مسیولیت حقوقی ناشی از کاهش ارزش ثمن پولی در صورت انحلال و بطلان بیع در حقوق ایران با نگاهی تطبیقی به فقه مذاهب
 | |
| عنوان | مسیولیت حقوقی ناشی از کاهش ارزش ثمن پولی در صورت انحلال و بطلان بیع در حقوق ایران با نگاهی تطبیقی به فقه مذاهب |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | محمد نوراللهی |
| استاد راهنما | سیدحسن وحدتی شبیری |
| استاد مشاور | اکبر میرزانژاد جویباری، اویس رضوانیان |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۳۹۸ |
| دانشگاه | موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی |
مسیولیت حقوقی ناشی از کاهش ارزش ثمن پولی در صورت انحلال و بطلان بیع در حقوق ایران با نگاهی تطبیقی به فقه مذاهب عنوان رساله ای است که توسط محمد نوراللهی، با راهنمایی سیدحسن وحدتی شبیری و با مشاوره اکبر میرزانژاد جویباری و اویس رضوانیان در سال ۱۳۹۸ و در مقطع دکتری موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی دفاع گردید.
چکیده
عقد بیع یکی از مهم ترین و کاربردی ترین عقود است که معمولا در وضع کنونی در آن ثمن قراردادی از نوع وجه رایج تعیین می گردد. این نوع ثمن برخلاف طلا و نقره و ... که دارای ارزش ذاتی هستند، ماهیتی اعتباری دارند. این خصیصه ثمن پولی اگرچه در بردارنده محاسن عدیده ای از جمله قابلیت نقل و انتقال آسان، امکان ذخیره سازی و نقش مبادله ای است. اما در مواقعی که عقد بیع دچار انحلال یا بطلان می گردد، ابهامات و اختلافات چندی را پدید می آورد که مهم ترین آن تعیین میزان و شیوه رد ثمن قرارداد باطله یا منحله است. در چنین شرایطی، سوال اساسی این است که آیا رد ثمن پولی باید به میزان همان اعداد و ارقام اسمی داده شده به بایع تحقق یابد یا اینکه به منظور صدق رد عوض، لازم است، اعتبار و قدرت خرید ثمن پولی در زمان رد لحاظ شود. در پژوهش حاضر، ضمن تشریح مبنا و قلمرو مسیولیت حقوقی در تبیین تعهد به رد ثمن پولی در صورت انحلال و بطلان عقد بیع، امکان جبران کاهش ارزش ثمن پولی از طریق فهم فقهی و حقوقی مورد بررسی قرار گرفته است. در نهایت با احراز کاهش در ارزش ثمن پولی، براساس مبانی فقهی و حقوقی موجود به این نتیجه رسیده ایم که باید ثمن پولی براساس اعتبار و قدرت خرید در زمان استرداد دفاع گردد، و علی القاعده از این حیث بین موارد انحلال و بطلان عقد بیع تفاوت وجود ندارد. دفاع از رد ثمن پولی براساس اعتبار و قدرت خرید از دو جهت قابل بررسی است، جهت اول اینکه کاهش ارزش ثمن پولی بعنوان جزیی از ثمن محسوب گردد، در این صورت در مقام وفای به عهد می بایست رد ثمن بگونه ای باشد که عرفا رد عوض صدق نماید. جهت دوم اینکه کاهش ارزش ثمن پولی بعنوان ضرر شناخته شود، در این صورت جبران ضرر با لحاظ قواعد عام مسیولیت مدنی می بایست بررسی شود. همچنین بررسی موضوع در فقه امامیه و فقه عامه به این نتیجه رسیده است که اتفاق نظر مابین فقهای امامیه و عامه وجود ندارد.
