ماده 279 قانون امور حسبی

ماده ۲۷۹ قانون امور حسبی: وصیت نامه سری ممکن است به خط موصی یا به خط دیگری باشد ولی در هر صورت باید به امضاء موصی برسد و به ترتیبی که برای امانت اسناد در قانون ثبت اسناد مقرر گردیده در اداره ثبت اقامتگاه موصی یا محل دیگری که در آئین‌نامه وزارت دادگستری معین می‌گردد امانت گذارده می‌شود.

مواد مرتبط

• ماده ۲۷۶ قانون امور حسبی
• ماده ۲۸۱ قانون امور حسبی
• ماده ۲۸۲ قانون امور حسبی

توضیح واژگان

اقامتگاه: هر شخصی عبارت از محلی است که شخص در آن جا سکونت داشته و مرکز مهم امور او نیز در آن جا باشد. اگر محل سکونت شخصی غیر از مرکز مهم امور او باشد مرکز امور او اقامتگاه محسوب است:

ثبت اسناد: دارای دو مفهوم می‌باشد؛ ۱. ثبت سند عقود و قراردادها و ایقاعات همچون وصیت و اقرارنامه‌ها، ۲. اداره ای است که عهده‌دار ثبت املاک در کشور و ثبت سند عقود و قراردادها و غیره می‌باشد که در این مفهوم اصطلاح تفصیلی آن «ثبت اسناد و املاک» می‌باشد.

وصیت نامه سری: وصیت نامه ای است که برابر مقررات راجع به امانت گذاری اسناد در دفاتر اسناد رسمی به ودیعه نهاده شده باشد خواه به خط موصی باشد یا نه ولی باید به امضای موصی باشد، خواه مورخ باشد خواه نه.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

وصیت نامه سری می‌تواند به خط موصی باشد یا خط دیگری اما در هر صورت باید امضای موصی را داشته باشد؛ بنابراین چنانچه موصی تمامی وصیت نامه را به خط خود نوشته ولی امضا نکرده یا آن که مهر یا انگشت زده‌است وصیت نامه سری شناخته نمی‌شود. اما اگر دارای تاریخ نباشد، معتبر است زیرا ماده نامی از داشتن تاریخ نبرده و تاریخ هم به خودی خود تأثیری در وصیت نامه ندارد. ضمن این که ذکر تاریخ در دفتر مخصوص امانت اسناد به وسیله مأمور اداره ثبت از ذکر تاریخ در وصیت نامه مستغنی می‌گرداند. به موجب ماده ۷۵ قانون ثبت موصی باید وصیت نامه را به اداره ثبت محل خود ببر و در حضور مسوول دفتر تاریخ تسلیم امانت را با تمام حروف قید کند. با این کار، موصی در مرجع رسمی به صحت وصیت اقرار می‌کند و مباشرت او در تنظیم سند امانت هیچ تردیدی در اصالت ورقه باقی نمی‌گذارد.

رویه‌های قضایی

• بر اساس نظریه مشورتی شماره ۷/۶۵۹۸ مورخ ۱۳۵۲/۱۱/۲۸ اداره حقوقی قوه قضاییه، صرف استرداد وصیت نامه سری از اداره ثبت انصراف از وصیت نیست و فقط سالب عنوان سری بودن وصیت است ولی اگر وصیت نامه مزبور واجد شرایط قانونی وصیت نامه خودنوشت باشد با این عنوان معتبر است. مگر این که موصی از وصیت خود عدول کرده باشد.
• همچنین در نظریه شماره ۷/۳۰۳۴ مورخ ۱۳۶۱/۷/۳ اداره حقوقی قوه قضاییه مقرر می‌دارد اگر وصیت نامه ابزاری مطابق ماده ۲۷۹ قانون امور حسبی تنظیم شده و وفق مقررات مواد ۱ و ۲ آیین‌نامه راجع به مواد ۲۷۹ و ۲۸۸ قانون مذکور مصوب ۱۳۲۲ نگهداری شده باشد به عنوان وصیت نامه سری معتبر است و چنانچه واجد شرایط قانونی فوق‌الذکر نباشد وصیت نامه سری محسوب نمی‌شود و مطابق ماده ۲۷۶ قانون قانون امور حسبی اگر وصیت نامه به یکی از اقسام سه‌گانه وصیت یعنی، رسمی، خودنوشت یا سری تنظیم نشدهد باشد در دادگاه قابل پذیرش نیست مگر آن که اشخاص اشخاص ذی‌نفع در ترکه به صحت وصیت اقرار نمایند. رای وحدت رویه شماره ۱۳۵۱/۱۰/۱۳ نیز حتی تنفیذ بعضی وراث را نسبت به سهم آن‌ها پذیرفته‌است. چنانچه همه ورثه آن را قبول و تنفیذ کرده‌اند باید به آن عمل کرد.
• نظریه شماره 7/99/1119 مورخ 1399/10/14 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تنفیذ و دعوای تقسیم وصیت تملیکیِ عادیِ فاقد شرایط قانون امور حسبی

مقالات مرتبط

• مطالعۀ تطبیقی اعتبار وصیت الکترونیکی در حقوق آمریکا و ایران