ماده ۶۹۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

اگر کسی به‌ موجب حکم قطعی محکوم به خلع‌ ید از مال غیرمنقولی یا محکوم به رفع مزاحمت یا رفع ممانعت از حق شده باشد، بعد از اجرای حکم مجدداً مورد حکم را عدو‌اناً تصرف یا مزاحمت یا ممانعت از حق نماید علاو‌ه‌ بر رفع تجاو‌ز به حبس از سه ماه تا یک سال محکوم خواهد شد.

پیشینه

قانون گذار سابقا در ماده 265 مکرر قانون مجازات عمومی الحاقی 1312 این نوع از تشدید مجازات را پیش بینی کرده بود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

هرچند ظاهرا این ماده شباهت زیادی به قواعد تکرار جرم دارد اما نمیتوان از تفاوت های آن چشم پوشید. از جمله مهمترین این تفاوت ها اینکه طبق این ماده ممکن است حکم قبلی اصلا کیفری نبوده و در دادرسی های حقوقی صادر شده باشد. حال آنکه قواعد تکرار جرم صرفا ناظر بر دادرسی های کیفری است. اگر محکومٌ‌به در این دو فرض متفاوت از یکدیگر باشد به این نحو که ابتدائا به مزاحمت در ملکی محکوم شود و سپس همان ملک را تصرف کند، به نظر میرسد مشمول ماده قرار نخواهد گرفت. البته برخی دیگر پذیرش این نظر را بر خلاف تفسیر منطقی و فلسفه جرم انگاری چنین اعمالی میداند. گفتنی است که در این ماده دادرس ملزم به تشدید مجازات مرتکب است و اختیاری وجود ندارد.

رویه قضائی

اداره حقوقی قوه قضائیه در نظریه شماره 7/1111 مورخ 1387/05/04 بیان داشت: اگر بر اساس تبصره ذیل ماده 690 دستور توقف عملیات متجاوز صادر شود و پس از آن مرتکب اولیه محل را تخریب کند، قواعد تعدد جرم جاری خواهد بود و مورد با ماده 693 قانون تعزیرات انطباق ندارد.

شعبه 16 دیوان عالی کشور در حکم شماره 766 مورخ 1369/8/30 اظهار داشت: جرم موضوع این ماده وقتی محقق میشود که به موجب حکم قطعی ملکی از ید محکوم علیه خارج شده باشد و مجددا به نحو عدوان تصرف شود. مادامی که ملک به طور فیزیکی و عملا از ید متصرف خارج نشده جرم موضوع این ماده محقق نمیشود.

انتقادات

بهتر بود قانونگذار این ماده را به نحوی تدوین میکرد که شامل نقض تبصره یک ماده 690 نیز میشد.

مواد مرتبط

ماده 176 قانون آیین دادرسی مدنی