بررسی مرور زمان دعاوی ناشی از قراردادها در حقوق ایران و اسناد بین المللی
 | |
| عنوان | بررسی مرور زمان دعاوی ناشی از قراردادها در حقوق ایران و اسناد بین المللی |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | جلیل سلیم زاده مرکید |
| استاد راهنما | ابراهیم شعاریان ستاری |
| استاد مشاور | رضا سکوتی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۲ |
| دانشگاه | دانشگاه تبریز |
بررسی مرور زمان دعاوی ناشی از قراردادها در حقوق ایران و اسناد بین المللی عنوان پایان نامه ای است که توسط جلیل سلیم زاده مرکید، با راهنمایی ابراهیم شعاریان ستاری و با مشاوره رضا سکوتی در سال ۱۳۹۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز دفاع گردید.
چکیده
تعریف مرور زمان در امور مدنی، عبارت از گذشتن مدت زمانی است که پس از آن شخص مالک چیزی می گردد یا حقی ساقط می شود یا دعوایی در دادگاه شنیده نمی شود. مرور زمانی که در قانون آیین دادرسی مدنی سابق ایران پیش بینی شده بود از نوع مرور زمان عدم استماع دعوا به شمار می آمد که در صورت ایراد خوانده دعوا، دادگاه از رسیدگی به دعوا خودداری می کرد و اگر خوانده ایراد نمی کرد دادگاه مکلف بود به دعوا رسیدگی کرده و حکم صادر نماید. با این حال در تاریخ ۲۷/۱۱/۶۱ از سوی شورای نگهبان قانون اساسی غیر شرعی اعلام شد. از طرف دیگر در قوانین مختلفی که مورد تایید این شورا واقع شده است مواعد و مهلت هایی وجود دارد که از نظر ماهیت تفاوتی با مرور زمان ندارند و با انقضای آنها اصل حق مدعی، از جمله حق اقامه دعوا ساقط می شود؛ همچنین مرور زمان در برخی قوانین مانند قانون بیمه و تجارت به قوت خود باقی است. از سوی دیگر، قاعده مرور زمان در اسناد بین المللی راجع به قراردادها ( اصول حقوق قراردادهای اروپا، اصول قراردادهای تجاری بین المللی و کنوانسیون مرور زمان در بیع بین المللی کالا مصوب ۱۹۷۴ و اصلاحی ۱۹۸۰ ) و حقوق کشورهای اسلامی، با در نظر گرفتن موارد شروع، انقطاع و تعلیق و... مورد پذیرش واقع شده است. هدف از تدوین این پایان نامه، برجسته کردن ضرورت احیای باب مرور زمان مدنی در نظام حقوقی ایران می باشد که سعی شده است با مراجعه به کتب حقوقی و فقهی و دست یابی به نظرات حقوقدانان و بررسی مواد مختلف راجع به مرور زمان در اسناد بین المللی راجع به قراردادها، راهکاری برای قانونگذار در جهت تدوین مواد نو و مطابق با نیازهای روز ارایه شود
ساختار و فهرست پایان نامه
عنوان صفحه
مقدمه ۱
مبحث اول : مفهوم و سابقه تاریخی مرور زمان ۵
گفتار اول : مفهوم مرور زمان ۵
الف) طرح مسیله و جایگاه آن ۵
