محقق ثبت

محقق ثبت دادرسی بود که در قانون سابق برای رفع اختلافات و اعتراضات ناشی از تقاضای ثبت املاک تعیین شده بود. محقق ثبت به دعاوی مستدعیان ثبت رسیدگی می‌کرد و در هر محل که محقق ثبت وجود نداشت آن دعاوی را دادگاه‌های بخش یا شهرستان رسیدگی می‌کردند. در سال ۱۳۱۹ به علت کم شدن کار این دادگاه‌های اختصاصی مدیر کل ثبت وقت طی شماره ۳۵۲۹۴ مورخه ۱۳۱۹/۱۰/۱۱ از وزارت دادگستری تقاضای انحلال محقق ثبت را کرد و در همان تاریخ هم محقق ثبت منحل شد.

مواد مرتبط

• ماده ۳ قانون ثبت اسناد و املاک
• ماده ۴ قانون ثبت اسناد و املاک
• ماده ۵ قانون ثبت اسناد و املاک

فلسفه و مبانی ماده

در هر اداره ثبت یا دایره ثبت برای جلوگیری از تراکم دعاوی در دادگاه‌های عمومی از جنبه تشکیلات، در هر اداره ثبت، به تناسب آن، یک یا چند نفر محقق ثبت برای رفع اختلافات و اعتراضات ناشی از تقاضای ثبت معین شده بود.

صلاحیت

در خصوص حدود صلاحیت محقق ثبت لازم است ذکر شود که ماده ۵ قانون ثبت اسناد و املاک این امر را به آیین‌نامه موکول نموده‌است. ماده ۱۲۷ تا ۱۶۰ آیین‌نامه ثبت املاک مصوب ۱۳۱۷ راجع به محقق ثبت است. محقق ثبت به دعاوی مستدعیان ثبت رسیدگی می‌کرد و در هر محل که محقق ثبت وجود نداشت آن دعاوی را دادگاه‌های بخش یا شهرستان رسیدگی می‌کردند. در سال ۱۳۱۹ به علت کم شدن کار این دادگاه‌های اختصاصی مدیر کل ثبت وقت طی شماره ۳۵۲۹۴ مورخه ۱۳۱۹/۱۰/۱۱ از وزارت دادگستری تقاضای انحلال محقق ثبت را کرد و در همان تاریخ هم محقق ثبت منحل شد.

وظایف

یکی از وظایف محقق ثبت رفع اختلافات و اعتراضات ناشی از تقاضای ثبت املاک می‌باشد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

سابقاً محقق ثبت به دادگاه مدنی اختصاصی که به دعاوی ثبتی در نصاب دادگاه بخش رسیدگی می‌نمود، گفته می‌شد که اعضای آن از مأموران قضایی یا اداری دادگستری بودند. این دادگاه به دستور وزیر دادگستری در تاریخ ۱۳۱۹/۱۰/۱۱ منحل و مقررات آن نسخ گردید. درحال حاضر چنین اختلافاتی در دادگاه‌های عمومی رسیدگی می‌شود و محقق ثبت وجود خارجی ندارد.