ماده ۵۹۰ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
== پیشینه == | == پیشینه == | ||
در گذشته [[ماده 379 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370|ماده 379 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370)]]، در این خصوص وضع شده بود. | در گذشته [[ماده 379 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370|ماده 379 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370)]]، در این خصوص وضع شده بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد دوم) (حقوق اموال و مالکیت تصرف و وقف)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3344600|صفحه=|نام۱=مهراب|نام خانوادگی۱=داراب پور|چاپ=1}}</ref> | ||
== نکات توضیحی تفسیری == | == نکات توضیحی تفسیری == | ||
برخی معتقدند اگرچه مطابق قاعده، اعضای زوج مجموعاً دارای دیه کامل و هر یک دارای نصف دیه کامل هستند، اما در مواردی از این قاعده پیروی نشده است، مثلا در خصوص پلکها، اگرچه دیه مجموع آن ها معادل دیه کامل است، اما دیه پلک های بالا، ثلث و دیه پلک های پایین نیز مجموعاً نصف دیه کامل می | برخی معتقدند اگرچه مطابق قاعده، اعضای زوج مجموعاً دارای دیه کامل و هر یک دارای نصف دیه کامل هستند، اما در مواردی از این قاعده پیروی نشده است، مثلا در خصوص پلکها، اگرچه دیه مجموع آن ها معادل دیه کامل است، اما دیه پلک های بالا، ثلث و دیه پلک های پایین نیز مجموعاً نصف دیه کامل می باشد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دادستان و میثاق عدالت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1421864|صفحه=|نام۱=سیدمهدی|نام خانوادگی۱=حجتی|نام۲=مجتبی|نام خانوادگی۲=باری|چاپ=1}}</ref>لذا دیه پلک های بالا معادل 333/33 دینار و دیه پلک های پایین معادل 500 دینار خواهد بود،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کاربردی وقف و اراضی موقوفه|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2684824|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=بشیری|نام۲=مریم|نام خانوادگی۲=پوررحیم|نام۳=جمشید|نام خانوادگی۳=زمانی|نام۴=بهزاد|نام خانوادگی۴=رجایی|نام۵=سعید|نام خانوادگی۵=باقری|چاپ=1}}</ref>این دیه اعم از آن است که چشم، معیوب باشد یا خیر.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (جلد سوم) (اسناد تجاری، بانکی، خزانه و اوراق قرضه و اسناد حمل و نقل)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2849064|صفحه=|نام۱=جواد|نام خانوادگی۱=افتخاری|چاپ=2}}</ref>در خصوص [[جنایت|جنایات]] وارده بر بخشی از پلک ها گروهی معتقد به اخذ [[ارش]] و گروهی دیگر معتقد به اخذ دیه به نسبت مساحت از بین رفته هستند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (جلد سوم) (اسناد تجاری، بانکی، خزانه و اوراق قرضه و اسناد حمل و نقل)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2849032|صفحه=|نام۱=جواد|نام خانوادگی۱=افتخاری|چاپ=2}}</ref>گروهی معتقدند در فرض قطع شدن مژه ها به همراه پلک ها باید قائل به اخذ دیه واحد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق خانواده به زبان ساده (مهریه) راهنمای عملی و کاربردی نحوه مطالبه و وصول مهریه در محاکم دادگستری و مراجع ثبتی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=کلک سیمین|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3372072|صفحه=|نام۱=محمدرضا|نام خانوادگی۱=زمانی درمزاری|چاپ=4}}</ref>همچنین برخی بر این باورند که در صورتی مجموع چهار پلک دارای دیه کامل است که با هم از بین رفته باشند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||}}</ref> | ||
== مطالعات فقهی == | == مطالعات فقهی == | ||
=== مستندات فقهی === | === مستندات فقهی === | ||
مستند شرعی این ماده را روایتی از امام علی (ع) دانسته اند. | مستند شرعی این ماده را روایتی از امام علی (ع) دانسته اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||}}</ref> | ||
=== سوابق فقهی === | === سوابق فقهی === | ||
در این خصوص میان فقها، نظرات مختلفی مطرح شده است: | در این خصوص میان فقها، نظرات مختلفی مطرح شده است: | ||
1- هر پلک دارای ربع دیه است، این دیدگاه مورد قبول [[فقهای عامه]] است. | 1- هر پلک دارای ربع دیه است، این دیدگاه مورد قبول [[فقهای عامه]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اوصاف اسناد تجاری|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=بینه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3344664|صفحه=|نام۱=بهرام|نام خانوادگی۱=بهرامی|چاپ=1}}</ref> | ||
2- دیه پلک پایین یک سوم [[دیه چشم]] است، دیه پلک بالا نیز دو سوم دیه چشم است. | 2- دیه پلک پایین یک سوم [[دیه چشم]] است، دیه پلک بالا نیز دو سوم دیه چشم است. | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
3- خشک یا چروکیده شدن پلک، مستوجب ارش است. | 3- خشک یا چروکیده شدن پلک، مستوجب ارش است. | ||
4- دیه پلک بالا، ثلث دیه چشم و دیه پلک پایین دو سوم دیه کامل است، دیه مجموع پلک ها، معادل پنج ششم دیه کامل می باشد. | 4- دیه پلک بالا، ثلث دیه چشم و دیه پلک پایین دو سوم دیه کامل است، دیه مجموع پلک ها، معادل پنج ششم دیه کامل می باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت (جلد سوم) (اسناد تجاری، بانکی، خزانه و اوراق قرضه و اسناد حمل و نقل)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2849016|صفحه=|نام۱=جواد|نام خانوادگی۱=افتخاری|چاپ=2}}</ref> | ||
نظر [[مشهور فقها|مشهور]] آن است که برای مجموع چهار پلک باید دیه کامل پرداخته شود. | نظر [[مشهور فقها|مشهور]] آن است که برای مجموع چهار پلک باید دیه کامل پرداخته شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی فقهی و حقوقی اوراق استصناع|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=دانشگاه امام صادق(ع)|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3266680|صفحه=|نام۱=احسان|نام خانوادگی۱=بازوکار|چاپ=1}}</ref>همچنین بخشی از فقها معتقدند دیه از بین بردن هر یک از پلک های فلج را نباید معادل یک سوم دیه دانست، زیرا [[اطلاق]] ادله این قاعده، شامل غیر از پلک ها است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||}}</ref>از سوی دیگر برخی از فقها بیان کرده اند که اگر پلکها با دو چشم کنده شوند، نباید قائل به [[تداخل در دیات|تداخل دیات]] بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||}}</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | |||
[[رده:رفرنس]] | [[رده:رفرنس]] | ||
[[رده:دیات]] | [[رده:دیات]] | ||
نسخهٔ ۲۸ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۲۲:۲۹
دیه مجموع چهار پلک دو چشم، دیه کامل، دیه هر یک از پلک های بالا، یک ششم دیه کامل و دیه هر یک از پلک های پایین، یک چهارم دیه کامل است.
