ماده ۴۱۸ قانون مدنی

اگر مغبون در حین معامله، عالم به قیمت عادله بوده خیار فسخ نخواهد داشت.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

شواهد و قراین و تخصص مغبون، در اثبات علم او به غبن فاحش، نقشی مهم و اساسی دارد. و اگر نتوان با توجه به شواهد و قراین حاکم بر قضیه، به علم مغبون، نسبت به بهای عادله موضوع معامله پی برد؛ باید جهل وی را در این رابطه مفروض دانست.

بین مفاد این ماده و نظریه شخصی بودن غبن، قرابت و تناسب وجود دارد. چراکه برابر با نظریه مزبور، درواقع، ناآگاهی مغبون نسبت به عدم تعادل بین عوضین، و اشتباه او در ارزیابی ارزش مورد معامله، موجب به وجود آمدن خیار غبن فاحش گردیده؛ نه صرف عدم تعادل بین عوضین.

ادای سوگند توسط طرف مقابل مغبون، می تواند مثبت علم او، نسبت به ارزش واقعی مورد معامله باشد.

ناآگاهی مغبون نسبت به ارزش عادله مورد معامله، فرضی قانونی بوده؛ و اثبات خلاف آن، با مدعی علم وی است.

سوابق فقهی

درصورت آگاهی مغبون، نسبت به بهای عادله مورد معامله،  وی حق خیار فسخ و یا مطالبه خسارت را ندارد.

رویه های قضایی

به موجب نظر کمیسیون نشست های قضایی، به مناسبت نشست قضات دادگستری گلوگاه، جهت فسخ معامله به دلیل غبن فاحش، مدعی غبن، نباید نسبت به بهای عادله روز، آگاه بوده باشد.