۳۷٬۵۷۰
ویرایش
سوگند استظهاری: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
جز
added Category:قسم مدعی using HotCat
فاطمه امیدی (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای تازه حاوی «'''سوگند استظهاری'''، یعنی قسمی که مدعی دعوای بر میت باید یاد کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲|1=|عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=459780|صفحه=|...» ایجاد کرد) |
جز (added Category:قسم مدعی using HotCat) |
||
| (۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''سوگند استظهاری'''، یعنی [[سوگند| | «[[استظهار]]» از «ظهر» (پشت)، به معنای طلب پشتگرمی و یاری از دیگری و همچنین احتیاط آمده است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نشریه دادرسی، شماره 48، بهمن و اسفند 1383|ترجمه=|جلد=|سال=1383|ناشر=سازمان قضایی نیروهای مسلح|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1916980|صفحه=|نام۱=سازمان قضایی نیروهای مسلح|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> و '''سوگند استظهاری'''، یعنی [[سوگند|قسم]] [[خواهان]]، در [[دعوی|دعوای]] علیه [[متوفی]]<ref>{{یادکرد کتاب۲|1=|عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=459780|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> به جهت حفظ [[حق]] خود،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کلیات و مقدمه علم حقوق|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4164448|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=2}}</ref>در واقع به سوگندی که [[مدعی]]، به هنگام [[اقامه دعوا]] علیه [[وارث|ورثه]] متوفی، مبنی بر احراز حقانیت خود، یاد می‌نماید؛ سوگند استظهاری گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ادله اثبات دعوا|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3399956|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=کریمی|چاپ=3}}</ref> توضیح آن که در کلیه فروضی که خواهان برای [[اثبات]] [[ادعا|ادعای]] خود دایر بر [[مطالبه]] حقی از متوفی اقامه می‌نماید، علاوه بر اقامه [[دلیل|دلایل]] اثبات حق خویش، ملزم به اتیان سوگند می‌باشد، این سوگند '''سوگند استظهاری''' نامیده می‌شود. مطابق [[قانون]]، [[خوانده]] دعوی بر علیه میت، ورثه می‌باشند، چرا که میت، فاقد [[اهلیت]] می‌باشد، و در صورت طرح دعوی به طرفیت متوفی به استناد [[ماده ۹۵۶ قانون مدنی]] و [[ماده 232 قانون امور حسبی|ماده ۲۳۲ قانون امور حسبی]] و [[ماده ۲ قانون آیین دادرسی مدنی]] [[قرار عدم استماع دعوا|قرار عدم استماع دعوای]] خواهان صادر خواهد شد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=460972|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> | ||
سوگند استظهاری، جهت تکمیل سایر دلایل، مورد تصریح قانونگذار قرار گرفته است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ادله اثبات دعوا در امور مدنی و کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=تدریس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1641288|صفحه=|نام۱=عبدالرسول|نام خانوادگی۱=دیانی|چاپ=1}}</ref> | |||
== مواد مرتبط == | |||
* [[ماده ۲ قانون آیین دادرسی مدنی]] | |||
* [[ماده ۲۷۸ قانون آیین دادرسی مدنی]] | |||
* [[ماده ۲۷۹ قانون آیین دادرسی مدنی]] | |||
* [[ماده 232 قانون امور حسبی|ماده ۲۳۲ قانون امور حسبی]] | |||
* [[ماده ۹۵۶ قانون مدنی]] | |||
* [[ماده ۱۳۳۳ قانون مدنی]] | |||
==در حقوق تطبیقی== | |||
*در حقوق ایران تنها در خصوص '''سوگند استظهاری''' است که [[مقام قضایی|قاضی]] حق دارد راساً و بدون درخواست یکی از طرفین سوگند دهد، لیکن برابر ماده ۱۳۸۶ قانون مدنی جدید فرانسه، قاضی راساً می‌تواند سوگند را به یکی از طرفین ارجاع نماید و ارزش اثباتی این سوگند نیز به تشخیص قاضی واگذار گردیده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مدنی فرانسه|ترجمه=|جلد=|سال=1401|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6714000|صفحه=|نام۱=سیامک|نام خانوادگی۱=پاکباز|چاپ=1}}</ref> | |||
== در فقه == | |||
* در دعاوی علیه متوفی، مدعی علاوه بر [[بینه]]، باید سوگند نیز یاد کند، چرا که اگر خوانده زنده بود؛ چه بسا که خود او، سوگند یاد می‌نمود؛ و دعوا پایان می‌پذیرفت؛ یا اینکه دلیلی مبنی بر [[وفای به عهد]] خویش، اقامه می‌کرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قضا در اسلام|ترجمه=|جلد=|سال=1347|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=886856|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=سنگلجی|چاپ=2}}</ref> | |||
== در رویه قضایی == | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ادای سوگند استظهاری در دعاوی بر میت]] | |||
*[[رای دادگاه درباره سوگند استظهاری در دعوای راجع به ترکه (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۳۳۰۱۲۶۸)]] | |||
*[[رای دادگاه درباره اعتراض به تصمیم مراجع انتظامی دانشگاه آزاد اسلامی در دادگاه حقوقی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۱۶۰۰۶۹۱)]] | |||
