مسیولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی در شبکه های اجتماعی مجازی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مسیولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی در شبکه های اجتماعی مجازی
عنوانمسیولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی در شبکه های اجتماعی مجازی
رشتهحقوق خصوصی
دانشجوسحر بادپا
استاد راهنماابراهیم عبدی پور فرد
استاد مشاورسیدحسن وحدتی شبیری
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۱
دانشگاهدانشگاه قم



مسیولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی در شبکه های اجتماعی مجازی عنوان پایان نامه ای است که توسط سحر بادپا، با راهنمایی ابراهیم عبدی پور فرد و با مشاوره سیدحسن وحدتی شبیری در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

حق حریم خصوصی یکی از حقوق اساسی بشر است که وی را در مقابل تعرضات دیگران به حریم خصوصی اش و نیز مداخلات ناروای دولت ها مورد حمایت قرار می دهد اما امروزه با گسترش ابزارهای اطلاع رسانی و استفاده گسترده از سرویس های اینترنتی به خصوص شبکه های اجتماعی مجازی، این حق به یکی از چالش انگیزترین مسایل حقوقی تبدیل شده است که قطعا حمایت های مدنی از حریم خصوصی در شبکه های اجتماعی مجازی و حمایت از افراد در برابر انواع شیوه های نقض حریم خصوصی آن ها در این جوامع مجازی بخش جدایی ناپذیر حمایت از حریم خصوصی است. به طور کلی می توان گفت حریم زندگی خصوصی، امروزه به دلیل ظهور شبکه های اجتماعی مورد تهدید قرار گرفته است اما در قواعد ناظر بر حمایت از زندگی خصوصی، این فناوری جدید کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در حقوق ایران علی رغم وجود مبانی جدی و کافی حقوقی برای حمایت های مدنی این حمایت ها تحقق نیافته اند و از این رو حقوق ایران در این زمینه نیازمند تحول است. منابع مسیولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی در شبکه های اجتماعی مجازی را می توان در فقه و در برخی قوانین یافت اما قانون جامعی درباره حمایت از حریم خصوصی در این جوامع مجازی وجود ندارد. نقض حریم خصوصی در شبکه های اجتماعی مجازی به شیوه های مختلفی ممکن است واقع شود و خسارت های ناشی از آن در بعضی موارد مادی و در بیشتر موارد معنوی هستند. این خسارت ها در نتیجه لطمه به عواطف و احساسات افراد حاصل می شوند که باید به شیوه های مقتضی جبران شوند.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده

مقدمه ۱

۱– تعریف و تبیین مساله ۱

۲– سوالات تحقیق ۲

۳– سابقه و پیشینه تحقیق ۳

۴– ضرورت انجام تحقیق ۴

۵– فرضیه های تحقیق ۴

۶– هدف ها و کاربردهای انجام تحقیق ۶

۷– بیان روش تحقیق و چارچوب پژوهش ۷

فصل اول: مفاهیم، پیشینه و مبانی حمایت از حریم خصوصی…… …………… …۸

مبحث اول: مفاهیم و مصادیق حریم خصوصی و شبکه های اجتماعی مجازی … …… … …… ۹

گفتار اول: مفهوم حریم خصوصی و اقسام آن ۹

الف) مفهوم حریم خصوصی ۹

ب) مصادیق حریم خصوصی ۱۸

۱ حریم خصوصی مکانی ۱۸

۲ حریم خصوصی جسمانی ۱۹

۳ حریم خصوصی اطلاعاتی ۲۰

۴ حریم خصوصی ارتباطاتی ۲۴

۵ حریم خصوصی در فضای عمومی و در فضای عمومی مجازی ۲۶

گفتار دوم: مفهوم شبکه های اجتماعی مجازی و مصادیق آن ۲۷

الف) مفهوم شبکه های اجتماعی مجازی ۲۷

ب) مصادیق شبکه های اجتماعی مجازی ۳۰

مبحث دوم: پیشینه و مبانی حمایت از حریم خصوصی … …………………………………………۳۴

گفتار اول: پیشینه و جایگاه حریم خصوصی ۳۴

الف) پیشینه و جایگاه حریم خصوصی در حقوق اسلام ۳۴

ب) پیشینه و جایگاه حریم خصوصی در حقوق موضوعه ایران ۳۵

۱ قانون اساسی ۳۶

۲ قانون مسیولیت مدنی ۴۰

۳ قانون مجازات اسلامی ۴۱

۴ قانون آیین دادرسی کیفری ۴۵

۵ قانون جرایم رایانه ای ۴۷

۶ قانون تجارت الکترونیک ۴۸

۷ قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیت های غیر مجاز می نمایند ۴۹

۸ قانون آزادی دسترسی به اطلاعات ۵۰

۹ ماده واحده احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی ۵۰

۱۰ قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ۵۱

۱۱ لایحه‏ی حمایت از حریم خصوصی ۵۱

ج) پیشینه و جایگاه حریم خصوصی در اسناد بین المللی و برخی سیستم های حقوقی ۵۲

۱ جایگاه حریم خصوصی در اسناد بین المللی ۵۲

۲ جایگاه حریم خصوصی در ایالات متحده آمریکا ۵۷

۳ جایگاه حریم خصوصی در حقوق اروپایی ۶۱

گفتار دوم: مبانی حمایت از حریم خصوصی در شبکه های اجتماعی مجازی ۶۴

الف) مبانی فطری و حمایت از شخصیت انسانی ۶۴

ب) حمایت از کرامت انسانی ۶۵

ج) حمایت از حیثیت اشخاص ۶۶

د) مبانی حقوق بشری ۶۷

ه–) امنیت روابط انسانی ۶۸

و) ممنوعیت تجسس اطلاعات ۶۸

فصل دوم: مبانی و ارکان مسیولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی در شبکه های اجتماعی مجازی ۷۰

