ماده 49 قانون اجرای احکام مدنی

‌فصل دوم - توقیف اموال

‌مبحث اول - مقررات عمومی

ماده 49 قانون اجرای احکام مدنی: در صورتی که محکوم‌علیه در موعدی که برای اجرای حکم مقرر است مدلول حکم را طوعاً اجرا ننماید یا قراری با محکوم‌له برای اجرای‌ حکم ندهد و مالی هم معرفی نکند یا مالی از او تأمین و توقیف نشده باشد محکوم‌له می‌تواند درخواست کند که از اموال محکوم‌علیه معادل محکوم‌به‌ توقیف گردد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

شرایط زیر برای اعمال ماده 49 قانون اجرای احکام مدنی، الزامی است:

الف) امتناع محکوم‌علیه از اجرای حکم در مهلت مقرر.

ب) عدم وجود توافقی میان محکوم‌له و محکوم‌علیه در مورد اجرای حکم.

ج) عدم معرفی مالی از سوی محکوم‌علیه برای اجرای حکم.

محکوم‌علیه پس از ابلاغ اجرائیه موظف است ظرف ده روز مفاد اجرائیه را اجرا نماید. آنچه محکوم‌علیه برای اجرای حکم به واحد اجرای احکام معرفی می‌نماید باید مالیت و منفعت مشروع وعقلایی داشته و قابل اختصاص به شخص بوده و قابل داد و ستد باشد و آن مال متعلق حق دیگران قرار نگرفته باشد. بنابراین، عین مرهونه قابل توقیف نیست.

رویه‌های قضایی

نظریۀ شمارۀ 7/6305 مورخ 1379/07/30 ادارۀ حقوقی دادگستری، بیان می‌دارد:«با توجه به صراحت ماده 49 قانون اجرای احکام مدنی، توقیف اموال محکوم‌علیه توسط اجرای احکام نیاز به درخواست محکوم‌له دارد و اجرای احکام نمی‌تواند رأساً اموال محکوم‌علیه را توقیف نماید مگر اینکه محکوم‌له قبلاً آن را درخواست کرده باشد».

در نظریۀ شمارۀ 7/522 مورخ 1371/02/05 اداره حقوقی قوه قضاییه چنین بیان شده است که: «تشخیص قابل توقیف بودن یا نبودن مال با دادگاه است».