بررسی تبدیل قصاص به دیه با فوت قاتل یا عدم دسترسی به وی
بررسی تبدیل قصاص به دیه با فوت قاتل یا عدم دسترسی به وی نام مقاله ای از عادل ساریخانی بوده که در شماره چهارم دوره ششم (زمستان 1393) مجله علمی مطالعات حقوقی منتشر شده است.
چکیده
حق اولیه اولیاء دم، در قتل عمدی مستوجب قصاص، قصاص قاتل است. اما اگر در فرایند استیفاء این حق قانونی و شرعی، موانعی دائمی(در نتیجه فوت) یا موقّت(در صورت فرار) ایجاد گردد؛ راجع به وجود و ماهیت حق ثانوی(دیه) متعلق به ولی دم و مسئول پرداخت آن، بین فقها اختلاف دیدگاه وجود دارد. به نظر گروهی، اقتضاء ادله شرعی قتل مستوجب قصاص، عدم امکان تعیین دیه در صورت تعذر قصاص در دو حالت فرار و فوت قاتل است. در مقابل گروهی نیز عقیده دارند؛ با ایجاد هرگونه مانع در استیفاء قصاص ولی دم میتواند نسبت به اخذ دیه اقدام نماید. اما در این بین، بعضی از فقها با اتخاذ نظر بینابین عامل تعیین کننده را تقصیر یا عدم تقصیر قاتل در مسیر استیفاء قصاص میدانند. این نوشتار با بررسی جنبه های مختلف رویکردهای سه گانه، در نهایت به یک رویکرد تلفیقی ناشی از ادغام دیدگاه های دوم و سوم رسیده است.
کلید واژه ها
- قصاص
- دیه
- فرار
- فوت
- عدم دسترسی
مواد مرتبط
- ماده 141 قانون مجازات اسلامی
- ماده 260 قانون مجازات اسلامی
- ماده 267 قانون مجازات اسلامی
- ماده 313 قانون مجازات اسلامی
- ماده 384 قانون مجازات اسلامی
- ماده 391 قانون مجازات اسلامی
- ماده 392 قانون مجازات اسلامی
- ماده 435 قانون مجازات اسلامی