ماده ۳۹۹ قانون تجارت

ماده ۳۹۹ قانون تجارت: عزل قائم مقام تجارتی که وکالت او به ثبت رسیده و اعلان شده باید مطابق مقررات وزارت عدلیه به ثبت رسیده و اعلان شود و الا در مقابل ثالثی که از عزل مطلع نبوده وکالت باقی محسوب می‌شود.

مواد مرتبط

توضیح واژگان

  • قائم مقام: قائم مقام کسی است که به جانشینی از دیگری، اعم از آن که آن دیگری مرده باشد یا زنده، حقوق و تکالیفی داشته و گاه برای اجرای اهداف فرد دیگر و گاه برای اجرای اهداف خود اقدام می‌کند.[۱]
  • قائم مقام تجارتی: قائم مقام تجارتی را شخصی حقیقی یا حقوقی دانسته‌اند که از سوی رییس تجارتخانه برای انجام تمام امور تجارتخانه و یا امور یکی از شعب آن، نایب تجارتخانه قرار می‌گیرد.[۲] البته عده‌ای معتقدند نماینده موسسه تجاری نمی‌تواند شخص حقوقی باشد و صرفاً سمت وکیل صاحب تجارتخانه را دارد.[۳]

فلسفه و مبانی نظری

ماده ۳۹۹ قانون تجارت مبتنی بر «تئوری وکالت ظاهری» است که گسترش نمایندگی را از حیث وجود می‌داند و در بسیاری از مواقع وجود نمایندگی را مفروض پنداشته است.[۴]

نکات تفسیری دکترین ماده 399 قانون تجارت

در همین راستا نیز با وجود این که صاحب تجارتخانه می‌تواند در هر زمانی قائم مقام خود را عزل کند، ولی لازم است این عزل به اطلاع عموم برسد. به خصوص اگر سابقاً این وکالت به ثبت رسیده باشد (از طریق دفاتر رسمی یا از طریق اعلام در دفاتر ثبت تجارتی یا هر دو) لازم است عزل قائم مقام نیز به ثبت رسیده و اعلام شود.[۵]

نکات تفسیری دکترین ماده 399 قانون تجارت

به نظر می‌رسد در اکثر نمایندگی‌های تجاری «لزوم» بر «جواز» حاکمیت داشته و مصلحتی که در انعقاد این عقود وجود دارد نیز لزوم را در رابطه با قائم مقام تجارتی توجیه می‌کند.[۶] عده‌ای با این استدلال که رابطه میان رییس تجارتخانه و قائم مقام تجارتی از نوع رابطه کارگری و کارفرمایی است، عزل و اخراج قائم مقام را موجب مسئولیت کارفرما دانسته‌اند.[۷] البته گروهی معتقدند در فرض عدم اعلان عزل نیز اگر ثالث به نحوی از انحاء از عزل قائم مقام تجارتی مطلع شود، باید سمت وی را مرتفع تلقی کرد.[۸]

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 399 قانون تجارت

  1. عزل قائم مقام تجارتی باید به صورت رسمی به ثبت رسیده و اعلان شود.
  2. اعلانی کردن عزل طبق مقررات وزارت عدلیه ضروری است.
  3. اگر عزل به ثبت و اعلان نرسد، در مقابل اشخاص ثالثی که از عزل مطلع نیستند، وکالت همچنان معتبر است.

رویه‌های قضایی

مقالات مرتبط

منابع

  1. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد چهارم). چاپ 4. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 338180
  2. محمدجعفر جعفری لنگرودی. الفارق (دایرةالمعارف عمومی حقوقی) (جلد چهارم) (عدل، مصارف ترکه). چاپ 1. گنج دانش، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4405940
  3. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم). چاپ 4. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 116544
  4. ماهنامه کانون سال 50 شماره 91 فروردین 1388. صفیه، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2072696
  5. حسن ستوده تهرانی. حقوق تجارت (جلد چهارم) (قراردادهای تجارتی و ورشکستگی و تصفیه). چاپ 16. دادگستر، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1838316
  6. گزیده ای از پایان نامه های علمی در زمینه حقوق مدنی (جلد اول). چاپ 1. جنگل، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 902188
  7. محمد دمیرچیلی، علی حاتمی و محسن قرایی. قانون تجارت در نظم حقوقی کنونی. چاپ 14. دادستان، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4243364
  8. ماهنامه کانون سردفتران و دفتریاران شماره 93 خرداد 1388. صفیه، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2071964