ب) تعریف مرور زمان در قانون آیین دادرسی مدنی سابق ۶
ج) مرور زمان مدنی و مرور زمان دعاوی ناشی از قراردادها در حقوق ایران ۸
د) مرور زمان در اسناد بین المللی راجع به قراردادها ۱۰
ه) تمایز میان مهلت و مرور زمان ۱۲
گفتار دوم : سابقه تاریخی مرور زمان ۱۴
الف) پیشینه مرور زمان در حقوق ایران ۱۴
ب) پیشینه مرور زمان در حقوق اسلام ۱۷
مبحث دوم : اقسام مرور زمان مدنی ۲۱
گفتار اول : مرور زمان مملک(مثبت) ۲۱
گفتار دوم : مرور زمان مسقط(منفی) ۲۲
گفتار سوم : مرور زمان استماع دعوی ۲۳
مبحث سوم : مبانی حقوقی و فقهی مرور زمان مدنی ۲۴
گفتار اول : مبانی حقوقی مرور زمان ۲۵
الف) تثبیت روابط حقوقی ۲۵
ب) فراهم کردن امکان کشف واقع در دعاوی ۲۶
ج) مرور زمان اماره اعراض ذیحق ۲۷
گفتار دوم : مبانی فقهی مرور زمان ۲۷
الف) ادله خاص فقهی ۲۷
ب) اصول و قواعد فقهی ۲۸
فصل دوم : احکام مرور زمان دعاوی ناشی از قراردادها
مبحث اول : مدتهای مرور زمان و آغاز آنها ۳۲
گفتار اول : مدتهای مرور زمان و آغاز آنها در اسناد بین المللی ۳۲
الف) مدتهای مرور زمان ۳۲
۱ مدت مرور زمان عام و خاص ۳۲
۲ حداکثر مدت مرور زمان ۳۴
ب) آغاز مرور زمان ۳۶
۱ در دعاوی ناشی از نقض قرارداد ۳۶
۲ در دعاوی ناشی از عدم انطباق کالا ۳۷
۳ در دعاوی مبتنی بر تقلب ۳۸
۴ در تعهد صریح در خصوص کالا ۳۹
۵ در دعاوی فسخ قرارداد قبل از موعد اجرای آن ۳۹
۶ در قراردادهای اقساطی ۴۱
۷ در حق مطالبه خسارت ۴۲
۸ در تعهد به خودداری از انجام کاری ۴۳
۹ در حکم قضایی ، رای داوری و سایر اسناد قابل اجرا ۴۴
۱۰ دراجرای تعهد ۴۵
گفتار دوم : مدتهای مرور زمان و آغاز آنها در حقوق ایران ۴۶
مبحث دوم : انقطاع یا تجدید دوره مرور زمان ۴۹
گفتار اول : انقطاع یا تجدید دوره مرور زمان در اسناد بین المللی ۴۹
الف) در اقرار به حق ۵۰
ب) در اخطار به مدیون ۵۲
ج) در مبادرت به اجرا ۵۳
د) در مورد مرور زمان مبتنی بر توافق ۵۴
گفتار دوم : انقطاع یا تجدید دوره مرور زمان در حقوق ایران ۵۴
مبحث سوم : توقف یا قطع جریان مرور زمان ۵۶
گفتار اول : توقف یا قطع جریان مرور زمان در اسناد بین المللی ۵۶
الف) در ارتباط با مدیون تضامنی ۵۶
ب) در ادعای خریدار علیه فروشنده ۵۷
ج) در دعاوی ناشی از فوت، ورشکستگی یا وقایع مشابه ۵۹
د) در دعوی متقابل ۶۱
ه) در جریان رسیدگی قضایی ۶۲
و) در جریان داوری ۶۴
گفتار دوم : قطع یا توقف جریان مرور زمان در حقوق ایران ۶۵
مبحث چهارم : تعلیق مرور زمان ۶۵
گفتار اول : تعلیق مرور زمان در اسناد بین المللی ۶۵
الف) در جریان رسیدگی قضایی ۶۵
ب) در جریان رسیدگی داوری و طرق جایگزین حل و فصل دعوی ۶۸
