بررسی شرط مسیولیت امین

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بررسی شرط مسیولیت امین
عنوانبررسی شرط مسیولیت امین
رشتهحقوق خصوصی
دانشجوداود شرکتی
استاد راهنمامحمد صالحی مازندرانی
استاد مشاورمحمدمهدی عزیزالهی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۱
دانشگاهدانشگاه قم



بررسی شرط مسیولیت امین عنوان پایان نامه ای است که توسط داود شرکتی، با راهنمایی محمد صالحی مازندرانی و با مشاوره محمدمهدی عزیزالهی در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

قاعده ی ید امانی در عقودی که در آنها نوعی رابطه ی امانت برقرار است برای امین شرایطی را جاری ساخته که برابر آن امین مسیول جبران خسارات وارده بر مال تحت امانت او نیست و همین قاده در ماده ۶۱۴ قانون مدنی به این شرح منعکس گردیده:" امین ضامن تلف و نقصانی مالی که به او سپرده شده نمی باشد مگر در صورت تعدی و تفریط". هرچند این ماده در خصوص عقد ودیعه است اما در عقود دیگر مانند اجاره ،رهن،عاریه،وکالت و.... نیز بدان اشاره شده .از سوی دیگر وجود قاعده ای مندرج در ماده ۱۰ همان قانون این امکان را به متعاقدین داده تا با انعقاد قرارداد خصوصی مقاصد مشترک خود را در قالب عقود خصوصی انشاء نمایند .حال باید پذیرفت که هر مالکی متمایل است ،کسی را که در اثر انواع عقود بر مال خود مسلط میگرداند تحت قاعده و یا شرطی (شرط نتیجه) مسیول جبران خسارات وارده قرار دهد تا از بار اثبات مسیولیت امین رهایی یابد و این امتیاز چندان مهم است که حتی ممکن است در صورت عدم امکان اندراج آن مالکین را از انجام عقود امانی منصرف سازد .بنا براین وجود راهکاری جهت جمع منافع متعارض متعاقدین ،جلب توجه مینماید که بنظر اندراج شرط مسیولیت امین در عقود امانی آن راهکار مورد انتظار باشد. با این حال باید توجه داشت که نمیتوان در سایه اصل آزادی قراردادها (ماده ۱۰ ق.م) به هر توافقی دستیازید چراکه همین اصل نیز در برابر توافقات مخالف شرع یا نظم عمومی یا مخالفت صریح با قانون و از همه مهمتر در مخالفت با مقتضای ذات عقد مورد شرط، کارایی ندارد.پس باید ابتدا به محدودیت های اصل آزادی در خصوص اندراج شرط مسیولیت امین اشراف پیدا کرد و سپس با بررسی ماهیت و مقتضای عقود امانی به مقتضای ذات آنها رسید تا بتوان در صورت نبود مانع، مسیولیت نقصان و تلف مال را بر عهده ی امین نهاد.بهمین منظور در این پایان نامه در سه فصل به بررسی نظرات مختلف فقهی و حقوقی حول بطلان و یا صحت شرط مسیولیت امین در عقود امانی میپردازیم.و با بررسی ماهیت شرط مسیولیت امین از نظر نوع آن اعم از شرط صفت فعل ویا نتیجه، و تطبیق آن با مقتضای عقود امانی نهایتا در خصوص صحت و یا بطلان چنینی شرطی در مصادیق عقود امانی نتیجه گیری مینماییم.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

