وضعیت حقوقی پدیده‌های فکری قبل از دورة حمایت و بعد از آن

وضعیت حقوقی پدیده‌های فکری قبل از دورة حمایت و بعد از آن نام مقاله ای از مهدی زاهدی و ابراهیم چاوشی بوده که در شماره چهل و یکم دوره یازدهم (زمستان 1401) فصلنامه علمی پژوهش حقوق خصوصی منتشر شده است.

چکیده

وضعیت حقوقی پدیده‌های فکری از زمان خلق تا شروع دوره حمایت و پس از آن سه دورة زمانی متفاوت را سپری می‌کنند. وضعیت پدیده‌های فکری به لحاظ مالکیتی از زمان خلق تا زمانی که زیر چترِ حمایتی حقوق مالکیت فکری قرار  می‌گیرند و پس از انقضای دورة حمایت و همچنین  اینکه پدیده‌های فکری خارج از شمول حقوق مالکیت فکری از چه حقوق مادی برخوردار هستند، موضوع این مقاله است. برای پاسخ به این سؤال با روشی توصیفی-تحلیلی و بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای وضعیت حقوقی پدیده‌های فکری در دو دورة قبل و بعد از حمایت و تأثیر انحصار واقعی و قراردادی بر پدیده های مزبور بررسی شد و این نتیجه به‌دست آمد که پدیده‌های فکری تا زمانی که در سلطة عرفی پدیده‌آورنده آن قرار دارند مالیت داشته، مال محسوب می‌شوند و متعلّق به خالق آن است و پس از دورة حمایت در مالکیت عمومی جامعه یک کشور قرار نگرفته، بلکه جزئی از میراث مشترک بشریت محسوب می‌شود که محدود به مرزهای سرزمینی کشورها نبوده و هیچ شخص خصوصی، دولتی یا عمومی حقّ مالکیت و ایجاد انحصار بر آن را اعم از واقعی، قانونی و یا قراردادی ندارد.

کلیدواژه ها

• مالکیت فکری
• اموال فکری
• انحصار واقعی
• انحصار قراردادی
• قلمروی عمومی

مواد مرتبط

• ماده 215 قانون مدنی
• ماده 17 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری
• ماده 18 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری
• ماده 19 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری
• ماده 27 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری
• ماده ۲۶ قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان مصوب ۱۳۴۸