نتیجه پایان نامه ۳

ز) روش انجام تحقیق ۴

مبحث دوم: تاریخچه مسیولیت مدنی سازندگان ساختمان ۴

مبحث سوم: اهمیت موضوع ۵

مبحث چهارم: تعاریف و مفاهیم ۶

گفتار اول: تعریف و اقسام مسیولیت مدنی سازندگان ساختمان ۶

بند اول : مفهوم مسیولیت مدنی ۶

بند دوم: اقسام مسیولیت مدنی سازندگان ساختمان ۷

الف) مسیولیت قراردادی و مسیولیت غیر قراردادی (قهری) ۷

۱) مسیولیت قراردادی ۸

۲) مسیولیت غیر قراردادی( قهری) ۱۰

الف) مسیولیت قهری سازندگان در مقابل مالک ۱۰

ب) مسیولیت قهری سازندگان در مقابل اشخاص ثالث ۱۱

ب) مسیولیت ناشی از فعل دیگری ۱۱

ج) مسیولیت مدنی حرفه ای ۱۲

گفتار دوم: تعاریف و مفاهیم مرتبط با ساخت و ساز ۱۳

بند اول: مفهوم سازندگان ۱۳

الف) سازنده ۱۳

ب) مهندس معمار و محاسب (طراح و محاسب) ۱۴

ج) مهندس ناظر ۱۴

د) کارفرما ۱۵

بند دوم: مفهوم ساختمان ۱۶

بند سوم: خسارت ناشی از ساخت و ساز ۱۶

الف) تقسیمات خسارت از نظر ماهیت ۱۷

۱) خسارت مادی ۱۷

۲) خسارت معنوی ۱۷

ب) انواع خسارت از نظر نوع ۱۸

۱) خسارت محیط زیستی ۱۸

۲) خسارت ناشی از خطای عوامل ۱۹

الف) خسارت ناشی از خطای در طراحی ۱۹

ب) خسارت ناشی از خطای مطالعاتی و اجرایی ۲۰

فصل دوم: مبانی و منابع و ارکان تحقق مسیولیت مدنی سازندگان ساختمان ۲۱

مبحث اول: مبانی و منابع مسیولیت مدنی سازندگان ساختمان ۲۳

گفتار اول: مبانی مسیولیت مدنی سازندگان ساختمان ۲۳

بند اول: مبانی فقهی مسیولیت مدنی سازندگان ساختمان ۲۳

الف) قاعده لاضرر ۲۳

ب) قاعده اتلاف ۲۵

ج) قاعده تسبیب ۲۶

بند دوم: مبانی نظری مسیولیت مدنی سازندگان ساختمان ۲۷

الف) نظریه تقصیر ۲۷

ب) نظریه خطر ۲۹

ج) نظریه نمایندگی ۳۱

د) نظریه تضمین حق ۳۱

بند سوم: مبانی مسیولیت مدنی در قوانین ایران ۳۲

الف) مبنای مسیولیت در قانون مدنی و قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ ۳۳

