مسئولیت مدنی ناشی از خسارات زیست‌محیطی

مسئولیت مدنی ناشی از خسارات زیست‌محیطی نام مقاله ای از حسین هوشمند فیروزآبادی است که در شماره سوم (تیر ۱۳۹۸) فصلنامه علمی دانشنامه های حقوقی منتشر شده است.

چکیده

حفاظت از طبیعت و حفظ سلامت آن مورد تأکید ادیان و عقل بشری و برخورداری از محیط زیست سالم و ایمن یکی از حقوق بنیادین بشر است که اهمیت آن شاخه‌‍‌ای از حقوق به نام«حقوق محیط زیست» را به وجود آورده است. تمهید قوانین و قواعد مرتبط با پیشگیری از تخریب محیط زیست و مجازات آلوده کنندگان آن برعهدة حقوق کیفری و ضمانت اجرای جبران خسارات وارده بر محیط زیست برعهدة حوزة مسئولیت مدنی است.

علاوه بر سیرة عقلا، براساس ادله فقهی منصوص مانند آیات قرآنی و روایات متعدد، تخریب، اتلاف و آلوده‌سازی محیط زیست مورد نهی قرار گرفته است و فقهای امامیه براساس برخی قواعد فقهی برای مخرب محیط زیست، جبران خسارت در نظر گرفته‌اند. در این مقاله ضمن تفکیک زیان دیده خسارات زیست محیطی، که می‌تواند طبیعت یا انسان باشد، از جهت تعیین ماهیت، تابعیت حقوق عمومی یا خصوصی بودن این مسئولیت مورد بررسی قرار گرفته است و با تعیین مسئولیت محض به عنوان مبنای مسئولیت مدنی خسارات زیست محیطی، ارکان این مسئولیت، شیوه‌های جبران خسارت و دادگاه صالح جهت اقامة دعوای مسئولیت مدنی خسارات زیست محیطی تبیین گردیده‌اند.

کلیدواژه ها

• مسئولیت مدنی
• خسارات زیست محیطی
• حقوق محیط زیست
• آلودگی زیست محیطی

مواد مرتبط

• ماده ۱ قانون هوای پاک
• ماده ۱۱ قانون هوای پاک
• ماده ۱۲ قانون‌ هوای پاک
• ماده ۱۱ قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست
• ماده ۱۲ قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست
• ماده ۱۴ قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست
• ماده ۹۵۳ قانون مدنی
• ماده ۱۱ قانون مسئولیت مدنی
• ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی
• ماده ۲۹ قانون نحوۀ جلوگیری از آلودگی هوا
• ماده ۱ قانون حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها
• ماده ۶ قانون حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها
• ماده ۳ قانون مسئولیت مدنی
• ماده ۳۲۹ قانون مدنی
• ماده ۱۹ قانون‌ مدیریت‌ پسماندها