ماده ۶۳۶ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
هر کس جسد مقتولی را با علم به [[قتل]] [[اخفاء|مخفی]] کند یا قبل از اینکه به اشخاصی که قانونا مامور [[کشف جرم|کشف]] و [[تعقیب]] جرایم هستند خبر دهد آن‌ را دفن نماید به حبس از سه ماه و یک روز تا یک سال محکوم خواهد شد.
هر کس جسد مقتولی را با [[علم]] به [[قتل]] [[اخفاء|مخفی]] کند یا قبل از اینکه به اشخاصی که قانونا مامور [[کشف جرم|کشف]] و [[تعقیب]] جرایم هستند خبر دهد آن‌ را دفن نماید به حبس از سه ماه و یک روز تا یک سال محکوم خواهد شد.


== توضیح واژگان ==
== توضیح واژگان ==
خط ۷: خط ۷:
تفاوتی ندارد که فرد مخفی کننده، خود قاتل باشد یا غیر او، اگر مرتکب خود قاتل باشد مشمول مقررات [[تعدد مادی]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه تمامیت جسمانی- شخصیت معنوی- اموال و مالکیت- امنیت و آسایش عمومی) (علمی-کاربردی)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=427360|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=13}}</ref> اما عده ای نیز معتقدند بهتر است در صورتی که فرد مخفی کننده خود قاتل باشد، صرفا مجازات قتل را بر او اعمال کنیم و او را مستحق مجازات [[شرکت در قتل]] بدانیم.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره حقوق جزای عمومی (جلد سوم) (مسئولیت کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1376|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=876180|صفحه=|نام۱=مرتضی|نام خانوادگی۱=محسنی|چاپ=1}}</ref> مگر اینکه امکان اعمال این مجازات، وجود نداشته باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی  (جلد دوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=378216|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref>
تفاوتی ندارد که فرد مخفی کننده، خود قاتل باشد یا غیر او، اگر مرتکب خود قاتل باشد مشمول مقررات [[تعدد مادی]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه تمامیت جسمانی- شخصیت معنوی- اموال و مالکیت- امنیت و آسایش عمومی) (علمی-کاربردی)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=427360|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=13}}</ref> اما عده ای نیز معتقدند بهتر است در صورتی که فرد مخفی کننده خود قاتل باشد، صرفا مجازات قتل را بر او اعمال کنیم و او را مستحق مجازات [[شرکت در قتل]] بدانیم.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره حقوق جزای عمومی (جلد سوم) (مسئولیت کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1376|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=876180|صفحه=|نام۱=مرتضی|نام خانوادگی۱=محسنی|چاپ=1}}</ref> مگر اینکه امکان اعمال این مجازات، وجود نداشته باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی  (جلد دوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=378216|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref>


[[عنصر معنوی]] این جرم [[سوء نیت عام]] است. البته اگر هدف مرتکب از مخفی کردن مقتول مقاصدی غیر مجرمانه نظیر حفاظت از جسد در برابر حیوانات باشد، مشمول این ماده نمی شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی  (جلد دوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=378192|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> همچنین اگر هدف از اخفاء، مخفی کردن ادله ارتکاب جرم باشد، باید آن را مشمول [[ماده 554 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)]] دانست.
[[عنصر معنوی]] این جرم، [[سوء نیت عام]] است، البته اگر هدف مرتکب از مخفی کردن مقتول، مقاصدی غیر مجرمانه نظیر حفاظت از جسد در برابر حیوانات باشد، مشمول این ماده نمی شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی  (جلد دوم) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=378192|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> همچنین اگر هدف از اخفاء،، مخفی کردن [[ادله ارتکاب جرم]] باشد، باید آن را مشمول [[ماده 554 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)]] دانست.


