بررسی تطبیقی قاعده اقدام و نظریه خطای مشترک در حقوق ایران و انگلیس
 | |
| عنوان | بررسی تطبیقی قاعده اقدام و نظریه خطای مشترک در حقوق ایران و انگلیس |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | فاطمه سیمیاری |
| استاد راهنما | ناهید جوانمرادی |
| استاد مشاور | فرهاد پروین |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۳ |
| دانشگاه | دانشگاه علامه طباطبایی |
بررسی تطبیقی قاعده اقدام و نظریه خطای مشترک در حقوق ایران و انگلیس عنوان پایان نامه ای است که توسط فاطمه سیمیاری، با راهنمایی ناهید جوانمرادی و با مشاوره فرهاد پروین در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.
چکیده
"شرکت در خطا" یا "خطای مشترک" در حقوق انگلیس،اشاره به مشارکت زیان دیده در خطا یا تقصیر منشاء زیان خود دارد.بر طبق این نظریه،شرکت در خطا،مطالبه خسارت از سوی زیان دیده را موکول به تحقق شرایطی می کند که در ماده یک قانون اصلاحی خطای مشترک به نحو زیر بیان شده است:"در هر موردی که شخص در نتیجه تقصیر خود و دیگری متحمل زیانی شود، دعوای ضرر و زیان فرد مزبور به دلیل مشارکت خود در وقوع ضرر،منتفی نمی شود بلکه زیان های قابل وصول با توجه به میزان مداخله و تقصیر مدعی محاسبه و از سهم دیگری کاسته خواهد شد."در نظام حقوقی ایران نیز که متاثر از فقه اسلامی است، "قاعده اقدام"به عنوان یکی از مسقطات ضمان، اقدام زیان دیده را موجب معافیت کامل عامل ورود زیان از پرداخت خسارت می داند.در حالی که اگر قلمرو این قاعده را توسعه دهیم به مواردی در فقه برمی خوریم که تقصیر زیان دیده با تقصیر دیگری گره خورده است و به عبارتی دیگر زیان دیده و عامل ورود زیان مشترکا زیانی را ایجاد نموده اند که تحت عنوان"قاعده اقدام"از میزان خسارت زیان دیده کاسته شده است.درست در همین فرض است که کاربرد "قاعده اقدام"و "نظریه خطای مشترک" با یکدیگر مطابق می باشد و می توان گفت:این دو نهاد حقوقی اگرچه در بیان مطلب به گونه ایی متفاوت مداخله زیان دیده در ورود زیان به خود را مطرح نموده اند؛اما عملا هر دو یک مطلب را بیان می کنند که همان کاهش میزان خسارت عامل ورود زیان بر اثر مشارکت یا اقدام وی در ورود زیان می باشد.لذا در همین خصوص است که می توان این قاعده را با "نظریه خطای مشترک"در حقوق انگلیس" مقایسه نمود که تحلیل وجوه اشتراک و افتراق این دو نظریه،هدف نگارش این رساله بوده است.
ساختار و فهرست پایان نامه
مقدمه ۱
بخش اول:مفهوم،مبانی وقلمرو"قاعده اقدام"و"نظریه خطای مشتر ۲
فصل اول:مفهوم،مبانی و قلمرو"قاعده اقدام" ۷
گفتار اول:مفهوم و مبانی"قاعده اقدام" ۶
بند اول– تعریف و مستندات"قاعده اقدام" ۷
بند دوم– مبانی "قاعده اقدام" ۱۰
بند سوم– تعارض "قاعده اقدام" و"لاضرر" ۱۳
بند چهارم– قاعده تحذیر ۱۵
گفتار دوم: قلمرو"قاعده اقدام" ۱۷
بند اول– تاثیر"قاعده اقدام" در خسارات مالی و غیرمالی ۱۷
بند دوم– تاثیر "قاعده اقدام" در اضطرار ۱۹
فصل دوم:مفهوم،مبانی و قلمرو"نظریه خطای مشترک" ۲۱
گفتار اول:مفهوم و مبانی "نظریه خطای مشترک" ۲۱
بند اول– تعریف و پیشینه "نظریه خطای مشترک" ۲۱
بند دوم– مبانی "نظریه خطای مشترک" ۲۴
گفتار دوم:قلمرو"نظریه خطای مشترک" ۲۷
بند اول– جایگاه علم و اراده در نظریه"خطای مشترک" ۲۷
