ماده 234 قانون امور حسبی: تفاوت میان نسخه‌ها
(+رده:مواد قانون امور حسبی; +رده:ترکه; +رده:مطالبه طلب متوفی using HotCat) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
ماده 234 قانون امور حسبی: ورثه | '''ماده 234 قانون امور حسبی''': [[ورثه]] می توانند برای اثبات طلب یا [[حق|حقی]] برای متوفی اقامه [[دعوا|دعوی]] کنند هر چند بعد از ثبوت حق چیزی عاید آن ها نشود مثل این که دین متوفی مستغرق [[ترکه]] او باشد. | ||
== توضیح واژگان == | |||
ورثه: به کسی می گویند که درصورت برخورداری از شرایط [[ارث]] و مبرا بودن از موانع ارث بری، [[ترکه]] میت به او انتقال می یابد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ترمینولوژی فقه اصطلاح شناسی فقه امامیه|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=پیک کوثر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4252640|صفحه=|نام۱=حمید|نام خانوادگی۱=مسجدسرایی|چاپ=1}}</ref> | |||
حق: امتیازی است که قانون برای افراد به رسمیت می شناسد مانند حق آزادی بیان، حق مالکیت و ...<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مقدمه علم حقوق (کلیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6568808|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=محمدرضا|نام خانوادگی۲=معین|چاپ=1}}</ref> | |||
دعوا: عبارت است از اینکه شخصی به عنوان مدعی به [[دادگاه]] مراجعه و شخص دیگری را به عنوان مدعی علیه، طرف دعوا خود قرار داده و از وی موضوع خاصی را مطالبه نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تنفیذ معامله (ماهیت، شرایط و آثار)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2666444|صفحه=|نام۱=محمدجواد|نام خانوادگی۱=صفار|چاپ=2}}</ref> | |||
ترکه: یعنی قسمت مثبت دارایی به جامانده از متوفی.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=80940|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=1}}</ref> | |||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | |||
ماده 234 [[قانون امور حسبی]] مصداقی از قاعده حقوقی به نام ولایت ورثه بر ترکه است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره حقوق مدنی (جلد اول) (ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=199164|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=5}}</ref> لازم به ذکر است تصرفات در ترکه دو نوع است. اول، تصرف مستند به حق مالکیت ترکه به استناد [[ماده ۸۶۸ قانون مدنی|ماده 868 قانون مدنی]] و دوم، [[تصرف]] مستند به حق ولایت وارث. وارث از نظر رابطه [[قرابت|خویشاوندی]] بر متوفا در ادای حقوق و دیون میت ذی نفع محسوب است و ولایت قانونی هم دارد این ولایت را ماده 234 قانون امور حسبی بیان کرده است. این حق اقامه دعوا چیزی جز ولایت ورثه نیست. اخراج هزینه کفن و دفن که بدون هیچگونه تشریفات رسمی و انعکاس آن در سندی صورت می گیرد جزو شئون همین ولایت وارث است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره حقوق مدنی (جلد اول) (ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=197232|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=5}}</ref> البته اگر شخص چند وارث داشته باشد هر کدام به نسبت سهم خود می تواند طلب را مطالبه کند لذا وارثی که نیمی از ترکه را به ارث می برد حق ندارد برای گرفتن تمام طلب اقامه دعوا کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد سوم) (قواعد عمومی قراردادها، آثار قرارداد در رابطه دو طرف و نسبت به اشخاص ثالث))|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2913740|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=3}}</ref> | |||
== رویه های قضایی == | |||
رای شماره 18/606/73 مورخ 1373/10/28 صادره از شعبه هجدهم دیوان عالی کشور مقرر می دارد: مطابق ماده 234 قانون امور حسبی ورثه می توانند برای اثبات طلب یا حقی برای متوفی اقامه دعوا کنند. زیرا وراث حین الفوت، قائم مقام شرعی و قانونی متوفی می باشند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=موازین حقوقی امور حسبی در آرای دیوانعالی کشور (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2613660|صفحه=|نام۱=یداله|نام خانوادگی۱=بازگیر|چاپ=1}}</ref> | |||
== منابع == | |||
{{پانویس}} | |||
[[رده:مواد قانون امور حسبی]] | [[رده:مواد قانون امور حسبی]] | ||
[[رده:ترکه]] | [[رده:ترکه]] | ||
[[رده:مطالبه طلب متوفی]] | [[رده:مطالبه طلب متوفی]] | ||
نسخهٔ ۸ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۴۰
ماده 234 قانون امور حسبی: ورثه می توانند برای اثبات طلب یا حقی برای متوفی اقامه دعوی کنند هر چند بعد از ثبوت حق چیزی عاید آن ها نشود مثل این که دین متوفی مستغرق ترکه او باشد.
