ماده ۲۵۰ قانون مجازات اسلامی

حد قذف، هشتاد ضربه شلاق است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

به اتفاق نظر فقها جرم قذف علاوه بر جنبه حق الهی جنبه حق الناسی هم دارد.پس هرگاه مقذوف از دادگاه تقاضای اجرای حد را بکند،حد درباره قاذف اجرا میشود. اما با گذشت مقذوف حد قذف اجرا نخواهد شد.همچنین این حق قابل انتقال به وارث مقذوف نیز میباشد.

همچنین اگر کسی به زن یا مردی نسبت زنا بدهد باید آن را با شهادت چهار شاهد عادل و با شرایط مخصوصی که در جای خود ذکرشده است ثابت کند .در غیر این صورت بر خود نسبت دهنده هشتاد ضربه تازیانه به عنوان حد قذف جاری میشود.اما اگر این نسبت توسط شوهر به زن داده شود،برای اینکه کیفر نشود،دو راه پیش روی اوست.1-چهارشاهد عادل برای ادعای خود حاضر کند.2-لعان نماید.ضمنا در مورد مردی که نسبت فرزندی را که برحسب مقررات شرع فرزند او محسوب میشود از خود نفی نماید،همین حکم جاری میشود.یعنی باید لعان کند تا کیفر قذف بر او جاری نشود.

مستندات فقهی

آیه 4 و 5 سوره نور مستند این ماده و در مورد مجازات جرم قذف وارد شده است.4910496گفتنی است اطلاق آیه شامل قاذف مرد و قاذف زن و هم چنین مقذوف شدن مرد و مقذوف شدن زن میشود و مونث آمدن محصنات بنابرغالب است.1080884

سوابق فقهی

سعید بن جبیر گوید که این آیه درباره عایشه نازل شده است اما ضحاک گفته است که در مورد تمام زنان باایمان و پاکدامن است و سخن ضحاک به این دلیل که فایده و نتیجه گسترده تری دارد بهتر است.ضمنا اصل برآن است که وقتی حکمی وضع میشود برای شخص خاصی نباشد و همه اشخاص مشابه را در بربگیرد و به فرض آنکه این حکم در مورد عایشه نازل شده باشد حکم عام است و سبب حکم را تخصیص نمیزند.4115916

نوشته های فقهی علاوه بر شلاق مجازات مشهور کردن قاذف(یعنی معرفی او به مردم) را هم بیان کرده اند و علتی که در قرآن بیان شده آن است که شهادت چنین شخصی پذیرفته نیست و نپذیرفتن شهادت چنین شخصی منوط به آن است که مردم او را بشناسند.3897404همچنین براساس نظر فقهی ایت الله خمینی حد قذف هشتاد تازیانه است و این تازیانه را طوری میزنند که به شدت تازیانه در زنا نرسد و باید آن را از روی لباس(البته لباس به مقدار متعارف)بزنند و نباید او را برهنه کنند.ضمنا باید تازیانه را به همه اطراف بدن او(به جز سه موضع)فرود آورد.4141528

گفتنی است نمیتوان به عنوان تقاص نسبت زنا یا لواط به قاذف داد.همانطور که حضرت علی فرمودند "در کلام سخن قصاص نیست".3897444

رویه های قضائی

طبق نظریه شماره 7/932-78/3/16"اگر زنی مردی را متهم به زنای با خود کند و نتواند اثبات کند،در صورت شکایت آن مرد،محکوم به حد قذف خواهد شد."668720