بند دوم– مسیولیت افراد خاص طبق "نظریه خطای مشترک" ۲۸
بخش دوم:تاثیر"قاعده اقدام" و"نظریه خطای مشترک"درتحقق مسیولیت زیان دیده ۳۱
فصل اول:شرایط تاثیر"قاعده اقدام" و"نظریه خطای مشترک" درتحقق مسیولیت زیان دیده ۳۲
گفتار اول:ارتکاب فعل زیان بارتوسط شخص زیان دیده ۳۲
بند اول– لزوم وجود تقصیر محض زیان دیده ۳۳
بند دوم– تاثیر"غرور"،"اجبار" و"اضطرار" در فعل شخص زیان دیده ۳۹
گفتار دوم: ورود ضرر ۴۳
بند اول– مفهوم ضرر ۴۳
بند دوم– انواع ضرر ۴۴
گفتار سوم:شرایط احراز رابطه سببیت میان ضرر و فعل زیان دیده ۴۵
بند اول– رابطه سببیت ۴۵
بند دوم– استقلال عمل زیان دیده از فعل عامل ورود زیان ۴۷
بند سوم– غیرعمد بودن فعل عامل زیان ۵۱
بند چهارم– مخالفت فعل زیان دیده با نظم عمومی ۵۲
بند پنجم– قابلیت انتساب فعل غیر به شخص زیان دیده و مبنای آن ۵۳
فصل دوم:فروض مختلف مسیولیت شخص زیان دیده برمبنای"قاعده اقدام"و"نظریه خطای مشترک" ۵۷
گفتاراول:فعل زیان دیده علت منحصر ورود زیان ۵۷
گفتاردوم:فعل زیان دیده جزیی از علت ورود زیان ۵۸
بند اول– مشارکت عامل زیان و شخص زیان دیده درارتکاب فعل زیان بار ۵۹
بند دوم– پذیرش موقعیت خطرناک به وسیله زیان دیده ۶۰
بخش سوم:تقسیم خسارت میان عامل زیان و زیان دیده خطاکار طبق"قاعده اقدام" و"نظریه خطای مشترک" ۶۳
فصل اول:مفهوم تقسیم خسارت و توزیع آن ۶۴
گفتاراول:روش های مختلف تقسیم خسارت ۶۵
بند اول– تقسیم خسارت براساس درجه خسارت ۶۵
بند دوم–تقسیم خسارت بر اساس نحوه مداخله ۶۵
بند سوم– تقسیم خسارت بر اساس میزان تاثیر فعل زیان بار ۶۵
بند چهارم– تقسیم خسارت بر اساس تساوی اسباب ۶۶
گفتاردوم:صورمختلف تقصیر زیان دیده خطاکار وعامل زیان و آثارآن جهت تقسیم سیول ۶۸
بند اول– تقصیر یکی رابطه سببیت با دیگری را قطع نماید ۶۸
بند دوم– تقصیر زیان دیده تقصیر عامل زیان را از بین ببرد
بند سوم– هر دو تقصیر،عامل موثردرزیان تلقی می شوند و زیان منتسب به هر دو باشد…………… ……………………………………………………… ۷۱
گفتارسوم: معیار تقسیم مسیولیت در حقوق ایران و انگلیس ۷۱
بند اول– معیار تقسیم مسیولیت در حقوق ایران ۷۱
بند دوم–معیار تقسیم مسیولیت در حقوق انگلیس ۷۷
گفتارچهارم:اثر خطای زیان دیده در دعوای خویشان متوفی ۸۴
بند اول– مسیولیت عامل ورود زیان در قبال خانواده زیان دیده خطاکار ۸۴
بند دوم–قایم مقامی در مطالبه خسارت معنوی بعد از فوت زیان دیده ۸۶
فصل دوم:خسارت ناشی از ترک فعل زیان دیده ۸۹
گفتاراول:مبنای نظریه عدم مقابله با خسارت(کاهلی) ۹۰
بنداول– بررسی مبنای کاهلی در حقوق ایران ۹۱
بند دوم–بررسی مبنای کاهلی در حقوق انگلیس ۹۲
گفتار دوم:شرایط تحقق کاهلی زیان دیده ۹۳
بند اول– آگاهی زیان دیده نسبت به وجود و حدود خطر ۹۵
بند دوم–آگاهی زیان دیده نسبت به امکان و نحوه دفع ضرر ۹۵
بند سوم– داشتن توانایی دفع خطر یا ممانعت از گسترش آن ۹۵
بند چهارم–عدم اقدام موثر زیان دیده و نقض تکلیف ۹۵
گفتار سوم:اثر کاهلی زیان دیده در مسیولیت عامل ورود زیان ۹۶
بنداول– معافیت مطلق عامل ورود زیان ۹۶
بند دوم– معافیت نسبی عامل ورود زیان ۹۶
نتیجه گیری ۹۷
منابع ۱۰۰
کلیدواژه ها
- خطای مشترک
- اقدام
- زیاندیده
- ضرر
- قاعده اقدام
- احکام
- مسیولیت مشترک
- شرکت در خطا
- مطالعه تطبیقی
- نظام حقوقی
- ایران
- انگلستان