دیه پلک

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

پلک از جمله اعضایی است که دارای دیه مقدر می باشد و دیه آن، ذیل مبحث دیه چشم در قانون مجازات اسلامی ذکر شده است.

پیشینه

در گذشته ماده 379 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370)، در خصوص دیه پلک ها وضع شده بود.[۱]

در قانون

در حال حاضر ماده 590 قانون مجازات اسلامی (1392)، برای دیه چهار پلک دو چشم، دیه کامل و برای دیه هر یک از پلکهای بالا، یک ششم دیه کامل و برای دیه هر یک از پلک‌ های پایین، یک چهارم دیه کامل تعیین کرده است.

برخی بر این باورند که در صورتی مجموع چهار پلک، دارای دیه کامل است که با هم از بین رفته باشند.[۲]

استثناء بودن دیه پلک بر قاعده دیه اعضای زوج

برخی معتقدند اگرچه مطابق قاعده، اعضای زوج مجموعاً دارای دیه کامل و هر یک دارای نصف دیه کامل هستند، اما در مواردی از این قاعده پیروی نشده است، مثلا در خصوص پلکها، اگرچه دیه مجموع آن ها معادل دیه کامل است، اما دیه پلک های بالا، ثلث و دیه پلک های پایین نیز مجموعاً نصف دیه کامل می باشد،[۳] لذا دیه پلک های بالا معادل 333/33 دینار و دیه پلک های پایین معادل 500 دینار خواهد بود،[۴]

دیه جنایات وارده بر بخشی از پلک ها

در خصوص جنایات وارده بر بخشی از پلک ها، گروهی معتقد به اخذ ارش و گروهی دیگر معتقد به اخذ دیه به نسبت مساحت از بین رفته هستند.[۵]

عدم تاثیر سلامتی چشم در دیه پلک

این دیه، اعم از آن است که چشم، معیوب باشد یا خیر.[۶]

تداخل در دیات

گروهی معتقدند در فرض قطع شدن مژه ها به همراه پلک ها، باید قائل به اخذ دیه واحد بود.[۷] همچنین برخی از فقها بیان کرده اند که اگر پلکها با دو چشم کنده شوند، نباید قائل به تداخل دیات بود.[۸]

در فقه

مستند شرعی این حکم را روایتی از امام علی (ع) دانسته اند.[۹]

در این خصوص میان فقها، نظرات مختلفی مطرح شده است:

1- هر پلک دارای ربع دیه است، این دیدگاه مورد قبول فقهای عامه است.[۱۰]

2- دیه پلک پایین یک سوم دیه چشم است، دیه پلک بالا نیز دو سوم دیه چشم است.

3- خشک یا چروکیده شدن پلک، مستوجب ارش است.

4- دیه پلک بالا، ثلث دیه چشم و دیه پلک پایین دو سوم دیه کامل است، دیه مجموع پلک ها، معادل پنج ششم دیه کامل می باشد.[۱۱]

نظر مشهور آن است که برای مجموع چهار پلک باید دیه کامل پرداخته شود.[۱۲] همچنین بخشی از فقها معتقدند دیه از بین بردن هر یک از پلک های فلج را نباید معادل یک سوم دیه دانست، زیرا اطلاق ادله این قاعده، شامل غیر از پلک ها است.[۱۳]

دیه شکافتن پلک

پیشینه

این حکم، در قانون سابق وجود نداشت.[۱۴]

در قانون

ماده ۵۹۱ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)، در خصوص دیه شکافتن هر کدام از پلک های بالا و پایین چشم وضع شده است.[۱۵]گروهی بر این باورند که بر اساس اطلاق ماده فوق، میزان شکافته شدن پلک در میزان دیه موثر نمی باشد.[۱۶]

منابع

  1. ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 836136
  2. ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4695444
  3. حسین میرمحمدصادقی. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص). چاپ 7. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 355452
  4. ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 671192
  5. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712244
  6. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712252
  7. غلامحسین الهام. مبانی فقهی و حقوقی تعدد جرم. چاپ -. بشری، 1372.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 843004
  8. سیدابوالقاسم خویی و علیرضا (ترجمه) سعید. ترجمه مبانی تکملةالمنهاج (جلد دوم). چاپ 1. خرسندی، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3696084
  9. احمد اسماعیل تبار، سیداحمدرضا حسینی و مهدی حسینیان قمی. منابع فقه شیعه ترجمه جامع احادیث الشیعه آیةاله سیدحسین بروجردی (جلد سی و یکم) (قصاص و دیات). چاپ 1. فرهنگ سبز، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4699284
  10. ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 836152
  11. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712240
  12. رضا شکری و قادر سیروس. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوق کنونی (دکترین و رویه کیفری ایران). چاپ 8. مهاجر، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 816656
  13. احمد حاجی ده آبادی. قواعد فقه دیات (مطالعه تطبیقی در مذاهب اسلامی). چاپ 1. پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1934792
  14. عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6276516
  15. علیرضا میرکمالی و سحر صالح احمدی. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول). چاپ 4. گالوس، 1400.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6276512
  16. عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4006276