ماده ۳۴۳ قانون مدنی

اگر مبیع به شرط مقدار معین فروخته شود، بیع واقع می‌شود اگر چه هنوز مبیع شمرده نشده یا کیل یا ذرع نشده باشد.

توضیح واژگان

به چیزی که با کیل، سنجیده گردد؛ مکیل گویند.

پیشینه

این ماده، با تفاوت‌هایی، از ماده ۱۵۸۶ قانون مدنی فرانسه اقتباس گردیده‌است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

علاوه بر کمیت مبیع، حکم این ماده را، می‌توان نسبت به سایر اوصاف مورد معامله نیز، جاری دانست. و ماده ۲۳۵ قانون مدنی نیز، مؤید چنین تفسیر موسعی است. البته حکم این ماده، نسبت به جنس مورد معامله، قابلیت تسری ندارد.

در مواردی که در کیفیت یا کمیت مورد معامله تردیدی وجود داشته باشد، بیع را به شرط برخورداری از وصف یا مقدار معین منعقد می‌نمایند. در واقع در چنین مواردی، بیع بر مبنای شرطی واقع می‌گردد و درصورت فقدان اوصاف مورد نظر طرفین، حسب مورد ضمانت اجرای فسخ قرارداد یا تعدیل ثمن، قابل اجرا است.

مستندات فقهی

با استناد به روایتی از امام صادق (ع)، اگر کالایی پیش از تسلیم، با وصف مقداری معین فروخته شود؛ و سپس فروشنده مبیع را، با همان کمیت توافق شده، به خریدار تحویل دهد؛ چنین معامله ای اشکال ندارد.