مفوضة المهر

در مواردی که اختیار تعیین مهریه، به یکی از زوجین یا ثالث، تفویض شده باشد؛ زوجه را مفوضة المهر نامند. مطابق مقررات قانون مدنی، ممکن است اختیار تعیین مهر به شوهر یا شخص ثالثی داده شود در این صورت شوهر یا شخص ثالث می‌تواند مهر را هر قدر بخواهد معین کند، بنابراین زوج یا ثالثی که حق تعیین مهریه را دارند؛ می‌توانند مهر را به میزانی بسیار کم، یا بسیار زیاد تعیین نمایند.

مواد مرتبط

• ماده ۱۰۸۹ قانون مدنی
• ماده ۱۰۹۰ قانون مدنی

تعیین مهریه توسط ثالث

امتناع ثالث از تعیین مهریه

چنانچه ثالثی که اختیار تعیین مهریه، به او سپرده شده؛ از امر محوله خودداری ورزیده یا بمیرد یا محجور گردد؛ دادگاه مهریه را معین خواهد نمود؛ مگر اینکه طرفین، شخص دیگری را انتخاب نموده؛ یا تراضی به تعیین مهرالمسمی نمایند.

ضرورت برخورداری قرارداد از تمام شرایط اعتبار معاملات

قرارداد یا شرطی که به موجب آن، اختیار تعیین مهریه، به دیگری تفویض می‌گردد؛ باید از تمام شرایط اعتبار معاملات، برخوردار باشد؛ در غیر این صورت، توافق مزبور، حسب مورد باطل یا غیرنافذ خواهد بود.

دادن اختیار تعیین مهر به زن

اگر اختیار تعیین مهریه، به یکی از نزدیکان زوجه تفویض گردد؛ او می‌تواند مهریه را به میزانی بیش از مهرالمثل، تعیین کند؛ اما چنانچه اختیار تعیین مهر، به زن داده شود؛ او نمی‌تواند بیشتر از مهرالمثل، معین نماید.

فوت زوجه بعد از دخول و پیش از تعیین مهریه

اگر اختیار تعیین مهر، به زن داده شود؛ و زوجه بعد از دخول، و پیش از تعیین مهریه، فوت شود؛ در این صورت به او، مهرالمثل تعلق می‌گیرد؛ و چنانچه وی، پیش از تعیین مهریه بمیرد؛ مستحق مهرالمتعه خواهد بود.

در فقه

با استناد به روایتی از امام باقر، اگر اختیار تعیین مهر، به زن داده شود؛ زن نمی‌تواند بیشتر از مهریه همسران پیامبر، که پانصد درهم است؛ معین نماید، زیرا زمانی که زن، حق انتخاب خویش را، به شوهر خود تفویض می‌نماید، مکلف به تبعیت از نظر او است؛ اما وقتی که شوهر، حق خود را به زوجه، تفویض کرد؛ زوجه نمی‌تواند از سنت تجاوز کند.

اگر اختیار تعیین مهر، به زن داده شود؛ زن نمی‌تواند بیشتر از مهرالسنه، معین نماید، و میزان مهرالسنه، ۵/۲۶۲ مثقال نقره مسکوک است؛ که قیمت آن، از بازار قابل تحقیق می‌باشد، در واقع، تعیین ارزش مهرالسنه، با عرف بازار بوده؛ و می‌توان آن را به ضمیمه مال دیگر، مهریه قرار داد.

امکان تفویض تعیین مهریه به داور

زوج یا زوجه ای که می‌تواند از استقلال در تعیین مهریه، برخوردار باشد؛ حق تفویض تعیین مهریه به داور را نیز دارد.

در فقه

با استناد به روایتی از امام باقر، ممکن است زوجه، اختیار تعیین مهر را به شوهر بدهد؛ در این صورت شوهر می‌تواند مهر را، هر قدر بخواهد معین کند. مهریه ای که توسط زوج، تعیین می‌گردد؛ باید مالیت داشته باشند؛ هرچند اندک باشد.

مقالات مرتبط

• بررسی ضرورت رفع ابهام از مفاد قرارداد

جستارهای وابسته

• مهریه
• مهرالمثل