*[[نظریه شماره ۷/۹۸/۱۲۲۶ مورخ ۱۳۹۸/۱۲/۱۳ اداره کل حقوقی قوه قضاییه]] | |||
*[[نظریه شماره ۷/۹۸/۱۱۱۰ مورخ ۱۳۹۸/۱۰/۰۷ اداره کل حقوقی قوه قضاییه]] | |||
*به موجب [[دادنامه]] شماره ۲۳۳۱ مورخه ۱۳۷۲/۴/۱۶ شعبه ۳۳ [[دیوان عالی کشور]]، اگر [[زوجه]]، بعد از مرگ همسر خویش، مدعی گردد که [[ابراء|ابرای]] [[زوج]] از پرداخت [[مهریه]]، مزاحی بیش نبوده‌است؛ باید صحت ادعای خود را، با ادای سوگند اثبات نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی در آیینه دیوانعالی کشور (جلد اول) (حقوق خانواده)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=فردوسی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=135424|صفحه=|نام۱=یداله|نام خانوادگی۱=بازگیر|چاپ=4}}</ref> | |||
*به موجب دادنامه شماره ۷۲ مورخه ۱۳۷۴/۲/۱۳ شعبه ۲۱ دیوان عالی کشور، با استناد به مفاد [[ماده ۱۳۳۳ قانون مدنی]]، و [[فتوا|فتوای]] امام خمینی در تحریرالوسیله، [[دادگاه]] باید در دعوی علیه میت، با توجه به سوگند استظهاری مدعی، رسیدگی نموده؛ و مبادرت به صدور حکم مقتضی نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مدنی در آینه آرای دیوانعالی کشور (ادله اثبات دعوا و احکام راجع به آنها)|ترجمه=|جلد=|سال=1383|ناشر=فردوسی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=591504|صفحه=|نام۱=یداله|نام خانوادگی۱=بازگیر|چاپ=2}}</ref> | |||
*به موجب نظر [[نشست قضایی|کمیسیون نشست‌های قضایی]]، به مناسبت نشست قضات دادگستری قم، اگر وراث متوفی، جهت مطالبه [[اجاره بها]] از [[مستاجر|مستأجر]] [[مورث]] خود، اقامه دعوا نمایند؛ و مستأجر با ادعای اینکه اجاره بها را، به متوفی پرداخت نموده؛ از دادگاه، درخواست نماید که ورثه [[موجر]] را ملزم به سوگند کند؛ چنین درخواستی پذیرفته نیست؛ زیرا ادعای مستأجر، منتسب به موجر است؛ نه ورثه او.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه نشست‌های قضایی (23) مسائل قانون مدنی (6)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5644320|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضاییه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref> | |||
== قلمرو حکم == | |||
سوگند استظهاری، فقط در مواردی که مدعی، از متوفی [[داین|طلبکار]] است؛ کاربرد دارد که البته باید، اصل [[دیون|دین]] ثابت بوده؛ و مدعی جهت اثبات ادعای خود، مبنی بر بقای [[تعهد]] میت، سوگند یاد کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ادله اثبات دعوا (اقرار، سند، شهادت، اماره، سوگند، تحقیق محلی، علم قاضی)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=پایدار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=90652|صفحه=|نام۱=سیدجلال الدین|نام خانوادگی۱=مدنی|چاپ=10}}</ref> | |||
شایان ذکر است که محکومیت یکی از ورثه در دعوای علیه متوفی، نسبت به سایر وراث، اثری ندارد؛ چرا که ممکن بود سایر ورثه، در صورت حضور در [[جلسه دادرسی]]، [[دفاع|دفاعی]] ارائه نمایند که از اثبات ادعای خواهان جلوگیری نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کلیات حقوق اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1381|ناشر=رهام|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3572744|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=بروجردی عبده|چاپ=1}}</ref> | |||
== عدم نیاز به درخواست سوگند استظهاری توسط خواهان یا خوانده == | |||
[[قرار اتیان سوگند]] استظهاری راساً از سوی دادگاه صادر می‌شود و نیازی به [[درخواست]] [[مدعی علیه]] یا خود [[مدعی]] نمی‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1250152|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref> | |||
== امتناع خواهان از ادای سوگند == | |||
امتناع خواهان از ادای سوگند منجر به سقوط حق وی می‌شود، این فرض زمانی مطرح می‌شود که اصل حق ثابت شده اما امر دیگری آن را ساقط می‌کند و با سقوط ادعا متفاوت است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=574016|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1250116|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=574016|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> رد '''سوگند استظهاری''' به خوانده یا خواندگان ممکن نیست و رد سوگند، تکلیفی برای آنان ایجاد نمی‌کند و چنانچه خواهان، خود قسم نخورد، حق او ساقط می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=460984|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> | |||
==مقالات مرتبط== | |||
*[[محدودیت های موضوعی سوگند در دعاوی مدنی]] | |||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[ادله اثبات دعوی]] | |||
* [[سوگند]] | |||
* [[سوگند قضایی]] | |||
* [[سوگند بتی]] | |||
* [[قسم مدعی]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:اصطلاحات حقوق خصوصی]] | |||
[[رده:اصطلاحات آیین دادرسی مدنی]] | |||
[[رده:سوگند]] | |||
[[رده:اصطلاحات حقوق مدنی]] | |||
[[رده:ادله اثبات دعوی]] | |||
[[رده:سوگند استظهاری]] | |||
[[رده:قسم مدعی]] | |||