ج) در صورت حدوث فوت، قوه قهریه یا از دست دان اهلیت ۷۰
د) در مورد جهل یا عدم آگاهی ۷۳
گفتار دوم : تعلیق مرور زمان در حقوق ایران ۷۴
الف) تعلیق مرور زمان به سبب عدم اهلیت و حجر ۷۴
ب) تعلیق مرور زمان به سبب زوجیت و قرابت ۷۵
ج) تعلیق مرور زمان به سبب قوه قاهره یا فورس ماژور ۷۶
د) تعلیق مرور زمان به سبب شرایط و کیفیات دیون ۷۶
ه) تعلیق مرور زمان به سبب تحریر ترکه ۷۷
مبحث پنجم : تعویق انقضاء یا تمدید مرور زمان ۷۸
گفتار اول : تعویق انقضاء یا تمدید مرور زمان در اسناد بین المللی ۷۸
الف ) در مورد مذاکرات ۷۸
ب) در مورد عدم اهلیت ۷۹
ج) در مورد ماترک متوفی ۸۰
د) در اوضاع و احوال خارج از کنترل داین یا طلبکار ۸۰
ه) در تعطیلات ۸۱
گفتار دوم : تعویق انقضاء یا تمدید مرور زمان در حقوق ایران ۸۲
مبحث ششم : تغییر مدت مرور زمان ۸۲
گفتار اول : تغییر مدت مرور زمان در اسناد بین المللی ۸۲
الف) تغییر مدت مرور زمان توسط طرفین ۸۲
ب) محدودیت کلی تغییرات ۸۴
گفتار دوم : تغییر مدت مرور زمان در حقوق ایران ۸۵
فصل سوم : آثار مرور زمان و ضرورت احیای آن در حقوق موضوعه ایران
مبحث اول : آثار مرور زمان ۸۸
گفتار اول : آثار مرور زمان در اسناد بین المللی ۸۸
الف) اثر قوی و ضعیف مرور زمان ۸۸
ب) استناد به مرور زمان ۸۹
ج) اثر انقضای مرور زمان بر تهاتر ۹۰
د) در خواست اعاده وضع پیشین ۹۳
ه) اثر انقضای مرور زمان بر حقوق تبعی ۹۴
و) اثر بین المللی مرور زمان ۹۴
ی) محاسبه مدت مرور زمان ۹۷
گفتار دوم : آثار مرور زمان در حقوق ایران ۹۸
الف) اختیاری بودن استناد به مرور زمان ۹۸
ب) استناد به مرور زمان ۹۹
ج) قابل استرداد نبودن حق مشمول مرور زمان ۱۰۰
د) اثر قهقرایی مرور زمان ۱۰۰
ه) اسقاط مرور زمان ۱۰۱
مبحث دوم : ضرورت احیای مرور زمان در حقوق ایران ۱۰۲
گفتار اول : مرور زمان در حقوق موضوعه ایران ۱۰۲
الف) دیدگاه شورای نگهبان در خصوص مرور زمان ۱۰۲
۱ در دعاوی کیفری ۱۰۳
۲ در دعاوی حقوقی ۱۰۴
۳ در دعاوی تجاری ۱۰۵
ب) مرور زمان در قوانین موضوعه ایران ۱۰۷
۱ در آیین دادرسی ۱۰۷
۲ در قانون تجارت ۱۰۹
۳ در قانون مدنی ۱۱۲
۴ مهلت اجرای خیارات ۱۱۳
ج) مرور زمان در آراء وحدت رویه و قانون بیمه ۱۱۳
د) مهلت در دعاوی بدوی و تجدیدنظر ۱۱۴
گفتار دوم : مرور زمان در فقه و کشورهای اسلامی ( مصر و لبنان ) ۱۱۶
الف) فقه شیعی ۱۱۶
ب) فقه اهل سنت ۱۱۶
ج) مرور زمان در حقوق مصر و لبنان ۱۱۷
نتیجه گیری و پیشنهادات ۱۲۱
منابع ۱۲۴
کلیدواژه ها
- مرورزمان
- اسناد بین المللی
- مرور زمان
- تعویق
- قانون آیین دادرسی مدنی
- قرارداد
- دعوی حقوقی
- تجارت بین المللی