۱)بیان مسیله ۱

۲) سوالات و فرضیات ۲

۳) هدف و ضرورت تحقیق ۴

۴) پیشینه تحقیق ۵

۵) سامانه تحقیق ۶

فصل اول:کلیات

مبحث اول: مفاهیم

گفتار اول:مفاهیم اصلی

۱) امین ۸


) شرط ۹

۳): مسیولیت(ضمان) ۱۴

۴): امانت و مفهوم آن ۱۵

۵): شرط مسیولیت امین ۱۶

گفتار دوم:مفاهیم مرتبط

۱) تقصیر و مفهوم حقوقی آن ۱۷

۲) تعدی ۱۸

۳) تفریط ۱۹

مبحث دوم:بررسی اقسام امانت و شرایط عمومی مسیولیت امین

گفتار اول: اقسام امانت و مقایسه ی آنها ۱۹

۱)اقسام امانت ۲۰

الف) :امانت مالکانه یا قراردادی ۲۱

ب)امانت قانونی یا شرعی ۲۲

۲)مقایسه امانت مالکانه و قانونی ۲۳

گفتار دوم:شرایط عمومی مسیولیت امین ۲۴

۱) تعدی و تفریط امین ۲۵

۲)عدم رد مال به مالک آن ۲۷

مبحث سوم:طبیعت تعهدامین

۱)اصل قاعده ۲۹

۲)ریشه قراردادی مسیولیت امین ۳۰

۳)استثنایات وارد بر قاعده ۳۱

الف) دگرگونی قاعده در خصوص متصدیان حمل و نقل ۳۱

ب)عاریه طلا و نقره ۳۲

فصل دوم :بررسی قواعد عمومی شرط مسیولیت امین

مبحث اول):شرط مسیولیت امین به عنوان شرط ضمن عقد ۳۳

گفتار اول):شروط باطل ۳۵

۱): شرط غیر مقدور ۳۵

۲): شرط بی فایده ۳۵

۳): شرط نامشروع ۳۶

گفتاردوم): شروط باطل و مبطل عقد ۳۷

۱): شرط مجهولی که جهل به آن موجب جهل به عوضین است ۳۷

۲): شرط خلاف مقتضای عقد ۳۷

الف): مقتضای ذات عقد ۳۸

ب): مقتضای اطلاق عقد ۴۲

گفتار سوم):شروط صحیح ۴۳

۱)شرط صفت ۴۴

۲) شرط نتیجه، ۴۴

۳) شرط فعل ۴۷

مبحث سوم:احکام شرط مسیولیت امین ۴۸

گفتار اول: شرط مسیولیت امین به عنوان شرط خلاف مقتضای ذات عقد ۴۹

گفتار دوم: شرط مسیولیت امین به عنوان شرط مخالف قواعد شرعی و قانونی ۵۲

گفتار سوم: شرط مسیولیت امین به عنوان یک شرط صحیح ۵۵

مبحث چهارم:آثار شرط مسیولیت امین ۵۸

گفتار اول: آثار شرط مسیولیت امین در صورت صحت شرط ۵۸

گفتار دوم: آثار شرط مسیولیت امین در صورت بطلان شرط ۶۱

فصل سوم: بررسی شرط مسیولیت امین در انواع عقود ۶۵

مبحث اول: قلمرو قانون مدنی

گفتار اول:مصادیق شرط مسیولیت امین در عقود عهدی ۶۷

۱): بررسی شرط مسیولیت امین در عقد ودیعه ۷۰

۲):بررسی شرط مسیولیت امین در عقد وکالت ۷۷

۳):بررسی شرط مسیولیت امین در عقد عاریه ۸۲

۴):بررسی شرط مسیولیت امین در عقد جعاله ۸۹

۵):بررسی شرط مسیولیت امین در وصیت ۹۱

گفتار دوم :شرط مسیولیت امین در عقود مشارکتی ۱۰۳

۱):بررسی شرط مسیولیت امین در عقد مضاربه ۱۰۳

۲):بررسی شرط مسیولیت امین در عقد شرکت ۱۰۸

۳):بررسی شرط مسیولیت امین در عقد مزارعه ۱۱۲

۴): بررسی شرط مسیولیت امین در مساقات ۱۱۴

گفتارسوم: عقود تملیکی: ۱۱۵

۱):بررسی شرط مسیولیت امین در عقد اجاره ۱۱۷

۲):بررسی شرط مسیولیت امین در رهن ۱۲۲

مبحث دوم: قلمرو حقوق تجارت

۱): بررسی شرط مسیولیت امین در قرارداد دلالی ۱۲۵

۲): بررسی شرط مسیولیت امین در قرارداد حق العمل کاری ۱۳۱

۳): بررسی شرط مسیولیت امین در قرارداد حمل و نقل ۱۳۶

نتیجه گیری ۱۴۳

فهرست منابع ۱۴۸

کلیدواژه ها

  • تعدی
  • قاعده ید (فقه)
  • امانت
  • تفریط (حقوق)
  • امین
  • شرط مسیولیت
  • مقتضای عقد
  • تعدی
  • تفریط
  • مسیولیت
  • مسامحه
  • قانون گذاری