ماده ۵۵۶ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

هر کس بدون مجوز و به صورت علنی لباسهای رسمی مأموران نظامی یا انتظامی جمهوری اسلامی ایران یا نشانها، مدالها یا سایر ‌امتیازات دولتی را بدون تغییر یا با تغییر جزئی که موجب اشتباه شود مورد استفاده قرار دهد در صورتی که عمل او به موجب قانون دیگری مستلزم‌ مجازات شدیدتری نباشد به حبس از سه ماه تا یک سال و یا جزای نقدی از یک میلیون و پانصد هزار ریال تا شش میلیون ریال محکوم خواهد شد. و در صورتیکه از این عمل خود سوء‌ استفاده کرده باشد به هر دو مجازات محکوم خواهد شد.

تبصره - استفاده از البسه و اشیاء مذکور در این ماده در اجرای هنرهای نمایشی مشمول مقررات این ماده نخواهد بود.

توضیح واژگان

ماموران انتظامی و نظامی، شامل پرسنل ارتش، سپاه، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، نبروی انتظامی، پرسنل وظیفه و محصلان مراکز آموزشی است.

پیشینه

سابقا قانونگذار در ماده 126 قانون مجازات عمومی مصوب 1304 و اصلاحی و الحاقی 1350، این رفتار را جرم انگاری کرده بود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

عنصر مادی این جرم، استفاده علنی از لباس های رسمی ماموران نظامی یا انتظامی و نشان‌ها، مدل‌ها و امتیازات دولتی است. به لحاظ عنصر معنوی نیز مرتکب این جرم، باید علاوه بر سو نیت عام، دارای سو نیت خاص یعنی قصد سوءاستفاده از موارد مذکور باشد. بدیهی است اگر استفاده از این نشان ها، به منظوری غیر از ارتکاب جرم مثلا اجرای هنر های نمایشی باشد، وصف مجرمانه ی عمل زائل خواهد شد.

رویه قضائی

شعبه دو دیوان عالی کشور در رای شماره 131 مورخ 18/2/31 بیان داشته که منظور از ارتکاب علنی این است که عمل در مرئی و منظر مردم یا اماکن و معابر عمومی صورت میگیرد، هرچند مرتکب از رؤیت مردم دوری نماید.

مواد مرتبط

ماده 557 قانون مجازات اسلامی تعزیرات مصوب 1375 (در خصوص استفاده از علائم و نشان های خارجی)

ماده 95 قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب 1382

ماده 126 قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب 1382

قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و داروئی و مواد خوردنی و آشامیدنی مصوب 1334

قانون تعزیرات حکومتی امور بهداشتی و درمانی مصوب 1367

قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان مصوب 1348

قانون ترجمه و تکثیر کتب و نشریات و آثار صوتی مصوب 1352

قانون حمایت از پدیدآورندگان نرم افزار های رایانه ای مصوب 1379

قانون ثبت علائم و اختراعات مصوب 1310