ساختار و فهرست رساله
مقدمه
۱. بیان مساله
۲. دلایل اهمیت موضوع و اهداف تحقیق
۳. مختصر سابقه تحقیق و وضعیت فعلی
۴. معرفی بخش ها و فصول پایان نامه
بخش نخست: مفاهیم
فصل نخست: وجه رایج
مبحث نخست: ماهیت وجه رایج
گفتار نخست: از حیث اقتصادی
بند نخست: نظریه ارزش–هزینه تولید
بند دوم: نظریه ارزش – هزینه کار
بند سوم: نظریه ارزش–مطلوبیت
بند چهارم: تلفیق ارزش –هزینه و ارزش – مطلوبیت
گفتار دوم: از حیث حقوقی
بند نخست: وجه رایج به اعتبار مثلی یا قیمی بودن
بند دوم: وجه رایج از حیث اعتباری بودن
بند سوم: وجه رایج دارای ماهیت منحصر به فرد
مبحث دوم: اقسام و مراحل خلق وجه رایج
گفتار نخست: وجه رایج از نوع فلزی
گفتار دوم: وجه رایج از نوع غیرفلزی
گفتار سوم:کاهش ارزش ثمن پولی
فصل دوم. انحلال و بطلان بیع
مبحث نخست: اسباب انحلال
گفتار نخست: فسخ
گفتار دوم: انفساخ
گفتار سوم: اقاله
مبحث دوم: اسباب بطلان
گفتار نخست: فقدان قصد طرفین و رضای آنها
گفتار دوم: فقدان شرایط موضوع مورد معامله
گفتار سوم: فقدان اهلیت طرفین
گفتار چهارم: عدم مشروعیت جهت معامله
بخش دوم: مبانی
فصل نخست: مبانی فقهی
مبحث نخست: مبانی قابل استناد
گفتار نخست: قاعده لاضرر
گفتار دوم: قاعده غرور
گفتار سوم: قاعده اتلاف
گفتار چهارم: قاعده تسبیب
گفتار پنجم: قاعده اقدام
گفتار ششم: قاعده علی الید
گفتار هفتم: قاعده احترام مال مومن
گفتار هشتم: قاعده الخراج بالضمان
مبحث دوم: بیان و تقریب استدلال
فصل دوم. مبانی حقوقی
مبحث نخست: قانون
گفتار نخست: چگونگی جبران کاهش ارزش ثمن پولی براساس تیوری رد عوض
بند نخست: خسارت تاخیر تادیه
بند دوم: مطالبه مهریه موضوع تبصره ماده ۱۰۸۴ قانون مدنی
بند سوم: رای وحدت رویه شماره ۷۳۳
بند چهارم: بیان و تقریب استدلال
گفتار دوم: چگونگی جبران کاهش ارزش ثمن پولی براساس تیوری جبران ضرر
بند نخست: نظریه تقصیر
بند دوم: نظریه خطر
مبحث دوم: اراده
گفتار نخست: شرط ضمن عقد
گفتار دوم: مسیولیت قراردادی
گفتار سوم. بیان و تقریب استدلال
مبحث سوم: عرف
گفتار اول: بازتاب عرف در فقه
گفتار دوم. بازتاب عرف در قوانین
گفتار سوم. بیان و تقریب استدلال
بخش سوم: آثار و احکام
فصل نخست: تبیین ارکان و شرایط کلی تعهد
مبحث نخست: تبیین ارکان کلی
گفتار نخست: ضرر
گفتار دوم: فعل زیانبار
گفتار سوم: رابطه سببیت میان ضرر و فعل زیانبار
مبحث دوم: تبیین شرایط کلی
گفتار نخست: مسلم بودن
گفتار دوم: جبران نشدن
گفتار سوم: نامشروع بودن
گفتار چهارم: مستقیم بودن
گفتار پنجم: قابل پیش بینی بودن
فصل دوم: تبیین تعهد به رد ثمن پولی در فرض انحلال و بطلان بیع
مبحث نخست: تبیین تعهد به رد ثمن پولی در فرض انحلال
گفتار نخست: فسخ
گفتار دوم: انفساخ
گفتار سوم: اقاله
گفتار چهارم: تبیین تعهد به رد ثمن پولی در فرض انحلال بیع در رویه قضایی
مبحث دوم: تبیین تعهد به رد ثمن پولی در فرض بطلان
گفتار نخست: فقدان قصد طرفین و رضای آنها
گفتار دوم: فقدان شرایط موضوع مورد معامله
گفتار سوم: فقدان اهلیت طرفین
گفتار چهارم: عدم مشروعیت جهت معامله
گفتار پنجم: تبیین تعهد به رد ثمن پولی در فرض بطلان بیع در رویه قضایی
مبحث سوم: تبیین چگونگی جبران در فرض انحلال و بطلان بیع
گفتار نخست: شیوه جبران
گفتار دوم: زمان جبران
نتایج و پیشنهادها
نتایج
پیشنهادها
منابع
کتابهای فارسی
کتابهای عربی
مقالات فارسی
مقالات عربی
پایان نامه ها و جزوه های درسی
فرهنگ ها و کتاب های لغت
قوانین
کلیدواژه ها
- کاهش ارزش پول
- ارزش اسمی
- قدرت خرید پول
- وجه رایج
- کاهش ارزش ثمن
- انحلال و بطلان بیع
- رساله های حقوقی
- رساله های حقوق خصوصی
- رساله های موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی
- رساله های دفاع شده در سال ۱۳۹۸
- رساله های موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی در سال ۱۳۹۸
- رساله های تحت راهنمایی سیدحسن وحدتی شبیری
- رساله های تحت مشاوره اکبر میرزانژاد جویباری
- رساله های تحت مشاوره اویس رضوانیان