ماده ۱۷۴ قانون مجازات اسلامی

شهادت عبارت از اخبار شخصی غیر از طرفین دعوی به وقوع یا عدم وقوع جرم توسط متهم یا هر امر دیگری نزد مقام قضایی است.

توضیح واژگان

به شهادت شرعی در اصطلاح فقهی «بینه» یا دلیل معتبر گفته میشود. واژه "بینه" از ریشه "بیانا،بان،یبین" و در لغت، به معنای دلیل روشن است.در واقع حجت روشنی است که بی پرده بیان میشود و با توجه به این تعریف، مترادف برهان است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

شاهد، شخصی است که دادگاه، علم به شاهد گرفتن او در هنگام وقوع جرم دارد یا اینکه احقاق حق یا تحقیق متوقف به شهادت اوست و حتی میتوانند به نظریه کارشناسان اعتراض کنند.

شهادت برای گواه متکلف زحمت است و افراد ترجیح میدهند که از شاهد بودن امتناع کنند، از طرف دیگر بعضی از شهود در معرض مشکلات و تهدیدات ناشی از طرفین پرونده جزایی قرار میگیرند، بنابراین یا مدعی میشوند که از ماجرا اطلاعی ندارند یا به شهادت دروغ متوسل میشوند که مستوجب اعمال ماده 650 قانون مجازات اسلامی بر آنها میشود.در این باره در مقررات شرعی آمده است که شاهد در صورتی شهادت میدهد که از او درخواست شود و شهادت ابتدایی و بدون درخواست جایز نیست، زیرا فرد را در معرض اتهام قرار میدهد.

عملا، استماع شهود در غیاب اشخاص ذی نفع و در جلسه خصوصی و به صورت غیرعملی و با محرمانه نگه داشتن هویت آنان امکان پذیر است.

همچنین گفتنی است در صورتی که دو شاهد عادل، نزد قاضی شهادت دهند و سپس فوت کنند، طبق شهادت آنان رای صادر میشود.

رویه های قضایی

طبق دادنامه 1571شعبه هشتم دادگاه تجدیدنظر استان تهران "چنانچه دادگاه جرح گواهان را بپذیرد، باید از استماع شهادت آنان خودداری کند.