بررسی تبدیل قصاص به دیه با فوت قاتل یا عدم دسترسی به وی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

بررسی تبدیل قصاص به دیه با فوت قاتل یا عدم دسترسی به وی نام مقاله ای از عادل ساریخانی بوده که در شماره چهارم دوره ششم (زمستان 1393) مجله علمی مطالعات حقوقی منتشر شده است.

چکیده

حق اولیه اولیاء دم، در قتل عمدی مستوجب قصاص، قصاص قاتل است. اما اگر در فرایند استیفاء این حق قانونی و شرعی، موانعی دائمی(در نتیجه فوت) یا موقّت(در صورت فرار) ایجاد گردد؛ راجع به وجود و ماهیت حق ثانوی(دیه) متعلق به ولی دم و مسئول پرداخت آن، بین فقها اختلاف دیدگاه وجود دارد. به نظر گروهی، اقتضاء ادله شرعی قتل مستوجب قصاص، عدم امکان تعیین دیه در صورت تعذر قصاص در دو حالت فرار و فوت قاتل است. در مقابل گروهی نیز عقیده دارند؛ با ایجاد هرگونه مانع در استیفاء قصاص ولی دم می­تواند نسبت به اخذ دیه اقدام نماید. اما در این بین، بعضی از فقها با اتخاذ نظر بینابین عامل تعیین کننده را تقصیر یا عدم تقصیر قاتل  در مسیر استیفاء قصاص می­دانند. این نوشتار با بررسی جنبه­ های مختلف رویکردهای سه ­گانه، در نهایت به یک رویکرد تلفیقی ناشی از ادغام دیدگاه­ های دوم و سوم رسیده است.

کلید واژه ها

  • قصاص
  • دیه
  • فرار
  • فوت
  • عدم دسترسی

مواد مرتبط