ب) تحول حقوق ایران با تصویب قانون مسیولیت مدنی ۱۳۳۹ ۳۴

ج) تشخیص اتلاف و تسبیب ۳۵

گفتار دوم: منابع مسیولیت مدنی سازندگان ساختمان ۳۷

مبحث دوم: ارکان وشرایط عمومی و اختصاصی تحقق مسیولیت مدنی سازندگان ۳۸

گفتار اول: شرایط عمومی تحقق مسیولیت مدنی سازندگان ساختمان ۳۸

بند اول: وجود ضرر ۳۹

الف) مفهوم ضرر و اقسام آن ۳۹

ب) شرایط ضرر قابل مطالبه ۴۱

۱) لزوم مسلم بودن ضرر ۴۱

۲) لزوم مستقیم بودن ضرر ۴۲

۳) لزوم جبران نشدن ضرر ۴۳

۴) لزوم قابل پیش بینی بودن ضرر ۴۶

۵) لزوم شخصی بودن ضرر ۴۶

۶) لزوم مشروع بودن مطالبه خسارت ۴۷

بند دوم: فعل زیان بار و ضرورت وجود آن در مسیولیت مدنی سازندگان ساختمان ۴۸

بند سوم: رابطه سببیت و جایگاه آن در مسیولیت مدنی سازندگان ساختمان ۴۹

الف) لزوم احراز رابطه سببیت ۴۹

ب) چگونگی احراز رابطه سببیت ۵۰

۱) نظریه سبب نزدیک و بی واسطه ۵۰

۲) نظریه سبب مقدم در تاثیر ۵۱

۳) نظریه برابری اسباب و شرایط ۵۲

۴) نظریه سبب متعارف (مناسب) و اصلی ۵۳

۵) نتیجه بحث ۵۳

گفتار دوم: شرایط اختصاصی تحقق مسیولیت مدنی سازندگان ساختمان ۵۴

بند اول: ورود خسارت در حین انجام کار یا به مناسبت آن ۵۴

بند دوم: شمول قانون کار نسبت به کارفرمایان ۵۶

بند سوم: فعل زیان بار کارگر ۵۷

گفتار سوم: حدود مسیولیت مدنی سازندگان ساختمان وپیمانکاران درحقوق موضوعه ایران۵۸

بند اول: مسیولیت مدنی سازندگان ساختمان بر اساس قانون کار ۵۸

الف) الزام کارفرمایان به بیمه کردن کارگران ۵۹

ب) الزام به پیش بینی موارد مربوط به حفاظت فنی و بهداشت کار و تایید وزارت کار در کارگاه های جدید التاسیس ۶۱

ج) انجام آزمایش های لازم ۶۲

د) لزوم تایید لوازم حفاظت فنی و بهداشتی پیش از تولید و واردات ۶۳

ه) لزوم در اختیار گذاشتن وسایل و امکانات حفاظتی و بهداشتی و آموزش نحوه استفاده از آن ها به کارگران و نظارت بر استفاده از آن وسایل ۶۴

بند دوم: موادی از قانون تامین اجتماعی در رابطه با مسیولیت سازندگان ساختمان و پیمانکار ۶۵

گفتار چهارم: موانع مسیولیت مدنی پیمانکار ۶۷

بند اول: اثبات رعایت کلیه احتیاط های لازم ۶۷

بند دوم: مراقبت متعارف در انتخاب کارگران ۶۷

بند سوم: مراقبت متعارف در تهیه وسایل و ارایه دستورات و آموزش های صحیح به کارگران ۶۸