مبحث اول: مبانی مسیولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی در شبکه های اجتماعی مجازی ۷۱

گفتار اول: نظریه تقصیر ۷۱

الف) تقصیر شخصی ۷۲

ب) تقصیر نوعی ۷۲

گفتار دوم: نظریه خطر ۷۳

گفتار سوم: نظریه مختلط ۷۵

گفتار چهارم: نظریه تضمین حق ۷۶

گفتار پنجم: مبانی فقهی حقوق اسلام ۷۷

گفتار ششم: نظریه برگزیده ۷۹

مبحث دوم: ارکان مسیولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی در شبکه های اجتماعی مجازی ۸۲

گفتار اول: فعل زیانبار و تقصیر ۸۲

الف) انجام فعل زیانبار ۸۳

۱ افعال زیانبار ناقض حریم خصوصی اطلاعاتی ۸۴

۱–۱ نفوذ یا هک کردن ۸۴

۱–۲ گردآوری غیر مجاز داده ها ۸۶

۱–۳ تغییرغیر مجاز داده ها ۹۴

۱–۴ سرقت هویت ۹۵

۱–۵ انتقال غیر مجاز داده ها ۹۷

۱–۶ افشاء غیر مجاز داده ها ۹۷

۱–۷ عدم رعایت ضوابط امنیتی و سایر حقوق سوژه ۱۰۱

۲ افعال زیانبار ناقض حریم خصوصی ارتباطاتی ۱۰۴

۲–۱ افعال ناقض امنیت محتوا در ارتباطات ۱۰۴

۲–۲ افعال ناقض امنیت اطلاعات مربوط به ارتباطات یا محرمانگی محتوا ۱۰۷

ب) نامشروع بودن فعل زیانبار ۱۰۸

ج) تقصیر ۱۱۰

گفتار دوم: ورود ضرر ۱۱۰

الف) مفهوم ضرر ۱۱۱

۱ مفهوم ضرر ناشی از نقض حریم خصوصی ۱۱۳

۲ مفهوم ضرر در فضای مجازی ۱۱۴

ب) اقسام ضرر ناشی از نقض حریم خصوصی ۱۱۸

۱ ضرر مالی یا مادی ۱۱۸

۲ ضرر معنوی ۱۲۳

ج) شرایط ضرر قابل جبران در نقض حریم خصوصی ۱۲۶

۱ مسلم بودن ضرر ۱۲۷

۲ مستقیم بودن ضرر ۱۲۸

۳ قابل پیش بینی بودن ضرر ۱۲۹

۴ ضرر باید جبران نشده باشد ۱۳۰

گفتار سوم: رابطه سببیت عرفی ۱۳۱

الف) نظریه های فقهی ۱۳۲

۱ اجتماع سبب و مباشر ۱۳۲

۲ اجتماع اسباب ۱۳۳

ب) نظریه های حقوق خارجی ۱۳۵

۱ نظریه سبب نزدیک و بی واسطه ۱۳۶

۲ نظریه برابری اسباب ۱۳۶

۳ نظریه سببیت متعارف ۱۳۷

فصل سوم: تقسیم مسیولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی در شبکه های اجتماعی مجازی، شیوه های جبران ضرر و تعارض قوانین و صلاحیت محاکم ۱۳۹

مبحث اول: تقسیم مسیولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی در شبکه های اجتماعی مجازی ۱۴۰

گفتاراول: شناخت افراد مسیول ۱۴۰

الف) فاعل فعل زیانبار ۱۴۰

ب) مسیولان سایت های میزبان و سرویس دهنده ۱۴۳

ج) ارایه کنندگان خدمات اینترنتی یا رساها ۱۴۶

د) نقش زیان دیده در ورود خسارت به خویش ۱۴۸

گفتاردوم: نحوه تقسیم مسیولیت ۱۵۰

الف) تقسیم مسیولیت به روش تضامنی ۱۵۱

ب) تقسیم مسیولیت به نحو تساوی ۱۵۵

ج) تقسیم مسیولیت به میزان مداخله اسباب یا درجه تاثیر ۱۵۶

د) تقسیم مسیولیت به نسبت درجه تقصیر ۱۵۹

مبحث دوم: شیوه های جبران ضرر …… ………………………………………………………… ۱۶۲

گفتار اول: شیوه های جبران مالی ۱۶۷

گفتار دوم: شیوه های جبران غیر مالی ۱۶۹

الف) جمع آوری اثر زیانبار و جلوگیری از نشر و پخش و عرضه آن ۱۶۹

ب) اعاده وضع به حالت سابق ۱۷۰

ج) الزام به عذرخواهی ۱۷۲

د) توسل به قوای قضایی و خسارت تنبیهی یا کیفری ۱۷۳

ه–) درج حکم محکومیت خوانده در مطبوعات ۱۷۵

و) خسارت اسمی یا نمادین یا سمبلیک ۱۷۷

ز) پاسخگویی ۱۷۸

ح) اعاده حیثیت ۱۸۲

مبحث سوم: تعارض قوانین و صلاحیت محاکم … ………………… ……………………………۱۸۳

نتیجه گیری ۱۹۲

پیشنهادات ۱۹۶

فهرست منابع ۱۹۹

Abstract

کلیدواژه ها

  • مسیولیت مدنی
  • حریم شخصی
  • خسارت معنوی
  • شبکه اجتماعی
  • فضای مجازی
  • جبران خسارت