گسترۀ کپی رایت نسبت به اطلاعات دولتی

گسترۀ کپی رایت نسبت به اطلاعات دولتی نام مقاله‌ای از محمد هادی میرشمسی و حسام جلائیان دهقانی است که در شماره پنجاه و پنجم (شهریور1396) نشریه پژوهش حقوق عمومی منتشر شده است.

چکیده

حقوق مالکیت ادبی و هنری (کپی­ رایت) علاوه بر ایجاد حق انحصاری برای پدیدآورنده یا مالک و منع بهره­مندی غیرمجاز دیگران از آفرینش­های ادبی و هنری، با این اعتقاد که این حق انحصاری، حوزه عمومی را محدود کرده، در برخی موارد می­تواند مانع توسعه و یا موجب نادیده انگاشتن حقوق بشر شود. پاره­ای از آثار– که دسترسی و امکان استفاده از آن از مصادیق حقوق بشر است-، از­جمله اطلاعات دولتی را داخل در حوزه عمومی دانسته و از شمول حمایت خارج کرده است. کنوانسیون برن با لحاظ منافع عمومی، کشورهای عضو را در گسترش حمایت ناشی از کپی‌رایت نسبت به این دسته از آثار و اطلاعات مخیر گذاشته است. کشورها نیز با پیروی از همین منطق و با استفاده از رخصت مذکور در کنوانسیون برن، با لحاظ شرایط و منافع ملی خود، موضعی متعادل و البته متفاوت در حمایت از این اطلاعات اتخاذ کرده­، بعضاً اطلاعات دولتی را که مورد نیاز زندگی بشری است، به­طور کلی یا جزئی از گسترۀ حمایت خارج کرده­اند. در این پژوهش کنوانسیون برن، مقررات اتحادیه اروپا و قوانین کشورهای آمریکا، فرانسه، انگلیس (با توجه به تفاوت در رویکردها) و ایران بررسی شده، ضمن تأیید رویکرد جدید قانون­گذاری ایران در همسویی با کنوانسیون برن، پیشنهادهایی ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

• اطلاعات دولتی
• کپی رایت
• حقوق بشر
• حق انحصاری
• حوزه عمومی

مواد مرتبط

• ماده 1 قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات
• ماده 2 قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات
• ماده 2 کنوانسیون برن
• ماده 62 قانون تجارت الکترونیکی
• ماده 27 اعلامیه جهانی حقوق بشر

اصطلاحات تخصصصی

• حقوق مؤلف