بند چهارم: مراقبت متعارف در هدایت اجرای عملیات ۶۸

بند پنجم: اثبات عدم تاثیر رعایت کلیه احتیاط های لازم در جلوگیری از وقوع زیان ۶۹

فصل سوم: آثار و نحوه جبران مسیولیت مدنی سازندگان ساختمان ۷۱

مبحث اول: مسیولیت مدنی در پروژه های بخش خصوصی ۷۳

گفتار اول: اشخاص مسیول ۷۳

الف) مسیولیت مدنی صاحب کار(کارفرما) ۷۳

ب) مسیولیت مدنی طراح و محاسب ۷۴

۱ طراحی ۷۴

۲ مدیر دفتر طراحی ۷۴

ج) مسیولیت مدنی واحد نظارت ( مهندس ناظر) ۷۵

د) مسیولیت مدنی مجری و پیمانکار ساخت ۷۵

گفتار دوم: مسیولیت مدنی سازندگان در قراردادهای زنجیره ای ۷۶

گفتار سوم: مسیولیت قراردادی مسیول و زیان دیده ۷۷

گفتار چهارم: مسیولیت مدنی ناشی از انتخاب مصالح نامرغوب ۷۸

مبحث دوم: مراجع ذی صلاح در رسیدگی و جبران خسارت ۸۱

گفتار اول: مراجع صالح در رسیدگی به دعاوی ناشی از ساخت و ساز ۸۱

بند اول: تخلفات ناشی از ساخت و ساز با ماهیت انتظامی ۸۱

بند دوم: تخلفات ناشی از ساخت و ساز با ماهیت شهرسازی ۸۲

بند سوم: تخلفات ناشی از ساخت و ساز با ماهیت حقوقی ۸۳

بند چهارم: تخلفات ناشی از ساخت و ساز با ماهیت جزایی ۸۳

گفتار دوم: اقامه دعوی بر مسیول حادثه ۸۴

بند اول: فرض مشارکت ۸۴

بند دوم: مسیولیت تضامنی ( کثرت سازندگان مسیول) ۸۴

بند سوم: تکرار دعوی بین سازندگان ۸۵

بند چهارم: تقسیم مسیولیت ۸۷

گفتار سوم: آثار مسیولیت مدنی سازندگان ساختمان ناشی از ساخت و ساز ۹۰

بند اول: علل رافع مسیولیت مدنی سازندگان ناشی از ساخت و ساز ۹۰

الف) حکم قانون و یا دستور مقام صالح ۹۱

۱) شرایط رفع مسیولیت به حکم قانون ۹۱

۲) شرایط رفع مسیولیت به دستور مقام صالح ۹۲

ب) اعمال حق ۹۳

ج) رضایت زیان دیده ۹۴

۱) رضایت زیان دیده پیش از ورود زیان ۹۴

۲) رضایت زیان دیده پس از ورود خسارت ۹۵

بند دوم: دیگر علل رافع مسیولیت سازندگان ساختمان ۹۶

الف) غرور ۹۶

ب) اجبار و اکراه ۹۶

ج) احسان و نیکوکاری ۹۷

د) دفاع مشروع ۹۷

مبحث سوم: جبران خسارت زیان دیده ۹۸

گفتار اول: تقسیم مسیولیت بین عوامل ورود ضرر در عملیات ساخت و ساز ۹۹

بند اول: انتساب یا سببیت ۹۹

بند دوم: قابلیت پیش بینی ۱۰۰

بند سوم: نحوه مداخله اسباب ۱۰۱

گفتار دوم: لزوم تلاش برای کاهش خسارت ۱۰۲

گفتار سوم: خسارت های غیر قابل جبران ۱۰۳

بند اول: خسارات منتفی شده یا قابل رفع ۱۰۳

بند دوم: خسارات عرفی ۱۰۳

بند سوم: خسارات غیر قابل وصول ۱۰۳

گفتار چهارم: شرط عدم مسیولیت مدنی ۱۰۴

گفتار پنجم: نحوه جبران خسارت ۱۰۴

بند اول: جبران خسارت به نحو بازگرداندن وضع به حالت سابق ۱۰۵

بند دوم: جبران خسارت به نحو پرداخت وجه نقد برای خسارت وارده ۱۰۶

گفتار ششم: وسایل جبران خسارت ۱۰۶

بند اول: ایجاد مسیولیت تضامنی ۱۰۶

بند دوم: صندوق تامین خسارت های بدنی ۱۰۷

بند سوم: بیمه اجباری مسیولیت ۱۰۷

مبحث چهارم: معافیت ها و محدودیت های مربوط به مسیولیت مالک و سازنده ساختمان ۱۱۱

گفتار اول: اثبات علت خارجی برای خسارت وارده ۱۱۲

بند اول: قوه قاهره ۱۱۳

الف) قوه قاهره تنها علت حادثه ۱۱۴

۱) ارزیابی طوفان و بادهای سهمگین به عنوان تنها علت حادثه ۱۱۴

۲) بمباران ۱۱۴

ب) قوه قاهره یکی از دلایل حادثه ۱۱۴

بند دوم: تقصیر زیان دیده ۱۱۵

گفتار دوم: شرایط دخالت زیان دیده ۱۱۵

بند اول: علیت ۱۱۵

بند دوم: عدم قابلیت انتساب به خوانده ۱۱۶

بند سوم: غیر قابل پیش بینی و غیر قابل دفع ۱۱۶

بند چهارم: مقصرانه بودن عمل زیان دیده ۱۱۶

الف) عمل یا تقصیر زیان دیده تنها علت خسارت باشد ۱۱۷

ب) عمل زیان دیده به همراه تقصیره خوانده، خسارتی را به وجود آورده باشد ۱۱۷

ج) عمل زیان دیده به همراه عمل خوانده، خسارتی را به وجود آورده باشد ۱۱۷

نتیجه گیری و پیشنهادها ۱۱۹

فهرست منابع ۱۲۳

کلیدواژه ها

• مسیولیت مدنی
• سازندگان
• ساختمان
• خسارت
• مسیولیت مدنی
• ضوابط ساخت و ساز ساختمان
• سازنده
• ساختمان
• جبران خسارت
• بیمه