ماده 65 قانون تجارت الکترونیکی

ماده 65 قانون تجارت الکترونیکی: اسرار تجاری الکترونیکی «‌داده پیامی» است که شامل اطلاعات،‌فرمولها، الگوها، نرم‌افزارها و برنامه‌ها، ابزار و روشها، تکنیک‌ها و فرایندها، تألیفات منتشر‌نشده، روشهای انجام تجارت و داد و ستد، فنون، نقشه‌ها و فراگردها، اطلاعات مالی،‌فهرست مشتریان، طرحهای تجاری و امثال اینها است، که به طور مستقل دارای ارزش‌اقتصادی بوده و در دسترس عموم قرار ندارد و تلاشهای معقولانه‌ای برای حفظ و حراست‌ از آنها انجام شده است.

مواد مرتبط

• ماده 2 قانون تجارت الکترونیکی

توضیح واژگان

داده پیام: هر نمادی از واقعه، اطلاعات یا مفهوم است که با وسایل الکترونیکی، نوری یا فناوری های جدید اطلاعات تولید، ارسال، دریافت، ذخیره یا پردازش می شود.

نرم افزار: عبارت است از یک سلسله دستورهایی که در صورت نصب روی دستگاه پردازش داده ها (یا سخت افزار) کارهای معینی را انجام می دهند. نرم افزار را همچنین می توان محصول فکر انسان دانست که به صورت برنامه مناسب کار کامپیوتر بر روی یک وسیله (دیسکت و غیره) ضبط شده است.

اسرار تجاری: اسرار تجاری به هر نوع اطلاعات ارزشمندی گفته می شود که، از ارزش اقتصادی مستقل برخوردار باشد و از نظر اشخاص ثالث مخفی بوده و توسط انان قابل شناسایی نبوده و یا به سختی قابل شناسایی باشد.

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

یکی از مصادیق اسرار صنعتی و تجاری، اطلاعات و مهارت های تجربی و حرفه ای است که در ساخت یک محصول کاربرد دارد و در نظام حقوقی فرانسه Le savoir-faire و در زبان انگلیسی know-how نامیده می شود. در فرانسه جمله Le savoir-faire به معنای مجموع اطلاعات فنی است که عبارت اند از: روش های ساخت و همچنین رمز مدیریت و فعالیت های تجاری و اقتصادی و امثال ان که به راحتی و فوری قابل دسترسی برای همگان نیستند ولی قابلیت انتقال به اشخاص ثالث خواهند داشت اما با اسرار صنعتی که فقط مربوط به روش ساخت است و باید در موسسه تولیدی مخفی و محرمانه بماند تفاوت دارد.

نکات توضیحی

«فرمولها» و «دستورالعمل ها» که طریقه و راهنمای تولید محصولات اند، از مهم ترین مصادیق اسرار تجاری محسوب می شوند. فرمول ها در تولید مواد شیمیایی، ارایشی و بهداشتی و خوراکی به کار می روند و با جمع شرایط می توانند در رسته اسرار تجاری قرار گیرند. برای نمونه، فرمول ساخت نوشابه کوکاکولا بیش از صد سال به صورت راز نگاه داشته و سبب شده است تا این شرکت در بازار رقابتی تولید نوشابه های غیر الکلی، منافع زیادی را نسبت به رقبای خود جلب کند.

برخی از نویسندگان اسرار تجاری را در مفهومی گسترده تر مطرح می نمایند و از جمله ان را شامل اثار علمی، ادبی و هنری منتشر نشده نیز می دانند. تعریفی که ماده 65 قانون تجارت الکترونیکی ایران از اسرار تجاری الکترونیکی ارائه داده با این مفهوم موسع سازگار است و به عنوان مثال در تعریف یاد شده تالیفات منتشر نشده هم در زمره مصادیق اسرار تجاری قرار گرفته است.

باید اذعان داشت که راز تجاری با مال تجاری و این دو با حق تالیف و حریم خصوصی تفاوت دارند. راز و مال هر دو ممکن است در قالب الکترونیک یا سنتی باشند، اما تفاوت های عمده به شرح زیر منجر به تمایزی اشکار بین ان ها می شود:

- ارزش مادی مال (اعم از مالکیت مادی و معنوی)، عرفا مشخص و معادل با ارزش اقتصادی و قدرت پایاپایی در مقایسه با سایر کالاهاست. در مقابل، ارزش «اسرار تجاری»، صرفا با قالب مادی ان سنجیده نمی شود و امکان دارد ارزش اقتصادی یک سیستم عامل که توسط شرکتی رقیب در مقابل محصولات یک شرکت طراحی شده است، میلیون ها برابر قیمت لوح فشرده ای باشد که در ان پیاده شده است.

- جرایم علیه اسرار و جرایم علیه اموال، حتی اگر نام واحدی همچون سرقت، خیانت، کلاهبرداری یا .. برای تحصیل و بهره مندی از انها، اطلاق شود؛ به لحاظ ماهوی با همدیگر تفاوت دارند.

اسرار تجاری نباید به سادگی و از طریق به کار گیری ابزار ها و وسایل معمولی به وسیله مردم قابل احراز و دستیابی باشند؛ یعنی اطلاعات نباید به قدری بدیهی باشد که هر شخص با اندک تخصصی که در ان رشته مربوطه دارد، بدون تلاش بسیار بتواند به ان دست یابد.

شرط دیگر برای این که اطلاعات خاصی اسرار تجاری تلقی شوند، ان است که این اطلاعات نباید در اختیار عموم باشد. اگر اطلاعاتی، در زمان و مکان خاصی در اختیار همگان باشد، دیگر اسرار تجاری محسوب نمی شوند، و دارنده ان نمی تواند کارکنان سابق خود یا اشخاصی که با وی قرارداد دارند، از استفاده منع نماید.

مصادیق و نمونه ها

مصادیق اسرار تجاری عبارت اند از:

• فرصت های جدید تجاری
• اوزالیدها
• دستور العمل راهنما
• استراتژی های کسب و کار

مقالات مرتبط

• حمایت از نرم‌افزارها و برنامه‌های رایانه‌ای با توسل به نظام اسرار تجاری
• بازشناسی اطلاعات مالی در ترازوی حقوق اموال و مالکیت
• حمایت از اسرار تجاری در برابر افشای غیرمجاز