ماده 261 قانون امور حسبی

ماده 261 قانون امور حسبی: وصی و هر یک از ورثه می توانند از دادگاه کتباً تصفیه ترکه را بخواهند.

توضیح واژگان

وصی: شخصی است که در ولایت بر مورد وصیت، نایب موصی می‌گردد.

ورثه: به کسی می گویند که درصورت برخورداری از شرایط ارث و مبرا بودن از موانع ارث بری، ترکه میت به او انتقال می یابد.

تصفیه ترکه: یعنی تعیین دیون و حقوق بر عهده متوفی و پرداخت آن ها و خارج کردن مورد وصیت از ماترک.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در قانون اشاره ای به این نشده است که آیا موصی له می تواند درخواست تصفیه ترکه را بکند یا خیر اما به نظر می رسد چنانچه سهم مشاع برای او وصیت شده باشد بتواند تصفیه ترکه را از دادگاه بخواهد زیرا وضعیت موصی له مزبور از نظر تحلیلی مانند وارث است. بر خلاف کسی که عین معین از ترکه به او وصیت شده باشد. اما طلبکار به هیچ وجه اجازه درخواست تصفیه ترکه داده نشده است.

رویه های قضایی

در نشست قضایی دادگستری بابلسر در آبان 1381 این مساله مطرح شد که بین وصی و شخصی که مدعی است تنها ورثه متوفی است دعاوی کیفری طرح و وصی منکر انتساب نسبت مدعی توارث به موصی شده آیا امکان تقدیم دادخواست برای نفی نسب وجود دارد یا خیر؟ کمیسیون در این خصوص این گونه اظهار نظر کرده است که شخصی که مدعی است وارث منحصر به فرد متوفی است برای استیفای ماترک باید وفق مقررات قانون امور حسبی درخواست صدور گواهی انحصار وراثت از دادگاه نماید و در صورتی که متوفی وصیت کرده و وصی معین نموده باشد با توجه به مواد 858 و 619 و 622 قانون مدنی از آنجا که وصی نسبت به اموالی که بر حسب وصیت در ید او باشد حکم امین را دارد و امین باید اموال را به اهلش برساند لذا در صورتی که وصی منکر وراثت مدعی وراثت باشد می تواند به درخواست او در زمینه تحصیل گواهی حصر وراثت اعتراض کند که از ملاک ماده 369 قانون امور حسبی این مطلب استفاده می شود. موضوع نفی نسب که در سوال مطروحه عنوان گردید، راجع به انکار نسب است که در این مورد فقط پدر و مادر ادعایی مدعی نسب می توانند به عنوان نفی ولد اقامه دعوا کنند و الا همین قدر که موصی به درخواست تصدیق انحصار وراثت اعتراض کند و دلایل اعتراض خود را هم ارائه نماید به تکلیف قانونی خود عمل کرده است.