ماده ۶۴۷ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)

 دیه شکستن ستون فقرات به ‌ترتیب ذیل است:

الف ـ شکستن ستون فقرات در صورتی ‌که اصلاً درمان نشود و یا بعد از علاج به ‌صورت خمیده درآید، موجب دیه کامل است.

ب ـ شکستن ستون فقرات که بی‌عیب درمان شود ولی موجب از بین‌ رفتن یکی از منافع گردد مانند اینکه مجنی‌‌ علیه توان راه رفتن یا نشستن نداشته باشد و یا توان جنسی یا کنترل ادرار وی از بین برود، موجب دیه کامل است.

پ ـ شکستن ستون فقرات که درمان نشود و موجب عوارضی از قبیل موارد مندرج در بند (ب) شود، علاوه ‌بر دیه کامل شکستگی ستون فقرات، موجب دیه یا ارش هریک از عوارض حاصله نیز است.

ت ـ شکستن ستون فقرات که بدون عیب درمان شود، موجب یک ‌دهم دیه کامل است.

ث ـ شکستن ستون فقرات که موجب فلج و بی‌ حس شدن پاها گردد علاوه بر دیه ستون فقرات، موجب دو‌ سوم دیه برای فلج دو پا نیز است.

تبصره 1 ـ مراد از شکستن ستون فقرات، شکستن یک یا چند مهره از مهره‌ های ستون فقرات به جز مهره‌ های گردن و استخوان دنبالچه می‌ باشد.

تبصره 2 ـ جنایتی که سبب خمیدگی پشت شود بدون آنکه موجب شکستن ستون فقرات گردد در صورتی ‌که خمیدگی درمان نشود، موجب دیه کامل و در صورتی ‌که بدون عیب درمان شود، دیه آن یک ‌دهم دیه کامل است.

توضیح واژگان

«ظهر» یا «صلب» را ستون مهره ای می دانند که محل آغاز آن قاعده جمجمه می باشد، تعداد این مهره ها 33 عدد است که به هفت مهره اول، مهره گردنی گفته می شود، همچنین چهار مهره آخر در افراد بالغ به هم جوش خورده و منجر به شکل گیری استخوان دنبالچه می شود، استخوان خاجی نیز حاصل به هم جوش خوردگی پنج مهره ما قبل آخر هستند، پنج مهره سوم، مهره های کمری نام دارند که به دوازده مهره بعد از خود متصل هستند، این دوازده مهره را مهره های سینه ای می نامند. برخی از ادبا، «صلب» را همان استخوان پایین پشت و «ظهر» را مهره های جدا از هم می دانند.836924 وظیفه ستون فقرات را راست نگاه داشتن قامت دانسته اند.1316520

پیشینه

ماده 430 قانون مجازات اسلامی مصوب (1370)، در سابق در این خصوص وضع شده بود.806856

نکات توضیحی تفسیری دکترین

برخی از فقها، شکستن هر مهره استخوان را نیز معادل شکستن ستون فقرات می دانند،713112 چرا که مهره های ستون فقرات را مجموعاً یک عضو می دانند.713116

همچنین در خصوص شکستگی مهره های کمر، برخی از نویسندگان قائل به اخذ یک دیه می باشند.713136

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

مستند فقهی این ماده را روایتی از امام باقر (ع) دانسته اند.2430680

سوابق فقهی

به باور فقها مقصود از ستون فقرات مورد بحث در قانون، همان «ظهر» یا «صلب» در فقه است.1456236 گروهی از فقها شکستن ستون فقرات را موجب دیه کامل دانسته اند، مشروط بر اینکه نتوان آن را از طریق معالجه، درمان نمود یا اینکه جنایت، کمر مصدوم را خمیده یا کمان کند. 1297836 همچنین برخی از فقها در خصوص حالتی که در آن شکستگی ستون فقرات درمان شده و فقط ریزش ادرار یا ناتوانی در برقراری رابطه جنسی باقی مانده است، قائل به اخذ دیه کامل می باشند.1297824برخی از فقها بیان نموده اند که عوارضی همچون انحراف ستون مهره ها و یا شکستگی و در رفتگی آنها، موجب نقص عضو از یک الی هشتاد درصد می شود.2500472

رویه های قضایی

به موجب نظر کمیسیون در یکی از نشست های قضایی، مجموع مهره های ستون فقرات را باید یک عضو تلقی کرد، لذا اگر یکی از مهره ها بشکند، شکستگی ستون فقرات محسوب می شود.841868

همچنین به موجب رای وحدت رویه صادره از شعبه 16 دیوان عالی کشور در تاریخ 1371/3/25، اگر ایراد ضربات عمدی موجب شکستن ستون فقرات شود، دیه کامل اخذ می گردد.2817504