تبصره ـ هرگاه کسی چشم و پلک را یک جا از بین ببرد، هر‌یک دیه جداگانه دارد.
پیشینه
در گذشته ماده 379 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370)، در این خصوص وضع شده بود.[۱]
نکات توضیحی تفسیری
برخی معتقدند اگرچه مطابق قاعده، اعضای زوج مجموعاً دارای دیه کامل و هر یک دارای نصف دیه کامل هستند، اما در مواردی از این قاعده پیروی نشده است، مثلا در خصوص پلکها، اگرچه دیه مجموع آن ها معادل دیه کامل است، اما دیه پلک های بالا، ثلث و دیه پلک های پایین نیز مجموعاً نصف دیه کامل می باشد،[۲]لذا دیه پلک های بالا معادل 333/33 دینار و دیه پلک های پایین معادل 500 دینار خواهد بود،[۳]این دیه اعم از آن است که چشم، معیوب باشد یا خیر.[۴]در خصوص جنایات وارده بر بخشی از پلک ها گروهی معتقد به اخذ ارش و گروهی دیگر معتقد به اخذ دیه به نسبت مساحت از بین رفته هستند.[۵]گروهی معتقدند در فرض قطع شدن مژه ها به همراه پلک ها باید قائل به اخذ دیه واحد بود.[۶]همچنین برخی بر این باورند که در صورتی مجموع چهار پلک دارای دیه کامل است که با هم از بین رفته باشند.[۷]
مطالعات فقهی
مستندات فقهی
مستند شرعی این ماده را روایتی از امام علی (ع) دانسته اند.[۸]
سوابق فقهی
در این خصوص میان فقها، نظرات مختلفی مطرح شده است:
1- هر پلک دارای ربع دیه است، این دیدگاه مورد قبول فقهای عامه است.[۹]
2- دیه پلک پایین یک سوم دیه چشم است، دیه پلک بالا نیز دو سوم دیه چشم است.
3- خشک یا چروکیده شدن پلک، مستوجب ارش است.
4- دیه پلک بالا، ثلث دیه چشم و دیه پلک پایین دو سوم دیه کامل است، دیه مجموع پلک ها، معادل پنج ششم دیه کامل می باشد.[۱۰]
نظر مشهور آن است که برای مجموع چهار پلک باید دیه کامل پرداخته شود.[۱۱]همچنین بخشی از فقها معتقدند دیه از بین بردن هر یک از پلک های فلج را نباید معادل یک سوم دیه دانست، زیرا اطلاق ادله این قاعده، شامل غیر از پلک ها است.[۱۲]از سوی دیگر برخی از فقها بیان کرده اند که اگر پلکها با دو چشم کنده شوند، نباید قائل به تداخل دیات بود.[۱۳]
منابع
- ↑ مهراب داراب پور. حقوق مدنی (جلد دوم) (حقوق اموال و مالکیت تصرف و وقف). چاپ 1. جنگل، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3344600
- ↑ سیدمهدی حجتی و مجتبی باری. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. دادستان و میثاق عدالت، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1421864
- ↑ عباس بشیری، مریم پوررحیم، جمشید زمانی، بهزاد رجایی و دیگران. حقوق کاربردی وقف و اراضی موقوفه. چاپ 1. جنگل، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2684824
- ↑ جواد افتخاری. حقوق تجارت (جلد سوم) (اسناد تجاری، بانکی، خزانه و اوراق قرضه و اسناد حمل و نقل). چاپ 2. ققنوس، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2849064
- ↑ جواد افتخاری. حقوق تجارت (جلد سوم) (اسناد تجاری، بانکی، خزانه و اوراق قرضه و اسناد حمل و نقل). چاپ 2. ققنوس، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2849032
- ↑ محمدرضا زمانی درمزاری. حقوق خانواده به زبان ساده (مهریه) راهنمای عملی و کاربردی نحوه مطالبه و وصول مهریه در محاکم دادگستری و مراجع ثبتی. چاپ 4. کلک سیمین، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3372072
- ↑ .
- ↑ .
- ↑ بهرام بهرامی. اوصاف اسناد تجاری. چاپ 1. بینه، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3344664
- ↑ جواد افتخاری. حقوق تجارت (جلد سوم) (اسناد تجاری، بانکی، خزانه و اوراق قرضه و اسناد حمل و نقل). چاپ 2. ققنوس، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2849016
- ↑ احسان بازوکار. بررسی فقهی و حقوقی اوراق استصناع. چاپ 1. دانشگاه امام صادق(ع)، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3266680
- ↑ .
- ↑ .