ماده 14 قانون اجرای احکام مدنی

ماده 14 قانون اجرای احکام مدنی: در صورتي كه حين اجراي حكم نسبت به دادورزها (‌مأمورين اجرا) مقاومت يا سوء رفتاري شود مي‌توانند حسب مورد از مأمورين‌ شهرباني، ژاندارمري و يا دژباني براي اجراي حكم كمك بخواهند، مأمورين مزبور مكلف به انجام آن مي‌باشند.

توضیح واژگان

دادورز: دادورز که از مصوبات فرهنگستان می‌باشد به معنای کسی است که قانون را اجرا (ورزیدن) می‌کند. دادورزها فاقد پایۀ قضایی بوده و از شاغلان دارای پایۀ اداری محسوب می‌شوند. دادورز یا مأمور اجرا کسی است که عملیات اجرایی توسط مدیر اجرا به وی محول می‌شود تا زیر نظر مدیر در جهت اجرای حکم قطعی دادگاه اقدام نماید. همچنین، اینطور بیان شده است که :«کارمند دولت را که عهده‌دار عملی کردن مفاد و مندرجات اجرائیه دادگاه و یا اداره ثبت اسناد و املاک کشور است در اصطلاح، مأمور اجرا گویند.»

مقاومت: مقاومت به معنای عدم تمکین در برابر دستورات دولتی است و مرتکب از نیروی فیزیکی برای ممانعت از اجرای حکم استفاده می‌کند. بنابراین، هر مقاومتی متضمن سوءرفتار از جانب مرتکب است.

دژبان: دژبان نیروی ویژه‌ای است که در ارتش هم از آن استفاده می‌شود. با توجه به اطلاق ماده 14 قانون اجرای احکام مدنی، به نظر می‌رسد، اگر مأمور اجراء از دژبانی ارتش کمک بخواهد آن مرجع مکلف به همکاری است.

نکات توضیحی

این ماده یکی از مواردی را که دادورز مجاز است از مأمورین دیگر تقاضای کمک نماید، بیان کرده است و آن عبارت است از این که ضمن اجرای حکم نسبت به دادورز (مأمور اجرا) مقاومت یا سوءرفتاری صورت گیرد. با توجه به تصریح مادۀ مذکور، مقاومت و سوء رفتار باید در حین اجرای حکم باشد نه قبل یا بعد از آن. البته، این به آن معنی نیست که اگر قبل از عزیمت دادورزها به محل اجرای حکم احساس شود نیروی کافی در اختیار نیست، نتوانند تقاضای نیروی بیشتری کنند. همچنین امکان تقاضای کمک از مأمورین نیروی انتظامی تنها منحصر به موردی نیست که دادورز مأمور اجرای حکم باشد، بلکه درصورتی که مأمورین نیروی انتظامی نیز مسئول اجرای حکم باشند، چنانچه با مقاومت و سوء رفتار محکوم‌علیه یا دیگران روبرو شوند، می‌توانند از همکاران خود استمداد کنند. هر گاه مأمورین اجرا از مأمورین انتظامی برای اجرای حکم کمک بخواهند، در صورت عدم کمک به مأمورین اجرا، متخلف محسوب خواهند شد و مطابق مقررات با آنان برخورد قانونی می‌شود.

شایان ذکر است که رابطۀ سوءرفتار و مقاومت از لحاظ منطقی، عموم خصوص مطلق است. مقاومت به معنای عدم تمکین در برابر دستورات دولتی است و مرتکب از نیروی فیزیکی برای ممانعت از اجرای حکم استفاده می‌کند. بنابراین، هر مقاومتی متضمن سوءرفتار از جانب مرتکب است. البته، در سوءرفتار، مرتکب ممکن است علاوه بر اینکه از اجرای حکم ممانعت نماید، به انحاء مختلف از جمله اهانت، جنجال آفرینی و ... در روند اجرای حکم اخلال ایجاد کند.