ماده ۳۶۰ قانون آیین دادرسی کیفری

هرگاه متهم به طور صريح اقرار به ارتكاب جرم كند ، به طوري كه هيچ گونه شك و شبهه اي در اقرار و نيز ترديدي در صحت و اختياري بودن آن نباشد ، دادگاه به استناد اقرار ، رأي صادر مي كند .

توضیح واژگان

اقرار در لغت به معنای اعتراف و در اصطلاح حقوقی به معنای اخبار و بیان حقی است به نفع دیگری و به ضرر خویش. اقرار در حقوق کیفری معمولاً به معنای پذیرش ارتکاب جرم از سوی متهم است. چنین اقراری باید مستقیم، بلاواسطه و توسط خود متهم صورت گیرد. اقرار در امور کیفری را باید متفاوت از اقرار در امور مدنی دانست. چرا که در امور مدنی، اقرار جنبه ی کاشفیت از موضوع را دارد. حل آن که در امور کیفری اقرار موضوعیت نداشته و صرفاً طریقی است برای استنباط دادگاه در تشخیص تقصیر متهم1307960

پیشینه

سابقاً ماده 194 قانون آیین دادرسی کیفری (مصوب 1378) در این خصوص وضع شده بود. به اعتقاد گروهی این ماده در راستای بیان طریقیت داشتن ادله بوده است.550732

مطالعات تطبیقی

بر اساس حقوق جزای فرانسه، اقرار را نیز باید مانند سایر ادله در زمره حقوق شکلی دانست که قاضی نیم تواند حکم خود ا صرفاً بر مبنای آن صادر کند. لذا اقرار در حقوق این کشور جنبه طریقی داشته و لازم است قاضی حکم خود را بر مبنای اقناع وجدان و اطمینان خویش صادر کند.1638980

نکات توضیحی تفسیری دکترین

بر اساس این ماده، اقرار اثبات کننده جرم لازم است ویژگی های ذیل را دارا باشد:

1- صریح باشد.

2- شک و شبهه ای ایجاد نکند.514128

با وجود اینکه ظاهر ماده فوق ممکن است نشانگر کفایت یک مرتبه اقرار برای اثبات هر جرمی باشد، اما نباید از این نکته غافل شد برخی از جرایم با یک با اقرار اثبات نشده و نیازمند دو یا چند مرتبه اقرار هستند.514120برخی از حقوقدانان معتقدند در امور جزایی و به خصوص در تعزیرات، نمی توان اقرار را به تنهایی دلیلی علیه اقرار کننده تلقی کرد. بلکه تأثیر آن منوط به تقارن با قرائن و امارات دیگر است.1691316 در واقع این گروه به اصل اقناع وجدان قاضی تاکید داشته و معتقدند مادام که برای قاضی علمی حاصل نشده باشد، ولو در صورت اقرار متهم نیز می تواند رای بر خلاف این اقرار صادر کند.1737836 از سوی دیگر پذیرش این دیدگاه را بیشتر از سایر روش ها با شیوه های متداول دادرسی های جزایی منطبق دانسته اند.2084496 اما گروهی دیگر بر اساس ماده فوق معتقدند لزومی به ایجاد علم و یقین در قاضی به موجب اقرار متهم وجود نداشته و صرف عدم ایجاد تردید منطقی در دل قاضی در خصوص درست و اختیاری بودن اقرار کافی برای صحت این اقرار است.4706432همچنین ارزش اقرار در خارج از دادگاه را نباید معادل با اقرار در دادگاه دانست. ارزیابی چنین اقراری را بسته به نظر قاضی دانسته اند.1639388