ماده ۳۰۹ قانون مجازات اسلامی

ماده ۳۰۹ قانون مجازات اسلامی: این ادعاء که مرتکب، پدر یا یکی از اجداد پدری مجنی علیه است، باید در دادگاه ثابت شود و در صورت عدم اثبات، حق قصاص، حسب مورد، با سوگند ولی دم یا مجنی علیه یا ولی او ثابت می‌شود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

این ماده در خصوص فرضی است که مرتکب جرم، مدعی نسب با مقتول است و او را فرزند خود معرفی می‌کند، در این حالت چنانچه شبهه ای در صحت این ادعا وجود داشته باشد و همچنین چنانچه این ادعا از سوی اولیاء دم تکذیب شود، مرتکب باید ادعای خود را در دادگاه اثبات کند[۱] و از جمله راه‌های اثبات نسب در حال حاضر، آزمایش‌های پزشکی است.[۲] در قسمت انتهای این ماده، سوگند وسیله ای برای ثبوت حق قصاص معرفی شده‌است، از این امر نباید چنین نتیجه گرفت که سوگند در این ماده برخلاف قاعده، وسیله اثبات جرم قرار گرفته‌است. بلکه صرفاً وسیله ای است که برای اثبات یکی از شرایط قصاص به کار می‌رود.[۳]

عده ای معتقدند اثبات نسب یک دعوای حقوقی بوده و اگرچه ظاهر ماده دلالت بر رسیدگی به این ادعا در خود دادگاه کیفری دارد، اما باید این ادعا را خلاف اصول کلی دانسته و بهتر است قائل به لزوم صدور قرار اناطه در این خصوص شد.[۴]

رویه قضایی

به موجب نظر کمیسیون در نشست قضایی دادگستری آران و بیدگل در خرداد ۸۲، اگر پدری فرزند نامشروع خود را به قتل برساند یا مال وی را سرقت کند، قصاص نمی‌شود.[۵]

منابع

  1. نوراله عزیزمحمدی. تحقیقات قضایی در قتل. چاپ 1. بهنامی، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3467696
  2. عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3985472
  3. عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3985676
  4. عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3985424
  5. محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد دوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق. چاپ 1. راه نوین، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6280184