ماده 2 قانون حمایت خانواده

ماده ۲ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱: دادگاه خانواده با حضور رئیس یا دادرس علی‌البدل و قاضی مشاور زن تشکیل می‌گردد. قاضی مشاور باید ظرف سه روز از ختم دادرسی به‌طور مکتوب و مستدل در مورد موضوع دعوی اظهارنظر و مراتب را در پرونده درج کند. قاضی انشاء کننده رأی باید در دادنامه به نظر قاضی مشاور اشاره و چنانچه با نظر وی مخالف باشد با ذکر دلیل نظریه وی را رد کند.

تبصره ـ قوه قضائیه موظف است حداکثر ظرف پنج سال به تأمین قاضی مشاور زن برای کلیه دادگاه‌های خانواده اقدام کند و در این مدت می‌تواند از قاضی مشاور مرد که واجد شرایط تصدی دادگاه خانواده باشد استفاده کند.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده 1 قانون حمایت خانواده
• ماده 3 قانون حمایت خانواده

توضیح واژگان

دادنامه: رای دادگاه پس از انشای لفظی نوشته شده و به امضای دادرس یا دادرسان رسیده و تبدیل به دادنامه می شود.

دادگاه خانواده: این دادگاه در اجرای بند سوم از اصل بیست و یکم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران برای حفظ کیان و بقای خانواده و برای جلوگیری از هم پاشیدگی خانواده ها تشکیل شده است.

قاضی مشاور زن: قاضی است که در دادگاه خانواده حاضر می شود و نظر وی نظر مشورتی است. حضور قاضی مشاور زن در جلسات دادگاه خانواده امری نیکو است چرا که در دعاوی دادگاه خانواده از حیث اشخاص به طور معمول زن و مرد در جلسات حضور دارند، در حالی که رئیس شعبه هم مرد است. حضور قاضی مشاور زن موجب می گردد که ترکیب اعضا از لحاظ جنسی برابر باشد.

نکات توصیفی هوش مصنوعی

1. دادگاه خانواده با حضور رئیس یا دادرس علی‌البدل و قاضی مشاور زن تشکیل می‌شود.
2. قاضی مشاور زن باید نظر مکتوب و مستدل خود را ظرف سه روز از ختم دادرسی اعلام کند.
3. نظر قاضی مشاور باید در پرونده درج شود.
4. قاضی صادرکننده رأی باید در دادنامه به نظر قاضی مشاور اشاره کند.
5. در صورت مخالفت با نظر قاضی مشاور، باید دلیلی برای رد نظریه ارائه شود.
6. قوه قضائیه موظف به تأمین قاضی مشاور زن برای تمامی دادگاه‌های خانواده در مدت حداکثر پنج سال است.
7. در طول این مدت، امکان استفاده از قاضی مشاور مرد وجود دارد، به شرطی که واجد شرایط تصدی دادگاه خانواده باشد.

رویه های قضایی

• رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره صدور حکم به رد دعوا
• نظریه شماره 711/96/7 مورخ 1396/03/28 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• نظریه شماره 7/98/929 مورخ 1398/09/10 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• نظریه شماره 7/97/596 مورخ 1397/03/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• نظریه شماره 7/97/3307 مورخ 1397/12/26 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• نظریه شماره 7/97/2631 مورخ 1398/05/28 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• نظریه شماره 7/97/145 مورخ 1397/02/03 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• نظریه شماره 7/96/711 مورخ 1396/03/28 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• نظریه شماره 7/96/2021 مورخ 1396/08/30 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• نظریه شماره 7/92/2050 مورخ 1392/10/28 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• نظریه شماره 7/1401/595 مورخ 1401/07/04 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• نظریه شماره 7/1400/1664 مورخ 1400/12/16 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• نظریه شماره 3222/95/7 مورخ 1395/12/11 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• نظریه شماره 2724/95/7 مورخ 1395/10/25 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• نظریه شماره 1794/96/7 مورخ 1396/08/06 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• نظریه شماره 1745/96/7 مورخ 1396/07/30 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

• مطابق نظریه مشورتی شماره ۷/۹۲/۲۰۵۰ مورخ ۹۲/۱۰/۲۸ اداره حقوقی قوه قضاییه لزوم حضور قاضی مشاور زن در ماده 2 قانون حمایت خانواده مخصوص دادگاه خانواده است. در دادگاه تجدیدنظر که به تجدیدنظرخواهی از آرای دادگاه‌های خانواده رسیدگی می‌کند حضور قاضی مشاور زن پیش‌بینی نشده‌است.

• بر اساس نظریه مشورتی شماره ۷/۹۳/۴۰ مورخ ۹۳/۱/۱۸ با توجه به ماده 2 قانون حمایت خانواده مصوب ۹۱ صدور ابلاغ قضایی از سوی ریاست معظم قوه قضاییه برای قاضی زن، به عنوان مشاور جهت حضور در دادگاه خانواده است بنابراین صدور ابلاغ داخلی از سوی رئیس دادگستری برای مشار الیها به عنوان مسئول اجرای احکام مدنی وجاهت قانونی ندارد. همچنین بر اساس این رأی وحدت رویه مستفاد از کلمه می‌تواند در تبصره ماده ۲ حاکی از آن است که در صورت نبودن قاضی مشاور زن می‌توان از قاضی مشاور مرد استفاده کرد؛ بنابراین نیازی به حضور یک قاضی مشاور به صورت همزمان در شعبه‌های مختلف وجود ندارد.
• نظریه شماره 7/1400/255 مورخ 1400/03/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره الزام به حضور قاضی مشاور زن در امور غیرترافعی دادگاه خانواده
• نظریه شماره 7/99/1622 مورخ 1400/01/15 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره دامنه اختیارات اجرای احکام مدنی
• رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره دادگاه صالح در دعوای ابطال سند رسمی با موضوع ابراء مهریه
• رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نقش مفارقت جسمانی زوجین در دعوای طلاق (دادنامه شماره ۱۴۰۱۰۶۳۹۰۰۰۰۳۵۰۰۱۳)
• نظریه شماره 7/99/1023 مورخ 1399/08/28 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره نقض حکم دعاوی دادگاه خانواده در فرض صدور آنها بدون حضور قاضی مشاور زن
• نظریه شماره 7/1402/490 مورخ 1402/08/27 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره دادرس علی البدل دادگاه عمومی حقوقی