توضیح واژگان
ورثه: به کسی می گویند که درصورت برخورداری از شرایط ارث و مبرا بودن از موانع ارث بری، ترکه میت به او انتقال می یابد.[۱]
حق: امتیازی است که قانون برای افراد به رسمیت می شناسد مانند حق آزادی بیان، حق مالکیت و ...[۲]
دعوا: عبارت است از اینکه شخصی به عنوان مدعی به دادگاه مراجعه و شخص دیگری را به عنوان مدعی علیه، طرف دعوا خود قرار داده و از وی موضوع خاصی را مطالبه نماید.[۳]
ترکه: یعنی قسمت مثبت دارایی به جامانده از متوفی.[۴]
نکات توضیحی تفسیری دکترین
ماده 234 قانون امور حسبی مصداقی از قاعده حقوقی به نام ولایت ورثه بر ترکه است.[۵] لازم به ذکر است تصرفات در ترکه دو نوع است. اول، تصرف مستند به حق مالکیت ترکه به استناد ماده 868 قانون مدنی و دوم، تصرف مستند به حق ولایت وارث. وارث از نظر رابطه خویشاوندی بر متوفا در ادای حقوق و دیون میت ذی نفع محسوب است و ولایت قانونی هم دارد این ولایت را ماده 234 قانون امور حسبی بیان کرده است. این حق اقامه دعوا چیزی جز ولایت ورثه نیست. اخراج هزینه کفن و دفن که بدون هیچگونه تشریفات رسمی و انعکاس آن در سندی صورت می گیرد جزو شئون همین ولایت وارث است.[۶] البته اگر شخص چند وارث داشته باشد هر کدام به نسبت سهم خود می تواند طلب را مطالبه کند لذا وارثی که نیمی از ترکه را به ارث می برد حق ندارد برای گرفتن تمام طلب اقامه دعوا کند.[۷]
رویه های قضایی
رای شماره 18/606/73 مورخ 1373/10/28 صادره از شعبه هجدهم دیوان عالی کشور مقرر می دارد: مطابق ماده 234 قانون امور حسبی ورثه می توانند برای اثبات طلب یا حقی برای متوفی اقامه دعوا کنند. زیرا وراث حین الفوت، قائم مقام شرعی و قانونی متوفی می باشند.[۸]
منابع
- ↑ حمید مسجدسرایی. ترمینولوژی فقه اصطلاح شناسی فقه امامیه. چاپ 1. پیک کوثر، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4252640
- ↑ عباس زراعت و محمدرضا معین. مقدمه علم حقوق (کلیات). چاپ 1. جنگل، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6568808
- ↑ محمدجواد صفار. تنفیذ معامله (ماهیت، شرایط و آثار). چاپ 2. جنگل، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2666444
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد اول). چاپ 1. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 80940
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره حقوق مدنی (جلد اول) (ارث). چاپ 5. گنج دانش، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 199164
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره حقوق مدنی (جلد اول) (ارث). چاپ 5. گنج دانش، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 197232
- ↑ ناصر کاتوزیان. حقوق مدنی (جلد سوم) (قواعد عمومی قراردادها، آثار قرارداد در رابطه دو طرف و نسبت به اشخاص ثالث)). چاپ 3. شرکت سهامی انتشار، 1380. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2913740
- ↑ یداله بازگیر. موازین حقوقی امور حسبی در آرای دیوانعالی کشور (جلد اول). چاپ 1. جنگل، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2613660