== رویه قضایی ==
== رویه های قضایی ==
[[دیوان عالی کشور]] در رأی شماره 2504-17/11/6 بیان داشته است که اخفاء جسد بوسیله خود قاتل بزه جداگانه محسوب نمی شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=674552|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>
[[دیوان عالی کشور]] در رأی شماره 2504-17/11/6 بیان داشته است که اخفاء جسد بوسیله خود قاتل [[جرم|بزه]] جداگانه محسوب نمی شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=674552|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>


همچنین به موجب رأی 3665-36/8/21 [[سوزاندن]] جسد مقتول نیز اخفاء است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوق کنونی (دکترین و رویه کیفری ایران)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=مهاجر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=814376|صفحه=|نام۱=رضا|نام خانوادگی۱=شکری|نام۲=قادر|نام خانوادگی۲=سیروس|چاپ=8}}</ref>
همچنین به موجب رأی 3665-36/8/21 [[سوزاندن]] جسد مقتول نیز اخفاء است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوق کنونی (دکترین و رویه کیفری ایران)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=مهاجر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=814376|صفحه=|نام۱=رضا|نام خانوادگی۱=شکری|نام۲=قادر|نام خانوادگی۲=سیروس|چاپ=8}}</ref>

نسخهٔ ‏۱۱ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۲۱:۴۹

هر کس جسد مقتولی را با علم به قتل مخفی کند یا قبل از اینکه به اشخاصی که قانونا مامور کشف و تعقیب جرایم هستند خبر دهد آن‌ را دفن نماید به حبس از سه ماه و یک روز تا یک سال محکوم خواهد شد.

توضیح واژگان

مقصود از واژه «مقتول» اعم است از مقتولین به قتل عمد یا غیر عمد، اما در هر صورت مرگ وی باید ناشی از قتل باشد،[۱] البته این واژه، منصرف به انسان است و اخفاء جسد جنین را در بر نمی گیرد.[۲]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

تفاوتی ندارد که فرد مخفی کننده، خود قاتل باشد یا غیر او، اگر مرتکب خود قاتل باشد مشمول مقررات تعدد مادی است.[۳] اما عده ای نیز معتقدند بهتر است در صورتی که فرد مخفی کننده خود قاتل باشد، صرفا مجازات قتل را بر او اعمال کنیم و او را مستحق مجازات شرکت در قتل بدانیم.[۴] مگر اینکه امکان اعمال این مجازات، وجود نداشته باشد.[۵]

عنصر معنوی این جرم، سوء نیت عام است، البته اگر هدف مرتکب از مخفی کردن مقتول، مقاصدی غیر مجرمانه نظیر حفاظت از جسد در برابر حیوانات باشد، مشمول این ماده نمی شود.[۶] همچنین اگر هدف از اخفاء،، مخفی کردن ادله ارتکاب جرم باشد، باید آن را مشمول ماده 554 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) دانست.

رویه های قضایی

دیوان عالی کشور در رأی شماره 2504-17/11/6 بیان داشته است که اخفاء جسد بوسیله خود قاتل بزه جداگانه محسوب نمی شود.[۷]

همچنین به موجب رأی 3665-36/8/21 سوزاندن جسد مقتول نیز اخفاء است.[۸]

منابع

  1. عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد دوم) (بخش تعزیرات). چاپ 2. ققنوس، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 378196
  2. رضا شکری و قادر سیروس. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوق کنونی (دکترین و رویه کیفری ایران). چاپ 8. مهاجر، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 814372
  3. ایرج گلدوزیان. حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه تمامیت جسمانی- شخصیت معنوی- اموال و مالکیت- امنیت و آسایش عمومی) (علمی-کاربردی). چاپ 13. دانشگاه تهران، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 427360
  4. مرتضی محسنی. دوره حقوق جزای عمومی (جلد سوم) (مسئولیت کیفری). چاپ 1. گنج دانش، 1376.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 876180
  5. عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد دوم) (بخش تعزیرات). چاپ 2. ققنوس، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 378216
  6. عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد دوم) (بخش تعزیرات). چاپ 2. ققنوس، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 378192
  7. ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 674552
  8. رضا شکری و قادر سیروس. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوق کنونی (دکترین و رویه کیفری ایران). چاپ 8. مهاجر، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 814376