ماده ۵۵۴ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۵۵۴ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): هر کس از وقوع جرمی مطلع شده و برای خلاصی مجرم از محاکمه و محکومیت مساعدت کند از قبیل این که برای او منزل تهیه کند یا ادله جرم را مخفی نماید یا برای تبرئه مجرم ادله جعلی ابراز کند حسب مورد به یک تا سه سال حبس محکوم خواهد شد.

تبصره - در موارد مذکور در ماده (۵۵۳) و این ماده در صورتی که مرتکب از اقارب درجه اول متهم باشد مقدار مجازات در هر مورد از نصف حداکثر تعیین شده بیشتر نخواهد بود.

مواد مرتبط

ماده ۱۵۴ قانون آیین دادرسی کیفری

پیشینه

قانونگذار سابقاً در ماده ی ۱۲۴ قانون مجازات عمومی مصوب ۱۳۰۴ به جرم انگاری این عمل پرداخته بود.[۱]

نکات تفسیری دکترین ماده 554 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

اطلاع از جرم و گزارش نکردن آن مشمول این ماده قرار نمی‌گیرد.[۲] به لحاظ عنصر روانی نیز علاوه بر سوء نیت عام (علم و آگاهی از مجرمانه بودن عمل)، لازم است مرتکب «قصد خلاصی مجرم از محکومیت» را داشته باشد.[۳] ارتکاب این اعمال قبل از وقوع جرم، مشمول این ماده قرار نخواهد گرفت ولی می‌تواند به عنوان معاونت در جرم مورد تعقیب قرار گیرد.[۴]همچنین گفتنی است که در تبصره این ماده، به یکی از معاذیر قانونی تخفیف مجازات اشاره شده‌است، بدین نحو که وجود قرابت نسبی و سببی درجه اول با مجرم سبب تخفیف مجازات خواهد بود.[۵][۶]

نکات توضیحی ماده 554 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

در این ماده، یاری رساندن به مجرم برای رهایی از تعقیب و رسیدگی مورد جرم انگاری قرار گرفته است. عنصر مادی این جرم، اصولا از طریق فعل محقق میشود نه ترک فعل.[۷]

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 554 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

  1. آگاهی از وقوع جرم و کمک به مجرم برای فرار از محاکمه و محکومیت، جرم محسوب می‌شود.
  2. کمک به مجرم شامل اقداماتی مانند تهیه منزل، مخفی کردن ادله جرم و ارائه ادله جعلی برای تبرئه است.
  3. مجازات این جرم حبس از یک تا سه سال است.
  4. اگر مرتکب از اقارب درجه اول متهم باشد، مجازات نمی‌تواند بیشتر از نصف حداکثر تعیین‌شده باشد.
  5. این ماده به نحوه مجازات افرادی که پس از آگاهی از جرم، مجرم را یاری می‌کنند، می‌پردازد.

رویه های قضایی

اداره حقوقی قوه قضائیه در نظریه شماره ۷/۴۱۹۴ مورخ ۶۳/۱۰/۱۲ بیان داشته که مخفی کردن جنازه با هدف مخفی کردن ادله جرم و خلاصی مجرم از محکومیت، مشمول این ماده خواهد بود نه ماده ۶۳۶ که به‌طور مطلق دفن کردن جنازه را مورد جرم انگاری قرار داده‌است.[۸]

مقالات مرتبط

مطالعة تطبیقی معاونت در جرم در حقوق کیفری ایران، آمریکا و اسکاتلند

منابع

  1. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 717240
  2. عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 389156
  3. عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 857640
  4. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 717260
  5. ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 668076
  6. ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 668088
  7. محمد یکرنگی. جرایم علیه اجرای عدالت قضایی (مطالعه تطبیقی). چاپ 2. خرسندی، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3171896
  8. ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 674544